Nhật–Mỹ lần đầu bàn khả năng sử dụng vũ khí hạt nhân trong tình huống
khẩn cấp Kyodo (Tokyo 26/7)
Theo các nguồn thạo tin ngày 26/7, Nhật Bản và Mỹ đã thảo luận một kịch bản trong đó quân đội Mỹ có thể sử dụng vũ khí hạt nhân trong trường hợp khẩn cấp, trong khuôn khổ đối thoại về cái gọi là “răn đe mở rộng”.
Đây là lần đầu tiên hai đồng minh đề cập trực tiếp đến vấn đề này, dấu hiệu cho thấy họ đang tìm cách củng cố chiếc ô hạt nhân của Mỹ dành cho Nhật Bản trong bối cảnh Trung Quốc, Triều Tiên và Nga gia tăng các hoạt động quân sự.
Theo các nguồn tin, trong các cuộc đối thoại răn đe mở rộng những năm gần đây, Tokyo và Washington đã tiến hành nhiều cuộc diễn tập mô phỏng kịch bản xảy ra xung đột ở khu vực Đông Á và Mỹ bị đặt vào tình huống phải sử dụng vũ khí hạt nhân.
Trong bối cảnh đó, hai nước đã rà soát các biện pháp phối hợp cũng như cách xử lý những vấn đề nảy sinh từ khả năng sử dụng vũ khí hạt nhân, bao gồm cả quản lý dư luận. Các cuộc thảo luận cũng đề cập tới mức độ chia sẻ thông tin của Mỹ với Nhật Bản.
Một quan chức cao cấp Bộ Ngoại giao Nhật Bản cho biết tháng 12 năm ngoái, hai nước công bố bộ hướng dẫn đầu tiên về răn đe mở rộng – bao gồm cả việc bảo vệ hạt nhân của Mỹ – nhằm ứng phó tốt hơn với các thách thức an ninh khu vực. Tuy nhiên, chi tiết của hướng dẫn không được công khai do liên quan tới vấn đề an ninh quốc gia.
Theo các nguồn ngoại giao, bản hướng dẫn quy định rõ các bước hai nước sẽ thực hiện trong trường hợp Mỹ sử dụng vũ khí hạt nhân theo Điều 5 của hiệp ước an ninh song phương. Điều khoản này yêu cầu Mỹ bảo vệ các lãnh thổ do Nhật Bản quản lý nếu bị tấn công vũ trang. Bản hướng dẫn nêu rõ Nhật Bản có thể đưa ra quan điểm của mình về việc sử dụng vũ khí hạt nhân.
Kể từ khi thiết lập cơ chế đối thoại về răn đe mở rộng vào năm 2010, các cuộc thảo luận cấp cao giữa quan chức ngoại giao và quốc phòng hai nước đã được tổ chức một đến hai lần mỗi năm.
Nhật Bản – quốc gia duy nhất từng hứng chịu một cuộc tấn công bằng bom nguyên tử và từ lâu đã kêu gọi thế giới phi hạt nhân hóa. Tuy nhiên, Tokyo vẫn phụ thuộc vào chiếc ô hạt nhân của Mỹ để bảo đảm an ninh.
Mỹ đã ném bom nguyên tử xuống Hiroshima ngày 6/8/1945 và tiếp tục tấn công Nagasaki 3 ngày sau đó trong những ngày cuối cùng của Chiến tranh thế giới thứ II./.