Trục hợp tác kinh tế mới ở Nam Bán cầu
TTXVN (Jakarta 17/8): Báo Jakarta Post mới đây nhận định, sự kết hợp giữa nguồn tài nguyên chiến lược của Indonesia và năng lực sản xuất, đổi mới của Ấn Độ đang mở ra cơ hội hình thành một trục hợp tác kinh tế mới ở Nam Bán cầu.
Trong bối cảnh thế giới đang đối mặt với nhiều bất ổn, thuế quan tăng cao, chuỗi cung ứng dịch chuyển và các quy tắc thương mại toàn cầu được thiết kế lại, tình hữu nghị giữa Ấn Độ và Indonesia lại mang đến những điều đáng tin cậy. Đây là một mối quan hệ đối tác không chỉ bắt nguồn từ lịch sử chung mà còn từ những khát vọng chung. Các nhà quan sát cho rằng đã đến lúc đưa tình bạn này lên một tầm cao mới để mang tới sức bật và những cơ hội.
Khi ông Donald Trump trở lại “sân khấu kinh tế toàn cầu” với những mức thuế quan mới, nhiều quốc gia tỏ ra thận trọng là điều dễ hiểu. Ấn Độ và Indonesia đều bị ảnh hưởng bởi mức thuế quan cao của ông Trump, lên tới 50% đối với hàng hóa Ấn Độ và 19% đối với hàng hóa của Indonesia. Tác động này là mạnh mẽ đối với Ấn Độ, trong khi Indonesia lại phải chịu áp lực kinh tế lớn hơn, đồng nội tệ mất giá và mất việc làm. Tuy nhiên, đối với cả hai quốc gia, bối cảnh kinh tế đang thay đổi này mở ra một cơ hội đặc biệt cho một mối quan hệ đối tác song phương chặt chẽ và có ý nghĩa hơn.
Hiện tại, kim ngạch thương mại giữa Ấn Độ và Indonesia đạt gần 30 tỷ USD, thấp hơn mục tiêu 50 tỷ USD đặt ra cho năm 2025, nhưng tiềm năng còn lớn hơn nhiều so với con số thực tế. Cả hai quốc gia đều năng động với những mục tiêu tương đồng: Cải thiện cuộc sống, thúc đẩy tự lực, đón nhận đổi mới kỹ thuật số, trao quyền cho thanh thiếu niên và tăng cường chăm sóc sức khỏe và giáo dục.
Việc mở rộng thương mại trong khu vực Nam Bán cầu không còn chỉ là một ý tưởng hay, mà là một điều thiết yếu. Trong nhiều thập kỷ, các quốc gia như Indonesia và Ấn Độ giao thương với Bắc Bán cầu nhiều hơn là với nhau. Nhưng điều đó đang thay đổi. Thế giới đang hướng tới đa cực, và quan hệ Ấn Độ - Indonesia có thể là hình mẫu cho việc hai quốc gia đang phát triển có thể giao thương không chỉ hàng hóa mà còn cả tương lai chung.
Động lực đang dần hình thành. Hiện tại, cả hai nước đang xem xét lại Hiệp định Thương mại Hàng hóa ASEAN-Ấn Độ (AITIGA) để làm cho hiệp định này tham vọng hơn, bao trùm hơn và phù hợp hơn. Với ý chí chính trị mạnh mẽ, việc xem xét này có thể đơn giản hóa các quy tắc, xóa bỏ rào cản và mở rộng các nhượng bộ, giải phóng toàn bộ tiềm năng thương mại. Trên thực tế, có ý kiến cho rằng nếu việc xem xét AITIGA đạt hiệu quả, Ấn Độ và Indonesia thậm chí có thể đàm phán một hiệp định thương mại song phương.
Một tương lai tươi sáng nằm ở các lĩnh vực định hình nền kinh tế tương lai. Các quan hệ đối tác về xe điện (EV) đang ngày càng phát triển, kết hợp nguồn nickel dồi dào và các khoáng sản quan trọng của Indonesia với chuyên môn sản xuất của Ấn Độ để xây dựng chuỗi cung ứng xanh trong khu vực.
Chăm sóc sức khỏe và giáo dục đang nổi lên như những trụ cột vững chắc của quan hệ đối tác. Các tập đoàn bệnh viện hàng đầu Ấn Độ như Apollo đang tích cực tìm hiểu cơ hội hợp tác với các đối tác Indonesia như Mayapada, nhằm mở rộng khả năng tiếp cận dịch vụ chăm sóc sức khỏe chất lượng cao, giá cả phải chăng thông qua các mô hình như y tế từ xa và liên doanh. Với chi phí chăm sóc sức khỏe tại Ấn Độ thấp hơn tới năm lần so với mức trung bình toàn cầu, những quan hệ đối tác này có thể giảm đáng kể gánh nặng tài chính cho các gia đình Indonesia.
Ngành dược phẩm cũng có nhiều triển vọng to lớn. Một số công ty Ấn Độ đã và đang triển khai các kế hoạch đầu tư, cho thấy niềm tin ngày càng tăng vào thị trường này.
Ngay cả các tổ chức giáo dục hàng đầu của Ấn Độ, chẳng hạn như IIM và IIT, cũng đang xem xét việc mở cơ sở tại Indonesia. Việc đưa các tổ chức giáo dục Ấn Độ này đến Indonesia sẽ thúc đẩy phát triển kỹ năng và đổi mới sáng tạo, đồng thời góp phần phát triển mối quan hệ kinh tế và văn hóa lâu dài giữa hai nước. Khu Công nghệ Ấn Độ đang được quy hoạch tại Jababeka có thể là một bước đột phá trong việc giới thiệu công nghệ Ấn Độ cho các ứng dụng của Indonesia.
Hợp tác tài chính và kỹ thuật số cũng đang được đẩy mạnh. Với khả năng tương tác thanh toán UPI và QRIS sắp hoàn thiện và cơ chế thanh toán bằng đồng nội tệ của hai nước (đồng rupee và rupiah) sắp được triển khai, chi phí giao dịch sẽ giảm, mang lại lợi ích cho các doanh nghiệp nhỏ, giảm sự phụ thuộc vào đồng đô la và tăng cường khả năng phục hồi.
Nông nghiệp cũng mang lại nhiều hứa hẹn to lớn. Các sản phẩm nông nghiệp của Ấn Độ như lựu, gạo và gia vị tiếp tục có nhu cầu mạnh mẽ tại Indonesia. Tuy nhiên, các rào cản phi thuế quan, đặc biệt là chứng nhận và quy định, thường hạn chế khả năng tiếp cận thị trường của chúng. Việc đơn giản hóa các quy trình này không chỉ tăng cường an ninh lương thực ở Indonesia mà còn tạo ra những cơ hội quý giá cho nông dân và các nhà xuất khẩu nông sản Ấn Độ.
Du lịch cũng là một lĩnh vực then chốt. Việc hợp tác trùng tu các di sản văn hóa quý giá như Đền Prambanan, Di sản Thế giới được UNESCO công nhận và là biểu tượng của mối liên hệ lâu đời với Ấn Độ, sẽ giúp đa dạng hóa du lịch Indonesia bên cạnh Bali và giới thiệu những giá trị lịch sử chung.
Danh tiếng về chất lượng dịch vụ vượt trội của Indonesia không chỉ được khẳng định một cách xứng đáng; đó còn là một lợi thế chiến lược. Đối với các công ty Ấn Độ đang tìm cách nâng cao trải nghiệm khách hàng và hiệu quả hoạt động, hệ sinh thái dịch vụ trưởng thành, lấy đổi mới làm động lực của Indonesia mang lại nhiều lợi ích. Dòng vốn và ý tưởng ngày càng tăng này không chỉ đến từ một phía, mà đang bổ trợ lẫn nhau.
Các thương hiệu Indonesia như Mayora và Kopi Kenangan đã thâm nhập vào thị trường Ấn Độ. Thậm chí các tập đoàn Indonesia như APP, Kapal Api và Sinarmas Group cũng đang tích cực tìm hiểu các cơ hội đầu tư trên khắp Ấn Độ vì được thu hút bởi lượng người tiêu dùng lớn và đà tăng trưởng của quốc gia này.
Nhưng mối quan hệ đối tác này không chỉ giới hạn trong thương mại giữa hai nước. Tháng Tám là một tháng đặc biệt với cả hai nước. Ấn Độ kỷ niệm Ngày Độc lập vào 15/8 và Indonesia chỉ sau đó 2 ngày. Ấn Độ và Indonesia không chỉ là đối tác thương mại, mà còn là đồng minh văn hóa và là những người đồng sáng tạo nên vận mệnh chung.
Các công ty Ấn Độ đầu tư vào các nhà máy luyện kim của Indonesia, sinh viên Indonesia du học tại Ấn Độ, những câu chuyện đang nhân lên, đan xen những mối liên kết kinh tế và tình cảm bền vững. Vẫn còn nhiều việc phải làm ở phía trước. Việc rà soát Hiệp định Thương mại Hàng hóa ASEAN-Ấn Độ cần được thúc đẩy mạnh mẽ, cắt giảm thủ tục hành chính, giải quyết tình trạng mất cân bằng thương mại và mở ra cánh cửa cho nông dân, doanh nghiệp vừa và nhỏ, sinh viên và du khách. Giao dịch bằng đồng nội tệ nên là ưu tiên hàng đầu để tăng cường hợp tác tài chính./.
Đỗ Quyên (TTXVN tại Jakarta)