Căng
thẳng ngoại giao Australia-Iran và nghi vấn về vai trò của Mossad TTXVN (Tel Aviv 28/8)
Theo báo Terhran Times, khi Thủ tướng Australia Anthony Albanese xuất hiện trước ống kính ở Canberra hôm 26/8 để tuyên bố trục xuất Đại sứ Iran, ông trông như một vị thẩm phán đang đọc phán quyết tại một "tòa án chuột túi" – cụm từ tiếng Anh chỉ một phiên tòa giả tạo, thiên vị trắng trợn. Trong những phiên tòa như vậy, kết quả đã được định sẵn, bằng chứng minh oan bị bỏ qua và bị cáo không có cơ hội bào chữa đúng nghĩa.
Ông Albanese biện minh cho quyết định của mình bằng tuyên bố rằng Cơ quan Tình báo An ninh Australia (ASIO) đã kết luận Iran đứng sau hai vụ tấn công "bài Do Thái" xảy ra vào năm ngoái: một vụ nhắm vào một quán ăn ở Sydney, và vụ còn lại nhắm vào một giáo đường Do Thái ở Melbourne. Ông mô tả đây là “những hành động xâm lược bất thường và nguy hiểm do một quốc gia nước ngoài đạo diễn” nhằm phá hoại sự gắn kết xã hội tại Australia.
Tuy nhiên, dù đưa ra những cáo buộc nghiêm trọng, ông Albanese không cung cấp bất kỳ bằng chứng nào. Đáng chú ý, hồi đầu năm nay, cảnh sát liên bang Australia cho biết 15 vụ việc bài Do Thái được báo cáo trên khắp cả nước – vốn đã bị chính phủ tận dụng để thông qua các đạo luật mới nhằm siết chặt biểu tình ủng hộ Palestine – thực chất lại do các tổ chức tội phạm dàn dựng, chứ không liên quan đến những người thực sự bài Do Thái.
Albanese còn tuyên bố Iran "nhiều khả năng đã chỉ đạo thêm nhiều vụ tấn công"
và bày tỏ ý định đưa Lực lượng Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran (IRGC) – nhánh quân sự quyền lực nhất của Iran – vào danh sách tổ chức khủng bố. Động thái này được cho là sẽ làm xấu thêm mối quan hệ vốn tương đối ổn định giữa Tehran và Canberra.
Phản ứng chính thức đầu tiên từ phía Iran đến từ người phát ngôn Bộ Ngoại giao, ông Esmaeil Baghaei. Trong buổi họp báo hàng tuần, ông tuyên bố Iran sẽ có các biện pháp đáp trả và bác bỏ cáo buộc bài Do Thái, gọi đây là một “hiện tượng phương Tây”. Ông Baghaei nhấn mạnh: “Nếu nhìn lại lịch sử, việc người Do Thái bị đàn áp vì tôn giáo là một vấn đề bắt nguồn từ châu Âu; và chính phương Tây mới cần chịu trách nhiệm cho quá khứ đó – điều vẫn tiếp diễn đến ngày nay”.
Mối quan hệ giữa Australia và Mossad Các đánh giá tình báo của Australia về khu vực Tây Á không mang tính độc lập mà chủ yếu dựa trên nguồn từ Mỹ và Israel, đặc biệt là Cơ quan Tình báo Trung ương Mỹ (CIA) và Cơ quan tình báo Mossad của Israel. Tuy nhiên, điều này không luôn như vậy.
Dưới thời Thủ tướng Gough Whitlam (1972–1975), Chính phủ Australia từng theo đuổi chính sách độc lập và trung lập hơn tại Trung Đông. Chính quyền Whitlam chỉ trích việc Israel chiếm đóng sau năm 1967 và thúc đẩy mối quan hệ kinh tế–ngoại giao với các quốc gia Arâp. Tuy nhiên, quỹ đạo đó bị cắt đứt sớm.
Năm 1975, Mossad thông báo với ASIO rằng có âm mưu ám sát các nhân vật Australia do người Palestine lên kế hoạch, trong đó có Bob Hawke – lúc đó là Chủ tịch Hội đồng Công đoàn và người phản đối chính sách thân Palestine của Whitlam. Sau này, ông trở thành Thủ tướng vào năm 1983.
Thông tin về âm mưu này chỉ được giải mật vào năm 2007. Đại sứ Palestine khi đó, ông Ali Kazak, gọi đây là “tuyên truyền” của Mossad nhằm làm mất uy tín người Palestine và tăng ngân sách cho ASIO. Không có bằng chứng nào được đưa ra. Tuy nhiên, sự kiện này đã tạo tiền đề để Mossad gắn kết hơn với Canberra và dần kéo nước này xa rời lập trường thân Palestine – điều vẫn tiếp diễn đến ngày nay.
Tuần trước, Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu gọi ông Albanese là “chính trị gia yếu đuối, phản bội Israel và bỏ rơi người Do Thái ở Australia” sau khi Australia tuyên bố sẽ công nhận nhà nước Palestine tại kỳ họp Đại hội đồng LHQ vào tháng 9.
Ngoại trưởng Iran, ông Abbas Araghchi, tỏ ra đồng tình với nhận định của Netanyahu – dù với lý do khác hoàn toàn. Trên nền tảng X, ông viết: “Tôi không có thói quen đồng thuận với tội phạm chiến tranh bị truy nã, nhưng Netanyahu đã đúng ở một điểm: Thủ tướng Australia thực sự là một ‘chính trị gia yếu đuối... Iran đang phải trả giá cho sự ủng hộ của nhân dân Australia đối với Palestine. Canberra nên hiểu rằng việc chiều lòng một chế độ do tội phạm chiến tranh lãnh đạo chỉ khiến Netanyahu thêm hung hăng”.
Tại một cuộc biểu tình chống Israel gần đây ở Sydney, người biểu tình mang theo hình ảnh Lãnh tụ tối cao Iran – Đại giáo chủ Khamenei – cùng ảnh các tướng lĩnh và nhà khoa học Iran bị Israel sát hại trong cuộc chiến hồi tháng 6 vừa qua.
Mossad có liên quan đến việc Iran bị trục xuất khỏi Australia?
Tờ Jerusalem Post đặt nghi vấn: Phải chăng chính Mossad và các cơ quan tình báo Israel đã tiết lộ cho Australia âm mưu của IRGC, dẫn đến việc đại sứ Iran bị trục xuất?
Cho đến nay, Israel vẫn giữ im lặng về sự liên quan của mình, nhưng quá khứ cho thấy khả năng này là hoàn toàn có cơ sở.
Năm 2017, Australia đã ngăn chặn hai anh em người Liban gốc Australia âm mưu đánh bom một chuyến bay của Etihad từ Sydney đến Abu Dhabi. Đến năm 2018, Thủ tướng Netanyahu thừa nhận rằng tình báo Israel đã góp phần phá vỡ âm mưu này – và một năm sau, ông tiết lộ Mossad dùng công cụ gián điệp mạng để thu thập thông tin.
Bộ trưởng Nội vụ Australia khi đó, Peter Dutton, xác nhận Israel “đã tham gia trực tiếp” vào vụ việc. Ông nói: “Chuyến bay Etihad suýt bị bắn hạ, hàng trăm người có thể đã thiệt mạng, và chúng tôi rất biết ơn sự hỗ trợ từ Israel”.
Hiện chưa rõ liệu Mossad có vai trò gì trong vụ việc mới nhất với Iran. Nếu có, có thể cả hai bên – Israel và Australia – đều đang chọn giữ im lặng vì những căng thẳng ngoại giao đang leo thang giữa ông Netanyahu và ông Albanese.
Tờ “The Jerusalem Post” từng đưa tin rằng từ sau ngày 7/10/2023, Mossad đã ngăn chặn hơn 50 âm mưu tấn công do Iran lên kế hoạch nhằm vào người Israel và người Do Thái tại nước ngoài – con số tăng gấp đôi so với năm trước.
Một số vụ được phá nhờ hợp tác với cơ quan tình báo nước ngoài, một số khác do Mossad hành động đơn phương. Thậm chí, Mossad còn phối hợp với các quốc gia không có quan hệ ngoại giao với Israel, đơn giản vì họ không chấp nhận việc một thế lực nước ngoài như Iran thực hiện khủng bố trên lãnh thổ của mình – bất kể mục tiêu là ai. Danh sách (chưa đầy đủ) các nước từng phối hợp với Mossad những năm gần đây gồm: Síp, Đức, Đan Mạch, Thổ Nhĩ Kỳ, Thụy Điển và Bỉ.
Trong khi đó, Chính phủ Australia đã bác bỏ các thông tin từ phía Israel cho rằng các hành động can thiệp của Tel Aviv đã thúc đẩy Canberra ra quyết định trục xuất Đại sứ Iran. “Bịa đặt hoàn toàn," Bộ trưởng Nội vụ Tony Burke khẳng định trên đài ABC Radio khi được hỏi về việc Israel cho rằng họ đã góp phần khiến Australia ra quyết định yêu cầu Đại sứ Iran, ông Ahmad Sadeghi, rời khỏi nước này./.