Phản ứng trái chiều từ các đối tác thương mại trước chính sách thuế mới của Mỹ
Hà Nội (TTXVN 1/8)
Chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump mới công bố loạt mức thuế quan mới đối với hàng hóa nhập khẩu từ hơn 60 nền kinh tế với mức dao động từ 10% đến 41%. Động thái này nằm trong chiến lược “ưu tiên bạn bè” của Mỹ, hướng tới thúc đẩy sản xuất nội địa và định hình lại trật tự thương mại toàn cầu. Phản ứng từ các đối tác quốc tế ngay lập tức nổi lên với nhiều sắc thái: từ hài lòng vì đạt được thỏa thuận, đến thất vọng, lo ngại hoặc tiếp tục vận động để đàm phán.
*Nỗ lực đạt thỏa thuận để tránh thuế cao Một số quốc gia như Campuchia, Thái Lan, Pakistan (Pa-ki-xtan) và Bangladesh (Băng-la-đét) đã nhận được mức thuế 19% - con số thấp hơn nhiều so với các mức đề xuất trước đó, nhờ các nhượng bộ thương mại và chính trị.
Campuchia, vốn từng đối mặt với mức thuế 49% vào tháng 4/2025, nay được áp mức 19% sau khi cam kết đặt mua 10 máy bay Boeing từ Mỹ và duy trì mức thuế 0% với hàng hóa Mỹ. Phó Thủ tướng Campuchia Sun Chanthol đánh giá đây là cơ hội cạnh tranh mới cho hàng xuất khẩu Campuchia.
Thái Lan cũng được hưởng mức thuế 19% thay vì 36%. Chính phủ nước này cho rằng đây là kết quả của mối quan hệ thân thiện với Mỹ. Bộ trưởng Tài chính Thái Lan nhấn mạnh cần tận dụng cơ hội để tái cấu trúc nền kinh tế và nâng cao năng lực xuất khẩu.
Bangladesh, quốc gia xuất khẩu hàng dệt may chủ lực, đã tránh được mức thuế 35% nhờ đạt thỏa thuận ở mức 20%. Nước này cũng cam kết mua nông sản Mỹ để duy trì quan hệ thuận lợi với các bang sản xuất nông nghiệp của “đất nước cờ hoa”.
*Sự thất vọng của một số đồng minh Một số nước đồng minh thân cận của Mỹ như Israel (I-xra-en), Canada (Ca-na-đa) và Thụy Sĩ lại tỏ ra thất vọng. Israel từng tin tưởng sẽ được áp mức thuế 10% sau các cuộc đàm phán gần như hoàn tất, nhưng cuối cùng bị áp mức 15%. Chính phủ Israel cho biết phía Mỹ bất ngờ rút lui khỏi thỏa thuận vào phút chót, có thể vì lý do địa chính trị, đặc biệt là liên quan đến tình hình tại Dải Gaza.
Canada cũng bị áp mức thuế 35%, cao hơn mức 25% trước đó. Thủ tướng Mark Carney bày tỏ thất vọng, cho rằng Mỹ đã không ghi nhận nỗ lực của Canada trong việc kiểm soát nhập khẩu fentanyl.
Thụy Sĩ – một đối tác giàu có với ngành dược phẩm và tài chính phát triển – bất ngờ phải chịu mức thuế 39%, dù trước đó hai bên đã đạt được nhiều tiến triển trong đàm phán.
*Những phản ứng trái chiều Tại Đông Bắc Á, Nhật Bản và Hàn Quốc đều được áp mức thuế 15% nhưng với phản ứng khác nhau. Nhật Bản tỏ ra thận trọng khi Chánh Văn phòng Nội các Yoshimasa Hayashi kêu gọi Mỹ thực thi đúng thỏa thuận song phương đã ký, trong đó có việc giảm thuế đối với ô tô và linh kiện. Nước này mong muốn sự ổn định trong chính sách thương mại của Mỹ.
Trong khi đó, Hàn Quốc tổ chức họp khẩn cấp sau khi Mỹ áp mức thuế 50% đối với sản phẩm đồng – mức rất cao với một đồng minh lâu năm. Chính phủ nước này tuyên bố sẽ có biện pháp hỗ trợ doanh nghiệp và đa dạng hóa thị trường xuất khẩu.
New Zealand (Niu Di-lân) bị nâng thuế từ 10% lên 15%. Bộ trưởng Thương mại Todd McClay nói nước này sẽ tiếp tục vận động và cho rằng mức tăng là "không hợp lý". Theo dữ liệu của Văn phòng Đại diện Thương mại Mỹ, New Zealand – quốc gia xuất khẩu thịt, sữa, rượu vang và máy móc nông nghiệp – đã có thặng dư thương mại 1,1 tỷ USD với Mỹ trong năm 2024.
Ngược lại, Australia (Ô-xtrây-li-a) hoan nghênh việc giữ nguyên mức thuế 10% - một trong những mức thấp nhất - và tuyên bố sẽ đẩy mạnh xuất khẩu sang Mỹ nhờ lợi thế cạnh tranh tăng lên.
*Trung Quốc, EU và các đối tác lớn lo ngại Trung Quốc - nền kinh tế có thặng dư thương mại lớn nhất với Mỹ - chưa đạt được thỏa thuận nào sau vòng đàm phán mới tại Stockholm (Thụy Điển) và hiện chưa rõ liệu Mỹ có gia hạn lệnh tạm hoãn áp thuế vào ngày 12/8 hay không. Mỹ cảnh báo các biện pháp bảo hộ sẽ gây thiệt hại cho tất cả các bên và thúc giục Mỹ hành xử “có trách nhiệm”.
Anh, Liên minh châu Âu (EU) và Ấn Độ lần lượt phải chịu mức thuế 15%, 10%, và 25%. Riêng Ấn Độ bị coi là “đối tượng trừng phạt” vì các chính sách thương mại mà ông Trump cho là không công bằng, cũng như việc mua vũ khí và năng lượng từ Nga.
Một số quốc gia khác như Brazil (Bra-xin) (50%), Syria (Xi-ri) (41%), Lào và Myanmar (Mi-an-ma) (40%), Iraq (I-rắc) và Serbia (Séc-bi) (35%) cũng nằm trong nhóm bị áp thuế cao nhất, do không đạt được thỏa thuận hoặc không tham gia đàm phán đúng hạn./.
Minh Trang (Tổng hợp)