Người
dân Việt Nam chung tay sẻ chia với Cuba trong cơn khốn khó Theo tờ The New York Times (Mỹ) ngày 19/8, trong thời chiến, Cuba từng cử bác sĩ và chuyển lương thực giúp Việt Nam. Giờ đây, người dân Việt Nam lại chung tay góp tiền để sẻ chia với Cuba trong cơn khốn khó. Một chiến dịch gây quỹ cộng đồng mới cho Cuba, do Trung ương Hội Chữ thập đỏ Việt Nam phát động, đã quyên góp được hơn 13 triệu USD chỉ trong tuần đầu tiên, vượt xa kỳ vọng ban đầu của ban tổ chức là trong hai tháng.
Tốc độ nhanh bất ngờ này cũng mang đến nhiều suy ngẫm.
Đối với nhiều người ở Cuba và Việt Nam, những khoản hỗ trợ này gợi nhớ về tình đoàn kết khi cả hai nước cùng chung khát vọng giành độc lập thông qua cách mạng. Tuy nhiên, cũng không thể tránh khỏi cảm giác khó xử khi nhận ra rằng vai trò của hai nước đã đảo ngược, do những quyết định khác nhau được đưa ra vào thời điểm kết thúc Chiến tranh Lạnh.
Khi đối mặt với thiếu thốn và nạn đói, Việt Nam đã nhanh chóng chuyển hướng sang kinh tế thị trường vào giữa thập niên 1980, qua đó có thể bình thường hóa quan hệ với Mỹ vào năm 1995 và thúc đẩy sản xuất công nghiệp, nông nghiệp bùng nổ, gần như xóa bỏ tình trạng nghèo đói cùng cực.
Trong khi đó, từ năm 1962, lệnh cấm vận thương mại của Mỹ đã bó hẹp con đường phát triển của Cuba. Thêm vào đó, các nhà lãnh đạo Cuba đã không phát huy được tiềm năng của tầng lớp dân cư được giáo dục tốt trong nước. Từ năm 1999-2016, điều tốt nhất mà hầu hết người Cuba có thể làm chỉ là mở các nhà hàng nhỏ hoặc các cơ sở kinh doanh tại gia.
Các nhà kinh tế Việt Nam — những “kiến trúc sư” trong câu chuyện thành công của đất nước — đã thường xuyên đi đến La Habana trong suốt giai đoạn này, hướng dẫn và truyền đạt kiến thức. Tuy nhiên, nhiều bài thuyết trình dựa trên những thành công ở Việt Nam, như việc cho phép người dân khởi nghiệp các doanh nghiệp nhỏ mà không cần giấy phép, đã bị các quan chức Cuba giữ kín.
Ngày nay, Cuba đang rơi vào cảnh kiệt quệ. Du lịch chưa kịp hồi phục sau đại dịch COVID-19. Khi Washington siết chặt thực thi lệnh cấm vận, cả hệ thống dường như đồng loạt sụp đổ. Tình trạng mất điện lan rộng do lưới điện xuống cấp và thiếu nhiên liệu. Theo các chuyên gia, giá tiêu dùng đã tăng gấp 4 lần trong vòng 5 năm qua, thúc đẩy làn sóng di cư và khiến thực phẩm, thuốc men vốn khan hiếm lại càng vượt ngoài tầm với của nhiều người lao động. Ngay cả tỷ lệ tử vong ở trẻ sơ sinh, vốn từng được các nhà lãnh đạo Cuba tự hào đã đưa xuống mức thấp hơn Mỹ, cũng đang gia tăng.
Việt Nam càng quyết tâm hơn trong việc tiếp tục hỗ trợ, trong khi ủng hộ Cuba kêu gọi Mỹ bỏ lệnh cấm vận. Phần lớn lượng gạo mà người dân Cuba nhận được qua các khẩu phần do chính phủ phân phối đều là những món quà từ Việt Nam.
Chiến dịch gây quỹ cộng đồng lần này, được tổ chức nhân dịp kỷ niệm 65 năm thiết lập quan hệ ngoại giao Việt Nam-Cuba, trở thành biểu tượng cho sự gắn kết giữa nhân dân hai nước. Chiến dịch đã thu hút hơn 1,7 triệu lượt đóng góp. Cuối tuần qua, Chủ tịch Cuba Miguel Díaz-Canel Bermúdez đăng lời cảm ơn công khai trên nền tảng X, bày tỏ sự trân trọng đối với “hành động đầy yêu thương” đến từ “một dân tộc cần cù và anh hùng đã vươn lên sau nhiều cuộc chiến tranh và hôm nay làm thế giới ngưỡng mộ với những tiến bộ bền vững của mình”.
Những người quyên góp cho biết họ chỉ mong số tiền có thể đến được tay những người cần và mong kinh tế Cuba sẽ khá hơn để người dân ở đó có cuộc sống tốt hơn./.