“Tế bào giáo dục” - Cơ hội mới để điều trị ung thư
Hà Nội (TTXVN 26/8)-- Một nhóm nghiên cứu khoa học thuộc Đại học Kyoto (Nhật Bản) mới đây tuyên bố đã tạo ra thành công tế bào biểu mô tuyến ức từ tế bào gốc đa năng cảm ứng (iPS)
của người. Đây là loại tế bào “có chức năng giáo dục”, dạy cho hệ miễn dịch biết cách tấn công mầm bệnh, nhưng không tự tấn công các tế bào khác trong cơ thể. Một kết quả nghiên cứu mang tính đột phá, được kỳ vọng sẽ mở ra việc ứng dụng trong điều trị các bệnh do rối loại miễn dịch và bệnh ung thư.
Theo phóng viên TTXVN tại Tokyo, kết quả nghiên cứu này của nhóm nghiên cứu khoa học do Giáo sư Yoko Hamasaki thuộc Viện nghiên cứu tế bào iPS của Đại học Kyoto (CiRA) dẫn đầu, đã được công bố trên tạp chí khoa học Nature Communications (Anh)
ngày 25/8.
Tuyến ức là một cơ quan nằm phía trên tim, có khả năng tạo ra “tế bào T” - những tế bào giữ vai trò trung tâm trong phản ứng miễn dịch. Tế bào biểu mô tuyến ức sẽ huấn luyện “tế bào T” không tấn công các tế bào của chính cơ thể, đồng thời giúp chúng nhận diện các dấu hiệu của tế bào ung thư hay virus. Tuy nhiên, mô tuyến ức giảm dần khi con người già đi và đây được xem là một trong những nguyên nhân khiến chức năng miễn dịch suy yếu theo tuổi tác.
Nhóm nghiên cứu đã phát hiện ra rằng việc bổ sung một chất gọi là axit retinoic vào các tế bào được biệt hóa từ iPS có thể kích hoạt biểu hiện các gene đặc trưng của tế bào biểu mô tuyến ức. Dựa trên phát hiện này, họ đã nuôi cấy iPS và thành công trong việc tạo ra tế bào biểu mô tuyến ức.
Khi kết hợp các tế bào biểu mô tuyến ức được tạo ra này với các tế bào tiền thân của “tế bào T” lấy từ tuyến ức của người, rồi tái tạo mô tuyến ức dưới dạng 3D, nhóm nghiên cứu đã thu được nhiều loại “tế bào T” có khả năng đối phó với nhiều loại kháng nguyên khác nhau.
Trong các phương pháp điều trị ung thư tiên tiến, việc tạo ra những “tế bào T” mạnh mẽ có khả năng ghi nhớ các dấu hiệu của tế bào ung thư, rồi cấy ghép trở lại cho bệnh nhân đang nhận được nhiều sự chú ý, song tế bào ung thư có đặc tính né tránh bằng cách thay đổi các kháng nguyên của chúng, khiến “tế bào T” khó tấn công. Nếu có thể sử dụng mô tuyến ức nhân tạo để tạo ra nhiều loại “tế bào T” đa dạng hơn, hiệu quả tấn công tế bào ung thư được kỳ vọng sẽ cao hơn so với phương pháp hiện tại.
Phát biểu trước báo giới ngày 25/8, Giáo sư Hamasaki cho biết: “Chúng tôi muốn phát triển hướng đi tạo ra mô tuyến ức bên ngoài cơ thể để sản xuất đa dạng tế bào T rồi cấy ghép trở lại cơ thể con người. Đây có thể là lựa chọn mới trong điều trị các bệnh bẩm sinh không có tuyến ức hoặc trong liệu pháp điều trị ung thư”./.
Phạm Tuân