THỊ TRƯỜNG NÔNG SẢN: Nhật Bản công bố khảo sát về nguyên nhân giá gạo tăng cao
Hà Nội (TTXVN 1/8)
Sáu cuộc khảo sát do Bộ Nông nghiệp, Lâm nghiệp và Thủy sản Nhật Bản thực hiện nhằm xem xét nguyên nhân khiến giá gạo tăng vọt đã không tìm thấy bằng chứng nào về "tắc nghẽn phân phối" mà chính phủ trước đây đã nêu là yếu tố chính.
Với giá gạo thương hiệu vẫn ở mức cao, Bộ đang điều tra khả năng nhu cầu đối với mặt hàng chủ lực này vượt dự kiến, làm gián đoạn cân bằng cung cầu.
Sáu cuộc khảo sát bao gồm điều tra về lượng gạo xuất khẩu, doanh số bán hàng và khối lượng tồn kho của khoảng 70.000 doanh nghiệp trên khắp Nhật Bản đã đăng ký với chính phủ; phỏng vấn các nhà bán lẻ, doanh nghiệp dịch vụ thực phẩm, nhà cung cấp suất ăn sẵn và nhà chế biến thực phẩm về điều kiện phân phối; và khảo sát về năng suất xay xát. Sáng ngày 30/7, Bộ đã báo cáo kết quả khảo sát lên tiểu ban lương thực, bao gồm các chuyên gia.
Cuộc khảo sát hàng tồn kho, nhắm vào tất cả các doanh nghiệp, là cuộc khảo sát đầu tiên thuộc loại này kể từ khi hệ thống phân phối gạo hiện tại bắt đầu vào năm 2004.
Khảo sát cho thấy tính đến cuối tháng Sáu năm nay, mức tồn kho tại các Hợp tác xã Nông nghiệp Nhật Bản (JA) và các nhà thu gom, nhà bán lẻ, các doanh nghiệp kinh doanh thực phẩm chế biến sẵn và các dịch vụ thực phẩm khác đều "gần như tương đương với năm trước". Các nhà bán buôn có lượng tồn kho nhiều hơn 100.000 tấn so với năm 2024, một phần là do việc bổ sung gạo dự trữ của chính phủ, được tung ra thị trường Nhật Bản với số lượng lớn thông qua các hợp đồng tùy ý.
Gạo chính phủ giảm giá bắt đầu xuất hiện tại các cửa hàng vào cuối tháng Năm, và việc tung ra có thể đã góp phần giảm lượng hàng tồn kho dư thừa. Tuy nhiên, gạo thương hiệu vẫn còn đắt đỏ, với giá tại cửa hàng vẫn ở mức 4.000 yen (khoảng 27 USD) cho 5 kg. Ban đầu, Bộ Nông nghiệp tin rằng có sự tắc nghẽn trong phân phối do các nhà bán buôn giữ hàng tồn kho, nhưng mối quan hệ nhân quả giữa điều này và sự tăng giá dường như không rõ ràng.
Chính phủ Nhật Bản đã quyết định vào tháng Một sẽ giải phóng gạo dự trữ thông qua đấu thầu cạnh tranh công khai để giải quyết tình trạng tắc nghẽn trong phân phối mà họ cho là do sự cố. Tuy nhiên, các quan chức hiện đang điều tra khả năng giá tăng vọt không phải do việc phân phối bị "bế tắc", như cựu Bộ trưởng Nông nghiệp Taku Eto đã đề xuất, mà là do nhu cầu gạo tăng vượt dự kiến của chính phủ cùng với nhiệt độ cao ảnh hưởng đến chất lượng gạo lứt, dẫn đến nguồn cung giảm sau khi xay xát.
Bộ Nông nghiệp cho rằng cần phải điều chỉnh triển vọng cung-cầu gạo. Do đó, Bộ đã hoãn việc công bố dự báo nhu cầu gạo chính cho năm tới, vốn thường được công bố vào cuối tháng Bảy.
Theo số liệu tham khảo, nhu cầu cho năm kết thúc vào tháng Sáu được báo cáo là 7,11 triệu tấn. Tính đến cuối tháng Sáu, mức tồn kho của khu vực tư nhân (bao gồm cả gạo dự trữ) là 1,57 triệu tấn, cho thấy lượng gạo dự trữ đang ở mức thấp hơn đáng kể so với mức tiêu chuẩn của ngành là 1,8-2 triệu tấn - mức được xác định không có tình trạng thiếu hụt./.
Nguyễn Tuyến (P/v TTXVN tại Tokyo)