Fed đứng trước áp lực kép từ Chính phủ Mỹ và dữ liệu việc làm yếu
Hà Nội (TTXVN 14/8)
Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent vừa đưa ra lời kêu gọi mạnh mẽ nhất từ trước tới nay, đề nghị Cục Dự trữ liên bang Mỹ (Fed) thực hiện một chu kỳ cắt giảm lãi suất sâu, với mức hạ tổng cộng ít nhất 1,50 điểm phần trăm so với hiện tại. Ông cho rằng động thái này nên bắt đầu ngay trong tháng 9/2025, bằng một đợt giảm lãi suất 0,5 điểm phần trăm.
Phát biểu trên Bloomberg TV ngày 13/8, ông Bessent lập luận rằng các mô hình kinh tế hiện đều cho thấy lãi suất nên thấp hơn 1,50-1,75 điểm phần trăm so với mức hiện tại. Fed hiện giữ lãi suất điều hành trong khoảng 4,25% - 4,50% suốt từ đầu năm. Theo ông Bessent, nếu Fed có dữ liệu điều chỉnh của thị trường lao động công bố sau cuộc họp gần nhất — cho thấy số việc làm mới trong tháng 5 và 6/2025 giảm tổng cộng 258.000 — thì có thể đã cắt giảm lãi suất ngay từ cuộc họp chính sách tháng Sáu hoặc Bảy.
Mức cắt giảm lãi suất mà ông Bessent đề xuất cao hơn nhiều so với dự báo của thị trường. Nếu giảm 1,50 điểm phần trăm, lãi suất điều hành của Fed sẽ về khoảng 2,88%, trong khi thị trường dự báo lãi suất ở mức 3% vào tháng 9 hoặc 10 năm sau.
Theo thường lệ, các Bộ trưởng Tài chính Mỹ thường tránh đưa ra dự báo cụ thể về chính sách lãi suất của Fed. Tuy nhiên, chính quyền Tổng thống Donald Trump thời gian qua liên tục gây áp lực, chỉ trích Chủ tịch Fed Jerome Powell vì chưa hạ lãi suất trong năm nay. Ông Powell và nhiều quan chức Fed cho biết muốn có thêm bằng chứng về tác động lạm phát từ các đợt tăng thuế quan của ông Trump.
Trên thị trường, một số nhà phân tích cảnh báo rằng đợt cắt giảm lãi suất 0,50 điểm phần trăm trong tháng 9/2025 có thể khiến Fed bị nhìn nhận là “hoảng loạn”, nhất là khi lãi suất đã thấp hơn đáng kể so với cùng kỳ năm ngoái. Năm 2024, Fed đã hạ tổng cộng 1 điểm phần trăm, đưa lãi suất về mức hiện tại, gần hơn với mức “trung lập” —nghĩa là không kích thích cũng không kìm hãm tăng trưởng.
Ông Robert Tipp, chiến lược gia trưởng tại công ty quản lý tài sản toàn cầu PGIM Fixed Income, cho rằng dữ liệu việc làm gây thất vọng vừa qua khiến kịch bản giảm lãi suất 0,50 điểm phần trăm vẫn “nằm trên bàn”, nhưng Fed có thể thận trọng hơn, chờ thêm dữ liệu và phát tín hiệu rõ ràng tại Hội nghị Chính sách Kinh tế do Fed tổ chức tại khu nghỉ dưỡng Jackson Hole, bang Wyoming (Mỹ) diễn ra vào tuần tới. Trong khi đó, chuyên gia Daniel Siluk của tập đoàn quản lý tài sản toàn cầu Janus Henderson cảnh báo một bước đi mạnh tay như vậy có thể bị hiểu là phản ứng quá mức.
Trước đó, Chủ tịch chi nhánh Fed tại San Francisco, bà Mary Daly, cho biết Fed nhiều khả năng sẽ hạ lãi suất trong vài tháng tới, trong bối cảnh thị trường lao động đang chậm lại, dù lạm phát có thể gia tăng tạm thời do các mức thuế mới.
Bà Daly cũng cho rằng thuế quan sẽ làm tăng lạm phát trong ngắn hạn, nhưng “khó có khả năng gây ra áp lực kéo dài buộc chính sách tiền tệ phải phản ứng mạnh”.
Phát biểu của bà được đưa ra sau khi một báo cáo của Chính phủ cho thấy nền kinh tế Mỹ chỉ tạo thêm 73.000 việc làm trong tháng 7/2025, còn tỷ lệ thất nghiệp tăng lên 4,2%, từ mức 4,1% của tháng trước đó. Cùng lúc đó, dữ liệu việc làm của hai tháng trước cũng bị điều chỉnh giảm mạnh. Số việc làm mới trong tháng 5/2025 được hạ từ 144.000 xuống chỉ còn 19.000, còn tháng 6/2025 giảm từ 147.000 xuống 14.000 việc làm. Điều này kéo mức tăng trưởng việc làm trung bình ba tháng vừa qua xuống còn 35.000 - con số mà nhiều nhà phân tích cho là dấu hiệu cho thấy hoạt động tuyển dụng đang chững lại, ngay cả khi dân số tăng chậm.
Theo tạp chí Fortune, lĩnh vực chăm sóc sức khỏe là ngành lớn duy nhất vẫn đang tạo thêm việc làm - một dấu hiệu cảnh báo đáng chú ý. Nhà kinh tế trưởng của công ty phân tích dữ liệu thị trường Moody’s Analytics, ông Mark Zandi mô tả đây là một dấu hiệu cảnh báo "đầy ý nghĩa", thường xuất hiện trong giai đoạn đầu của các cuộc suy thoái.
Các dấu hiệu căng thẳng cũng đang cũng được thể hiện rõ qua số liệu về trợ cấp thất nghiệp. Gần hai triệu người Mỹ hiện đang nhận hỗ trợ thất nghiệp – con số cao nhất kể từ cuối năm 2021 – cho thấy ngày càng nhiều người tìm việc gặp khó khăn trong việc tìm kiếm công việc mới.
Theo CME FedWatch, thị trường hiện đặt xác suất 94% Fed sẽ giảm lãi suất 0,25 điểm phần trăm trong tháng 9/2025, và khoảng 6% khả năng giảm lãi suất 0,50 điểm phần trăm. Một đợt giảm lãi suất 0,25 điểm phần trăm nữa vào tháng 10/2025 cũng được nhiều bên dự đoán.
Ngân hàng Goldman Sachs trong báo cáo ngày 13/8 dự báo Fed sẽ giảm lãi suất ba lần trong năm nay và thêm hai lần nữa vào năm 2026, mỗi lần 0,25 điểm phần trăm, đưa lãi suất về vùng 3,00%-3,25%. Ngân hàng này cho rằng lạm phát đang hạ nhiệt, với chỉ số giá tiêu dùng tháng 7/2025 chỉ tăng 0,2% so với tháng trước, phần lớn nhờ giá xăng giảm 2,2% và giá thực phẩm đi ngang.
Dù vậy, giới phân tích nhấn mạnh Fed vẫn phải cân nhắc nhiều yếu tố, từ tác động của chính sách thuế quan, biến động lợi suất trái phiếu toàn cầu, cho tới triển vọng tăng trưởng kinh tế Mỹ, trước khi quyết định mức cắt giảm lãi suất và tốc độ thực hiện./.
Minh Trang (Theo Bloomberg, Reuters)