Bí quyết thành công của ngành sản xuất Trung Quốc
TTXVN (Tokyo 20/8): Tờ Japan Times mới đây đăng bài viết giải mã sự thành công trong ngành sản xuất của Trung Quốc có nội dung như sau: Ngành sản xuất của Trung Quốc đã có những bước tiến dài, và xét trên một số phương diện, Trung Quốc đang mạnh mẽ hơn bao giờ hết. Trong khi các doanh nghiệp đầu tư nước ngoài là động lực thúc đẩy xuất khẩu sản phẩm chế tạo của Trung Quốc 20 năm trước, hiện nay hầu hết các công ty này đang rời khỏi Trung Quốc, mất thị phần vào tay các đối thủ cạnh tranh trong nước. Và những công ty Trung Quốc không chỉ giới hạn ở sản xuất giá trị gia tăng thấp như trước. Họ là những người dẫn đầu toàn cầu trong nhiều ngành công nghệ cao, chẳng hạn như chất bán dẫn và xe điện, nơi họ nắm giữ lợi thế gần như tuyệt đối về giá cả. Có thể nói, Trung Quốc ngày nay gợi nhớ đến Nhật Bản và Hàn Quốc vào thời kỳ hoàng kim.
Vào những năm 1970, Nhật Bản đã sản xuất các sản phẩm công nghệ cao, bao gồm đồ gia dụng và ô tô, vượt trội hơn hẳn những sản phẩm thay thế của Mỹ. Và vào những năm 1990, Hàn Quốc nổi lên như một cường quốc trong ngành công nghiệp điện tử và ô tô.
Sự khác biệt là Tổng sản phẩm quốc nội (GDP) bình quân đầu người của Nhật Bản vào những năm 1970 và Hàn Quốc vào những năm 1990 chỉ bằng một nửa của Mỹ, nhưng GDP bình quân đầu người của Trung Quốc, xét về mặt danh nghĩa, chỉ bằng chưa đến 16% của Mỹ hiện nay (13.300 USD so với 85.800 USD).
Câu hỏi hiển nhiên là làm thế nào một quốc gia có GDP bình quân đầu người thấp như vậy lại có thể đạt đến đỉnh cao công nghệ trong nhiều lĩnh vực đến vậy. Một câu hỏi khác, có lẽ thú vị hơn, là làm thế nào Trung Quốc có thể giữ giá thành các công nghệ tiên tiến mà họ sản xuất ở mức thấp như vậy. Trong cả hai trường hợp, một phần quan trọng của câu trả lời chính là quy mô khổng lồ của Trung Quốc.
Nếu một quốc gia đông dân có thể cung cấp nền giáo dục chất lượng cao cho người dân, cuối cùng họ sẽ tích lũy được nguồn vốn nhân lực. Một quốc gia như vậy sẽ dễ dàng học hỏi từ các nền kinh tế tiên tiến hơn và phát triển năng lực đổi mới của riêng mình sớm hơn trong quá trình phát triển.
Kể từ khi chính phủ quyết định mở rộng tuyển sinh đại học vào năm 1999, số lượng sinh viên tốt nghiệp đại học hàng năm đã tăng vọt từ 1 triệu vào năm 1999 lên 12 triệu hiện nay, khoảng một nửa trong số đó có bằng cấp về khoa học, công nghệ, kỹ thuật hoặc toán học.
Ngày nay, Trung Quốc có số lượng sinh viên tốt nghiệp ngành STEM (nghiên cứu và công việc liên quan đến khoa học tự nhiên, công nghệ, kỹ thuật và toán học - Science, Technology, Engineering, Mathematics) gần gấp 5 lần so với Mỹ và số lượng kỹ sư gấp 7 lần. Điều này giải thích tại sao, không giống như người tiêu dùng Mỹ, người tiêu dùng Trung Quốc được hưởng các dịch vụ hậu mãi và bảo trì hiệu quả, giá cả phải chăng và rộng rãi cho các sản phẩm họ mua, từ đồ điện tử đến xe điện.
Trung Quốc cũng nhận thấy giá trị của việc học hỏi từ phương Tây, với hơn 6 triệu sinh viên du học tại các trường đại học nước ngoài trong 40 năm qua, phần lớn trong số họ đã trở về Trung Quốc sau khi hoàn thành việc học. Điều này đã đóng góp đáng kể vào sự bắt kịp của Trung Quốc trong lĩnh vực sản xuất, đặc biệt là trong hai thập kỷ qua.
Nhưng giáo dục chỉ là một phần. Quyết định năm 1979 của Trung Quốc cho phép các công ty trong nước thành lập liên doanh với những công ty nước ngoài đã dẫn đến việc nâng cấp công nghệ trong nhiều lĩnh vực. Điều quan trọng là, khi Trung Quốc xây dựng năng lực sản xuất ngày càng tiên tiến, họ cũng phát triển chuỗi cung ứng và cơ sở hạ tầng hỗ trợ. Ngày nay, ngành sản xuất của Trung Quốc phụ thuộc vào mạng lưới mạnh mẽ các nhà cung cấp, nhà đổi mới, nhà sản xuất và nhà cung cấp dịch vụ hậu cần.
Chính phủ Trung Quốc đã đóng một vai trò quan trọng trong việc xây dựng và nuôi dưỡng hệ sinh thái này. Trong khi chính quyền trung ương đặt ra các ưu tiên, bất kỳ chính sách nào được đưa ra để hỗ trợ những ngành công nghiệp cụ thể, trên thực tế, đều hoạt động như một chính sách cạnh tranh theo chiều ngang. Chiến lược kinh tế này - được tạo nên bởi quy mô khổng lồ của Trung Quốc - đóng vai trò thiết yếu cho sự phát triển nhanh chóng và khả năng cạnh tranh liên tục của ngành sản xuất Trung Quốc./.
Xuân Giao (TTXVN tại Tokyo)