Du lịch trải nghiệm: Xu
hướng của tương lai Hà Nội (TTXVN 6/8)
Khi các điểm đến nổi tiếng đang trở nên quá tải, du khách bắt đầu tìm kiếm những hành trình xa hơn, khám phá những giá trị mới.
Vào một buổi sáng đẹp trời tháng Sáu, hàng nghìn du khách cầm vé trên tay chờ vào Bảo tàng Louvre ở Paris (Pháp) đã vô cùng thất vọng và tức giận vì các nhân viên đã từ chối mở cửa do tình trạng quá tải du khách và thiếu hụt nhân sự.
Bảo tàng này đã phải đóng cửa trong vài giờ để ban quản lý nỗ lực xoa dịu các nhân viên đang làm việc quá sức. Các nhân viên cho rằng tình trạng quá tải tràn lan đã dẫn đến "điều kiện làm việc không thể chịu đựng nổi". Những bất bình này là có cơ sở, theo số liệu năm 2024, hơn 8,7 triệu lượt khách  đã đến thăm Bảo tàng Louvre, cao hơn gấp đôi so với sức chứa của bảo tàng.
Đây không phải lần đầu tiên nhân viên của Louvre lên tiếng về vấn đề quá tải du lịch. Năm 2019, các nhân viên đã tự ý đình công để phản đối tình trạng này. Thực tế, sự cố tại Louvre không phải là cuộc biểu tình duy nhất phản ứng lại trước tình trạng quá tải du lịch.
Người dân Venice, Italy (I-ta-li-a)
cũng đã phản đối kịch liệt việc thành phố của họ bị "chiếm dụng" cho đám cưới xa hoa của ông chủ Amazon Jeff Bezos, đến mức các địa điểm tổ chức lễ hội đã phải thay đổi vì lo ngại phản ứng dữ dội từ người dân địa phương.
Trong vài năm qua, người dân ở Barcelona (Tây Ban Nha), Florence (Italy), Lisbon (Bồ Đào Nha), Dubrovnik của Croatia (Crô-a-ti-a), Kyoto (Nhật Bản) và nhiều nơi khác đã bày tỏ sự bất bình khi các thành phố bị quá tải bởi khách du lịch.
Rõ ràng, các biện pháp như áp thuế (ở Venice) hay giới hạn số lượng khách (Louvre giới hạn 30.000 lượt người/ngày) đều không phát huy hiệu quả. Trên thực tế, du lịch toàn cầu dự kiến sẽ vượt qua mức trước đại dịch trong năm 2025, với những con số đáng kinh ngạc.
Theo số liệu của Tổ chức Du lịch Thế giới (UNWTO), ước tính có 1,4 tỷ lượt người đi du lịch quốc tế trong năm 2024, tăng 140 lượt (tương đương 11%) so với năm 2023. Xu hướng năm 2025 cho thấy những con số này sẽ còn bị vượt qua. Quý I/2025 thế giới đã ghi nhận 300 triệu lượt khách quốc tế, tăng 5% (tức 14 triệu lượt người) so với cùng kỳ năm ngoái.
Vấn đề này mặc dù đã được các cơ quan du lịch và chính phủ nhận thấy, nhưng họ hầu như chưa tìm ra được giải pháp. Các nhà chức trách từng triển khai biện pháp siết chặt kiểm soát tại cổng vào nhằm hạn chế sự xuống cấp của các di sản như hang Altamira ở Tây Ban Nha hay núi Uluru ở Australia (Ô-xtrây-li-a). Tuy nhiên, việc giới hạn du khách không phải lúc nào cũng khả thi. Giải pháp phải đến từ chính du khách.
May mắn thay, điều đó đã xảy ra. Một xu hướng bắt đầu xuất hiện vài năm trước là du khách chủ động từ bỏ những điểm đến quá đông đúc để chọn những lựa chọn thay thế ít được biết đến hơn, nhưng những nơi đó sẽ cần phải đi xa hơn.
Một sự thay đổi tích cực, bền vững và ý nghĩa hơn chính là du lịch trải nghiệm, tập trung vào những khu phố ít được chú ý, những thị trấn nhỏ, những "viên ngọc" ở vùng nông thôn, những nơi ít người biết đến, ngay cả trong thời đại chia sẻ quá mức trên mạng xã hội. Điều này không chỉ có khả năng giúp phân tán lượng khách mà còn giúp hồi sinh các cộng đồng bị lãng quên.
Các du khách sẽ được trải nghiệm những hoạt động mới mẻ như tham gia một chuyến đi bộ ban đêm, thưởng thức vô số món ăn trong một tour đi bộ di sản kết hợp ăn sáng, và đi hái nấm trong một công viên vào mùa mưa. Do vị trí địa lý xa xôi, sóng điện thoại chập chờn và gần như không có internet, các khách du lịch sẽ được thực sự tận hưởng trọn vẹn kỳ nghỉ dưỡng của mình, thức dậy trong tiếng chim hót và chìm vào giấc ngủ với bản giao hưởng của ve sầu và ếch nhái. Sự tĩnh tâm đến một cách tự nhiên, không gượng ép.
Loại hình du lịch này mang lại những trải nghiệm phong phú và chậm rãi hơn thông qua các homestay do gia đình quản lý, các tour ẩm thực và các hoạt động văn hóa ý nghĩa. Một lợi ích rõ rệt là cú hích kinh tế cho người dân địa phương. Khi du khách chi tiêu trong cộng đồng, nó sẽ hỗ trợ nền kinh tế địa phương và trao quyền cho các khu dân cư. Bên cạnh đó, nó còn có khả năng thúc đẩy ý thức sở hữu và nhu cầu bảo tồn khi các bên liên quan nhận ra giá trị của việc chia sẻ câu chuyện về môi trường sống của họ.
Một lợi ích tích cực khác là sự tác động đến lượng khí thải nhà kính của ngành du lịch. Ước tính ngành du lịch chiếm khoảng 8% đến 11% lượng phát thải khí nhà kính toàn cầu, nhưng theo nhiều nguồn tin, các phương pháp bền vững có thể cắt giảm con số này từ 40% đến 60%.
Việc lựa chọn du lịch trải nghiệm không phải là chấp nhận một lựa chọn kém hơn. Ngược lại, nó chính là giải pháp triệt để và hiệu quả nhất để giải quyết các vấn đề nghiêm trọng của du lịch toàn cầu như ô nhiễm môi trường, xói mòn văn hóa và bất ổn cộng đồng./.
Minh Hằng (Theo Nikkei Asia)