Chuyện quản lý: Mỏ cát ở Gia Lai vẫn khai thác dù bị yêu cầu tạm dừng
Gia Lai (TTXVN 29/8)
Mặc dù chưa hoàn thiện đầy đủ các thủ tục pháp lý và bị chính quyền địa phương yêu cầu tạm dừng nhưng Công ty Trách nhiệm hữu hạn một thành viên Gia Duy (có địa chỉ tại phường Pleiku, tỉnh Gia Lai) vẫn tổ chức khai thác cát tại thôn Sô Ma Hang B, xã Ia Hiao, tỉnh Gia Lai.
Trước đó vào ngày 20/7, UBND xã Ia Hiao đã phối hợp với các ngành chức năng kiểm tra thực tế tại mỏ cát Gia Duy (thuộc Công ty Trách nhiệm hữu hạn một thành viên Gia Duy)
tại thôn Sô Ma Hang B phát hiện doanh nghiệp này chưa đảm bảo đủ điều kiện hoạt động theo giấy phép số 436/GP-UBND ngày 26/6/2025 do UBND tỉnh Gia Lai cấp.
Theo đó, UBND xã Ia Hiao đã có văn bản yêu cầu Công ty Trách nhiệm hữu hạn một thành viên Gia Duy tạm dừng hoạt động khai thác cho đến khi hoàn thiện hồ sơ pháp lý. Sau khi hoàn tất, doanh nghiệp phải báo cáo để chính quyền địa phương kiểm tra, giám sát trước khi tiếp tục khai thác.
Tuy nhiên, đến giữa tháng 8/2025, ghi nhận tại hiện trường, doanh nghiệp này vẫn ngang nhiên bơm hút cát từ lòng sông lên sàng lọc để tập kết. Khi đủ khối lượng, sẽ múc cát lên xe tải ben vận chuyển đi tiêu thụ.
Qua theo dõi, xe đầu kéo biển kiểm soát 81H-065.56 của nhà xe Hoàng Phát Gia Lai là một trong các nhà xe đã trực tiếp vào mỏ lấy cát vận chuyển đi tiêu thụ. Điều này cho thấy, hoạt động khai thác của doanh nghiệp này vẫn diễn ra thường xuyên, bất chấp lệnh tạm dừng của chính quyền địa phương.
Trao đổi về tình trạng này, ông Tôn Thất Tuấn, Phó Trưởng phòng phụ trách phòng Kinh tế xã Ia Hiao cho biết hay, năm 2014, UBND tỉnh Gia Lai đã phê duyệt trữ lượng khoáng sản tại mỏ cát xây dựng xã Ia Peng và xã Ia Yeng (huyện Phú Thiện cũ) cho Công ty Trách nhiệm hữu hạn một thành viên Gia Duy theo đề nghị của Sở Tài nguyên – Môi trường tại Tờ trình số 1550/TTr-TNMT ngày 22/9/2014. Theo đó, tổng trữ lượng cấp là 90.959 m³; diện tích khai thác hơn 3 ha nằm trên lòng sông Ayun với chiều dài 560 m, rộng 55–70 m.
Theo tìm hiểu, Giấy phép số 687/GP-UBND của UBND tỉnh Gia Lai cấp cho Công ty Trách nhiệm hữu hạn một thành viên Gia Duy đã hết hạn vào cuối năm 2022. Đến ngày 26/6/2025, UBND tỉnh tiếp tục ký gia hạn đến tháng 6/2031. Đáng chú ý, quyết định gia hạn này được ban hành chỉ ít ngày trước khi thực hiện sắp xếp đơn vị hành chính. Một cán bộ phòng Tài nguyên – Môi trường huyện Phú Thiện (cũ) cho biết: Trước khi gia hạn, tỉnh đã nhiều lần xin ý kiến huyện. Sau khi họp bàn, Thường trực Huyện ủy Phú Thiện (cũ) không thống nhất việc gia hạn và đã có văn bản báo cáo, đề nghị các cơ quan chuyên môn của tỉnh căn cứ đúng quy định pháp luật để xem xét.
Theo giấy phép gia hạn mới, Công ty Trách nhiệm hữu hạn một thành viên Gia Duy chỉ được phép sử dụng sản phẩm cát để cung cấp nguyên vật liệu phục vụ xây dựng các công trình sử dụng vốn ngân sách nhà nước (phát triển hạ tầng giao thông, công trình thuỷ lợi, thuỷ điện) và công trình khắc phục thiên tai, dịch họa. Thế nhưng, nhiều doanh nghiệp vật liệu xây dựng và người dân phản ánh mỏ cát Gia Duy vẫn bán cát ra ngoài với giá thấp hơn so với giá thị trường khoảng 50.000 - 100.000 đồng/m³, ngang với giá cát khai thác trái phép không có hóa đơn VAT.
Điều này gây khó khăn cho các đơn vị kinh doanh hợp pháp, phá giá thị trường và tạo ra môi trường cạnh tranh không lành mạnh.
Chủ tịch UBND xã Ia Hiao Võ Hoàng Lan cho hay, để xử lý dứt điểm vấn đề này, Đảng ủy và UBND xã đã thống nhất sẽ kiến nghị UBND tỉnh Gia Lai xem xét lại việc gia hạn mỏ cát Gia Duy.
Bởi, ngoài vấn đề thủ tục, vị trí mỏ lại nằm ngay khu vực Bến nước thôn Sô Ama Hang A, B - nơi bà con mong muốn được khôi phục để gìn giữ bản sắc văn hóa truyền thống. Cụ thể, trong Nghị quyết Đảng bộ xã, việc khôi phục bến nước đã được xác định là nhiệm vụ trọng tâm nhằm bảo tồn nét văn hóa cộng đồng.
Việc Công ty Trách nhiệm hữu hạn một thành viên Gia Duy ngang nhiên khai thác, buôn bán cát trái quy định khi chưa đủ điều kiện hoạt động, bất chấp lệnh tạm dừng là thể hiện sự thiếu hợp tác với chính quyền địa phương và coi thường quy định của pháp luật. Các cơ quan chức năng của tỉnh Gia Lai cần sớm có biện pháp xử lý nghiêm sai phạm để bảo đảm việc khai thác khoáng sản được thực hiện minh bạch, đúng quy định, tránh tạo ra tiền lệ xấu trong quản lý tài nguyên khoáng sản./.
Hoài Nam – Xuân Huy