Mỹ tăng tốc phát triển điện hạt nhân
Hà Nội (TTXVN 21/8)-- Theo phóng viên TTXVN tại Washington, Bộ Năng lượng Mỹ (DOE) đã chính thức khởi động Chương trình thí điểm lò phản ứng hạt nhân, trong đó dự định triển khai 11 dự án lò phản ứng tiên tiến. Động thái này đánh dấu một bước tiến quan trọng trong nỗ lực khôi phục vị thế dẫn đầu của Mỹ trong lĩnh vực năng lượng hạt nhân toàn cầu.
Chương trình nằm trong sáng kiến năng lượng hạt nhân của Tổng thống Mỹ Donald Trump, với mục tiêu xây dựng, vận hành và đạt trạng thái tới hạn cho ít nhất 3 thiết kế lò phản ứng mới, được xây dựng bên ngoài các phòng thí nghiệm quốc gia vào giữa năm 2026 thông qua quy trình phê duyệt hợp lý của DOE.
Tháng 5 vừa qua, Tổng thống Trump đã ban hành 4 sắc lệnh hành pháp chỉ đạo DOE dẫn đầu quá trình phục hồi năng lượng hạt nhân của Mỹ. Đặc biệt, Sắc lệnh hành pháp (EO) 14301 đã đơn giản hóa các quy định thử nghiệm tại các phòng thí nghiệm quốc gia và hỗ trợ chương trình thí điểm do DOE điều hành.
DOE bắt đầu tiếp nhận hồ sơ vào ngày 18/6/2025, với vòng đầu tiên kết thúc vào ngày 21/7. Các hồ sơ bổ sung sẽ tiếp tục được chấp nhận theo hình thức cuốn chiếu. Mỗi công ty tham gia sẽ tự chi trả các chi phí thiết kế, chế tạo, xây dựng, vận hành và cuối cùng là tháo dỡ lò phản ứng thử nghiệm của mình. DOE sẽ phối hợp chặt chẽ với họ nhằm bảo đảm tiến trình an toàn, hiệu quả hướng tới thương mại hóa.
Mỹ là quốc gia sản xuất điện hạt nhân lớn nhất thế giới, chiếm khoảng 30% sản lượng điện hạt nhân toàn cầu. Trên toàn quốc, 94 lò phản ứng hạt nhân cung cấp điện cho hàng triệu hộ gia đình và đóng vai trò then chốt trong việc hỗ trợ các nền kinh tế địa phương.
Hiệp hội năng lượng hạt nhân thế giới cho biết trong năm 2023, các lò phản ứng hạt nhân của Mỹ đã sản xuất 779 TWh, chiếm 19% tổng sản lượng điện quốc gia. Tháng 5 vừa qua, Mỹ đặt mục tiêu tăng gấp 4 lần công suất hạt nhân của đất nước lên 400 GW vào năm 2050.
Ngoài ra, theo Cơ quan năng lượng quốc tế (IEA), Chính phủ Mỹ đặt mục tiêu bổ sung 35GW công suất hạt nhân mới từ này đến năm 2035, bao gồm cả các nhà máy hiện đang được xây dựng, với tầm nhìn dài hạn triển khai 200 GW vào năm 2050 — tức gấp 3 lần công suất hiện nay.
Trước đó vào tháng 3, DOE đã công bố lại gói tài trợ trị giá 900 triệu USD nhằm thúc đẩy việc triển khai các lò phản ứng mô-đun nhỏ (SMR). Động thái này phù hợp với định hướng của Tổng thống Trump trong việc tăng cường vai trò dẫn đầu của Mỹ về năng lượng và trí tuệ nhân tạo (AI).
Trong một bước đi khác, Không quân Mỹ đã chọn công ty Oklo Inc. có trụ sở tại California để xây dựng một lò vi phản ứng (microreactor) tại căn cứ Eielson ở Alaska. Dự án là một phần trong xu hướng rộng hơn hướng tới SMR và lò vi phản ứng, cung cấp nguồn điện tin cậy, không phát thải carbon tại những nơi năng lượng gió và Mặt Trời chưa đáp ứng đủ./.
Ngọc Quang