Biến đổi khí hậu: Hơn 3.000 người phải sơ tán do mưa lớn tại Trung Quốc
- Mỹ ghi nhận "mùa Hè lũ quét" đột biến Hà Nội (TTXVN 27/7)-- Tại Trung Quốc, mưa lớn kéo dài từ ngày 26/7 đã khiến ít nhất 2 người thiệt mạng và 2 người mất tích tại tỉnh Hà Bắc, trong khi hơn 3.000 người đã phải sơ tán khỏi huyện Mật Vân (Miyun) ở vùng ngoại ô phía Đông Bắc thủ đô Bắc Kinh. Nhiều khu vực tại thành phố công nghiệp Bảo Định (Baoding) ghi nhận lượng mưa cao kỷ lục lên tới 145 mm/h. Tại trạm Xizhuang, lượng mưa đo được trong vòng 8 giờ đạt 540 mm, vượt mức trung bình cả năm của thành phố này (khoảng 500 mm).
Truyền hình Trung ương Trung Quốc (CCTV) cho biết, nhiều ngôi làng tại huyện Mật Vân đã bị ảnh hưởng bởi lũ lụt và sạt lở đất. Thị trấn nông thôn Phùng Gia Dục (Fengjiayu) là khu vực chịu thiệt hại nghiêm trọng nhất, trong khi điện và liên lạc bị cắt tại một số làng. Chính quyền thành phố Bắc Kinh đã ban hành cảnh báo địa chất về nguy cơ lở đất và bùn đá, đồng thời kích hoạt ứng phó khẩn cấp cấp độ I tại huyện Mật Vân.
Tính đến sáng 27/7, toàn bộ 3.065 người dân tại 149 ngôi làng đã được sơ tán an toàn. Mưa lớn cũng khiến 12 tuyến đường chính tại Mật Vân bị phong tỏa tạm thời, tuy nhiên đến nay, 7 tuyến đã được khôi phục giao thông. Trên phạm vi toàn thành phố, 88 tuyến xe buýt, chủ yếu phục vụ khu vực ngoại thành, đều phải điều chỉnh lịch trình hoặc ngừng hoạt động. Một số tuyến đường sắt và dịch vụ giao thông đường thủy tại các quận Mật Vân, Hoài Như (Huairou) và Diên Khánh (Yanqing) cũng tạm dừng. Toàn bộ tàu du lịch và phà đều được lệnh neo đậu tại bến.
Cơ quan Khí tượng Bắc Kinh dự báo từ chiều 27/7 đến sáng 28/7, nhiều khu vực sẽ hứng lượng mưa vượt 30 mm/h, trong đó các quận miền núi như Diên Khánh, Hoài Như, Mật Vân và Bình Cốc (Pinggu) có thể ghi nhận mưa trên 50 mm/h. Tổng lượng mưa tại một số địa điểm có thể vượt 100 mm, làm gia tăng đáng kể nguy cơ lũ quét, lở đất và ngập úng cục bộ.
Trong khi đó tại Mỹ, mùa Hè năm 2025 chứng kiến số lượng lũ quét tăng đột biến, gây thiệt hại nặng nề tại nhiều bang. Theo Cơ quan Thời tiết Quốc gia Mỹ (NWS), hơn 3.600 cảnh báo lũ quét đã được ban hành tính đến cuối tháng 7 - gần chạm mức trung bình cả năm.
Bang Texas là nơi chịu ảnh hưởng nghiêm trọng nhất. Ngày 4/7, dòng lũ bất ngờ quét qua thung lũng sông Guadalupe, khiến ít nhất 135 người thiệt mạng trên toàn bang, trong đó riêng hạt Kerr ghi nhận 107 nạn nhân, gồm hàng chục trẻ em tại một trại hè. Mực nước tại Kerrville dâng cao hơn 11,3 m chỉ trong vòng 45 phút, khiến lực lượng cứu hộ không kịp ứng phó.
Các nhà khoa học cho rằng hiện tượng thời tiết cực đoan năm nay là hậu quả của lượng hơi nước gia tăng trong khí quyển do nhiệt độ đại dương tăng cao, kết hợp với dòng tia (jet stream) yếu khiến các khối mây dông lưu lại lâu hơn tại một khu vực. Giáo sư khí tượng Jeffrey Basara từ Đại học Massachusetts Lowell nhận định, từ giữa tháng 4 đến giữa tháng 7, lượng mưa tại các khu vực phía Đông dãy Rocky đã cao hơn trung bình ít nhất 50%.
Theo các chuyên gia, điều kiện địa hình dốc, đất bão hòa nước và bê tông hóa đô thị đã khiến nước mưa dồn nhanh vào các sông suối và đường phố, tạo ra dòng chảy cực mạnh. Trận lũ ngày 4/7 xảy ra ngay tại thượng nguồn con sông, được coi là kịch bản tồi tệ nhất về mặt thủy văn.
Một số phân tích chỉ ra rằng mức độ nghiêm trọng của đợt lũ tại Texas năm nay có thể cao hơn khoảng 7% do nhiệt độ toàn cầu tăng. Giới chuyên gia cảnh báo các trận mưa lớn, lũ quét và thiên tai khí hậu tương tự có thể xảy ra thường xuyên hơn trong những năm tới, nếu không có biện pháp giảm thiểu rủi ro hiệu quả.
Trong bối cảnh hơn 7,9 triệu công trình tại Mỹ nằm trong khu vực có nguy cơ lũ lụt hằng năm, các chuyên gia kêu gọi tăng cường quy chuẩn xây dựng, cập nhật bản đồ rủi ro và phát triển hạ tầng xanh nhằm thích ứng với khí hậu ngày càng khắc nghiệt. Với tốc độ nóng lên toàn cầu và xu hướng đô thị hóa lấn sâu vào vùng trũng, “mùa Hè lũ quét” năm 2025 có thể không còn là sự cố cá biệt, mà là dấu hiệu cho tương lai của một thế giới đang ngày một ẩm ướt và nóng hơn./.
Linh Tô