Lý giải nguyên nhân gây dông lốc trên vịnh Hạ Long chiều 19/7
Hà Nội (TTXVN 19/7)
Đêm 19/7, lý giải về nguyên nhân gây mưa dông xảy ra trên vịnh Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh chiều 19/7, Trung tâm Dự báo khí tượng thủ y văn Quốc gia thông tin, chiều 19/7/2025 ở khu vực Bắc Bộ đã xuất hiện mưa dông diện rộng, nhiều nơi có dông mạnh, lốc xoáy và gió giật mạnh, cục bộ có nơi mưa to đến rất to. Một số nơi có gió giật mạnh như: trạm Cửa Ông (Quảng Ninh) 16m/s (cấp 7), trạm Bãi Cháy (Quảng Ninh) 26m/s (cấp 10), trạm Bạch Long Vĩ (Hải Phòng) giật 18m/s (cấp 8);…
Nguyên nhân của hiện tượng mưa dông mạnh chiều 19/7 ở Bắc Bộ và vịnh Bắc Bộ, theo Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn Quốc gia là do ảnh hưởng của dải hội tụ nhiệt đới có trục đi qua khu vực Bắc Bộ, kết hợp với điều kiện nhiệt độ ở khu vực Bắc Bộ tăng cao trong 3 ngày qua, khiến dòng thăng mạnh trong điều kiện bất ổn định của khí quyển mạnh mẽ, gây mưa dông mạnh. Đây là một hệ thống siêu dông vùng nhiệt đới (Mesoscale Convective Systems – MCSs trong vùng nhiệt đới) là những tổ hợp mây dông quy mô trung bình, thường gây mưa rất to kèm theo các hiện tượng thời tiết nguy hiểm.
Hệ thống siêu dông có đường kính từ vài km đến vài trăm km, gồm nhiều cụm mây dông phát triển kết hợp lại thành một hệ thống lớn. Siêu dông có thể tồn tại trong nhiều giờ, thậm chí 12–24 giờ, mạnh hơn và lâu hơn dông đơn lẻ.
Đối với công tác dự báo, Cục Khí tượng Thủy văn đã chỉ đạo các đơn vị trực thuộc đảm bảo hệ thống quan trắc và thông tin liên lạc phục vụ công tác dự báo, cảnh báo áp thấp nhiệt đới, bão, gió mạnh, sóng lớn và các thiên tai đi kèm.
Cụ thể, Cục Khí tượng Thủy văn đã chỉ đạo Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn Quốc gia và Đài khí tượng thủy văn Bắc Bộ tập trung theo dõi chặt chẽ diễn biến áp thấp nhiệt đới/bão và các thiên tai đi kèm; cập nhật, cung cấp đầy đủ, kịp thời bản tin dự báo thiên tai và dự báo tác động cho Ban Chỉ đạo phòng thủ dân sự các cấp, các cơ quan liên quan và nhân dân biết để chủ động phòng tránh, truyền tải thông tin đa dạng trên nền tảng công nghệ số và cung cấp kịp thời cho các cơ quan truyền thông theo đúng quy định. Trung tâm Thông tin và Dữ liệu khí tượng thủy văn đảm bảo hệ thống thiết bị hoạt động ổn định, đáp ứng đầy đủ và kịp thời các yêu cầu thông tin, dữ liệu phục vụ công tác dự báo, cảnh báo khí tượng thủy văn Trong bản tin dự báo thời tiết biển cho ngày và đêm 19/7/ 2025 (phát hành lúc 4h30), Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn Quốc gia đã dự báo vùng biển vịnh Bắc Bộ ngày có mưa rào và dông vài nơi; đêm có mưa rào và dông rải rác, trong mưa dông có khả năng xảy ra lốc xoáy và gió giật mạnh.
Đài Khí tượng thủy văn tỉnh Quảng Ninh đã thực hiện đầy đủ các quy trình, quy định về dự báo, cảnh báo, ban hành và truyền tin dự báo, cảnh báo dông, lốc, sét, mưa đá và mưa lớn cục bộ kịp thời, đầy đủ đến các địa chỉ theo quy định.
Cụ thể, qua theo dõi ảnh radar thời tiết, khi phát hiện có mây đối lưu đang phát triển, Đài đã ban hành 2 bản tin vào lúc 11 giờ 45 và 13 giờ 30 ngày 19/7, đặc biệt, tại bản tin phát lúc 13 giờ 30 Đài đã cảnh báo có mưa rào và dông cho các phường, xã trong tỉnh, trong đó có phường Hạ Long.
Ngoài ra, trong bản tin dự báo, cảnh báo hải văn thời hạn đến 10 ngày phát lúc 15 giờ 30 chiều ngày 18/7, Đài đã dự báo cho ngày 19/7 ở vùng biển Vịnh Bắc Bộ, trong đó có dự báo cho vùng biển Bãi Cháy bao gồm cả vùng biển khu vực Vịnh Hạ Long ngày có mưa vài nơi, đêm có mưa rào, dông và dự báo biển động.
Nhận định về hình thái thời tiết thời gian tới, Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn Quốc gia dự báo, do ảnh hưởng của bão số 3, từ đêm ngày 19/7 và ngày 20/7, khu vực vịnh Bắc Bộ, Bắc và giữa Biển Đông (bao gồm vùng biển đặc khu Hoàng Sa) có mưa rào và dông, riêng vùng biển phía Bắc khu vực Bắc Biển Đông có mưa bão, vịnh Thái Lan có mưa rào và dông rải rác.
Từ đêm  20/7 và ngày 21/7, vùng biển phía Bắc khu vực Bắc Biển Đông có gió mạnh cấp 8-9, vùng gần tâm bão đi qua cấp 10-12, giật cấp 15; sóng biển cao 4-6m, biển động dữ dội. Vùng biển phía Đông khu vực Bắc vịnh Bắc Bộ từ ngày 21/7 có gió mạnh dần lên cấp 6-7, sau tăng lên cấp 8-9, vùng gần tâm bão cấp 10-11, giật cấp 13; sóng biển cao từ 2-4m, vùng gần tâm 3-5m, biển động dữ dội.
Theo báo cáo nhanh của Ban chỉ huy phòng chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn tỉnh Quảng Ninh, chiều 19/7, tàu du lịch QN7105 bất ngờ bị lật khi đang tham quan tuyến 2 trên vịnh Hạ Long do gặp dông lốc. Ví trí xác định nằm ở giữa Hòn Gà Chọi và Núi Bài Thơ (cách đất liền khoảng 3 hải lý). Trên tàu có 48 hành khách và 5 thuyền viên. Lực lượng cứu hộ, cứu nạn đã cứu được nhiều khách du lịch và thuyền viên, tuy nhiên vẫn còn nhiều người đang mất tích./.
Thắng Trung