LHQ quan ngại kế hoạch xây dựng khu định cư mới của Israel tại Bờ Tây
Hà Nội (TTXVN 15/8)-- Tổng Thư ký Liên hợp quốc Antonio Guterres ngày 14/8 kêu gọi Israel ngay lập tức dừng kế hoạch xây dựng các khu định cư tại khu vực E1 thuộc Bờ Tây bị chiếm đóng, cảnh báo đây là hành động vi phạm luật pháp quốc tế, khoét sâu căng thẳng và đe dọa nghiêm trọng triển vọng giải pháp hai nhà nước.
Trong thông cáo gửi báo chí, người phát ngôn Tổng Thư ký LHQ Stephane Dujarric nhấn mạnh lập trường của LHQ “rất rõ ràng” - các khu định cư của Israel tại Bờ Tây, trong đó có khu vực Đông Jerusalem, “được thiết lập và duy trì trái với luật pháp quốc tế”, làm gia tăng căng thẳng và dần phá hủy khả năng thành lập một nhà nước Palestine độc lập. Ông cho biết nếu xây dựng tại E1, Bờ Tây sẽ bị chia cắt thành hai phần Bắc – Nam, làm suy yếu nghiêm trọng tính liên kết lãnh thổ của một nhà nước Palestine khả thi.
Cùng ngày, Đại diện cấp cao về chính sách đối ngoại của Liên minh châu Âu (EU) Kaja Kallas cũng hối thúc Israel hủy bỏ kế hoạch, cảnh báo việc xây dựng ở E1 sẽ gây “tổn hại không thể khắc phục” cho giải pháp hai nhà nước. EU yêu cầu Israel chấm dứt toàn bộ chính sách định cư, phá dỡ, trục xuất, tịch thu nhà ở và các hành động làm gia tăng bạo lực.
Ai Cập, Thổ Nhĩ Kỳ cũng ra tuyên bố phản đối mạnh mẽ. Bộ Ngoại giao Ai Cập coi quyết định phê duyệt 3.401 căn nhà mới tại E1 của Bộ trưởng Tài chính Israel Bezalel Smotrich là vi phạm luật pháp quốc tế và cảnh báo không thể đạt được an ninh, ổn định nếu tiếp tục phớt lờ quyền lợi chính đáng của người Palestine. Thổ Nhĩ Kỳ bày tỏ quan ngại kế hoạch trên, cho rằng hành động này có thể phá hoại triển vọng hòa bình.
Khu vực E1 nằm ở phía Đông Jerusalem, giữa thành phố này và khu định cư Ma'ale Adumim, được coi là điểm nóng tranh cãi vì việc xây dựng ở đây sẽ gần như cắt đứt Đông Jerusalem khỏi phía Bắc Bờ Tây. Các kế hoạch xây dựng tại E1 đã bị đóng băng trong nhiều năm do vấp phải phản đối quốc tế.
Trong khi đó, tại Dải Gaza, Văn phòng Điều phối các vấn đề nhân đạo của LHQ (OCHA) cho biết các cuộc không kích và pháo kích của Israel ở thành phố Gaza, Deir al-Balah và Khan Younis trong những ngày gần đây đã khiến thương vong tăng cao. OCHA cảnh báo nếu chiến dịch trên bộ tại thành phố Gaza được triển khai, hàng nghìn gia đình vốn đang trong điều kiện nhân đạo tồi tệ sẽ càng bị đẩy tới bờ vực khủng hoảng. Hiện 86% diện tích Gaza nằm trong vùng do quân đội Israel kiểm soát hoặc bị lệnh sơ tán, khiến các tổ chức cứu trợ thiếu nghiêm trọng nguồn lực và khả năng tiếp cận.
Cùng ngày, 108 tổ chức phi chính phủ cáo buộc cơ chế phân phối lương thực “Quỹ nhân đạo Gaza” (GHF) do Mỹ và Israel hậu thuẫn đã “vũ khí hóa nạn đói”, khiến ít nhất 859 người Palestine thiệt mạng quanh các điểm phát lương thực kể từ khi triển khai vào cuối tháng 5. Các tổ chức này cho biết phần lớn viện trợ quốc tế đã bị Israel chặn, với hơn 60 yêu cầu tiếp tế trong tháng 7 bị từ chối.
Tổng thống Mỹ Donald Trump cũng bày tỏ mong muốn các nhà báo được phép vào Gaza để chứng kiến các nỗ lực nhân đạo. Ông cho biết Israel hiện chỉ cho phép phóng viên vào khu vực này khi có lực lượng quân sự Israel hộ tống và khẳng định “sẵn sàng ủng hộ” việc mở cửa cho báo chí dù thừa nhận đây là môi trường tác nghiệp nguy hiểm.
Theo giới chức y tế Gaza, trong 24 giờ qua, thêm 4 người tử vong do đói và suy dinh dưỡng, nâng tổng số ca tử vong vì nguyên nhân này lên 239, trong đó có 106 trẻ em./.
Linh Tô