Hướng dẫn tổ chức Đại hội đại biểu MTTQ Việt Nam cấp tỉnh, cấp xã, nhiệm kỳ 2025-2030
Hà Nội (TTXVN 29/7)
Thay mặt Ban Thường trực Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam, bà Hà Thị Nga, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc (MTTQ) Việt Nam đã ký ban hành Hướng dẫn số 03/HD-MTTW-BТТ về tổ chức Đại hội đại biểu MTTQ Việt Nam cấp tỉnh, cấp xã, nhiệm kỳ 2025-2030.
* Đại hội MTTQ Việt Nam các cấp thực hiện theo 4 nội dung Theo Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam, Đại hội MTTQ Việt Nam các cấp thực hiện 4 nội dung sau: Đánh giá kết quả hoạt động triển khai Nghị quyết của nhiệm kỳ 2024 -2029 đến thời điểm hiện nay; xây dựng phương hướng, nhiệm vụ của nhiệm kỳ 2025- 2030; thảo luận, đóng góp xây dựng văn kiện Đại hội MTTQ Việt Nam cấp trên trực tiếp. Thảo luận, góp ý Điều lệ MTTQ Việt Nam (sửa đổi bổ sung); hiệp thương cử Ủy ban, các chức danh trong Ban Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam nhiệm kỳ mới; hiệp thương cử Đoàn đại biểu dự Đại hội đại biểu MTTQ Việt Nam cấp trên trực tiếp.
Báo cáo chính trị trình Đại hội đại biểu Mặt trận Tổ quốc Việt Nam là văn kiện trung tâm của Đại hội, thể hiện rõ vai trò chủ trì, tính đại diện, tập hợp và phát huy sức mạnh khối đại đoàn kết toàn dân tộc của MTTQ Việt Nam; kết quả thực hiện Nghị quyết Đại hội nhiệm kỳ qua; phương hướng, nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu trong nhiệm kỳ tới. Việc xây dựng báo cáo chính trị cần bảo đảm tính khái quát, có trọng tâm, trọng điểm, bám sát định hướng của Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam và tình hình thực tiễn của địa phương; đồng thời phản ánh sâu sắc tâm tư, nguyện vọng của các tầng lớp nhân dân và các tổ chức thành viên.
Nội dung đánh giá tổng kết nhiệm kỳ của cáo cáo chính trị kế thừa và phát triển nội dung báo cáo chính trị Đại hội MTTQ Việt Nam nhiệm kỳ 2024 - 2029, tập trung đánh giá về kết quả thực hiện chỉ tiêu và nội dung của 6 chương trình hành động của MTTQ Việt Nam nhiệm kỳ 2024 - 2029.
Phương hướng, chương trình hành động của MTTQ Việt Nam trong nhiệm kỳ mới cần bám sát và quán triệt sâu sắc tinh thần chỉ đạo của Trung ương Đảng, của cấp ủy các cấp trong thực hiện các nhiệm vụ về phát triên kinh tế-xã hội, tập hợp xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân tộc, nghị quyết Đại hội Đảng các cấp, cụ thể hóa Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIV; xác định rõ khâu đột phá; mục tiêu chủ yếu, nhiệm vụ trọng tâm của nhiệm kỳ; chú trọng xây dựng kế hoạch chương trình hành động; thực hiện hiệu quả các Nghị quyết, kế hoạch có tính chiến lược; có giải pháp quyết liệt để đổi mới, nâng cao chất lượng công tác tham gia xây dựng Đảng, công tác giám sát và phản biện xã hội; nắm bắt, tập hợp, tổng hợp tình hình và ý kiến kiến nghị của Nhân dân... xây dựng giải pháp phù hợp nhằm tập hợp, đoàn kết đông đảo các tầng lớp Nhân dân, các dân tộc, các tôn giáo, huy động mọi nguồn lực đầu tư phát triển đất nước, tăng cường đồng thuận xã hội, củng cố niềm tin của Nhân dân với Đảng, Nhà nước.
Ban Thường trực Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam sẽ có khung Đề cương Báo cáo chính trị để các địa phương tham khảo, các địa phương có thể tham khảo kết cấu báo cáo của nhiệm kỳ trước, kết hợp định hướng của Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam, phù hợp với đặc điểm tình hình của địa phương sau sắp xếp.
* Lựa chọn đại biểu tiêu biểu về phẩm chất, năng lực, uy tín, đại diện cho các tầng lớp nhân dân Đại biểu được lựa chọn, giới thiệu tham dự Đại hội MTTQ Việt Nam ở các cấp phải tiêu biểu về phẩm chất, năng lực, uy tín, đại diện cho các tầng lớp nhân dân, đóng góp tâm huyết, trách nhiệm cho thành công của Đại hội. Cơ cấu thành phần đại biểu chính thức của Đại hội gồm: Ủy viên Ủy ban MTTQ Việt Nam đương nhiệm (của cấp tổ chức Đại hội); đại biểu được phân bổ cho MTTQ Việt Nam cấp dưới trực tiếp và các tổ chức thành viên cùng cấp (nếu có); đại biểu chỉ định là các cá nhân tiêu biểu và nhân sự được giới thiệu để hiệp thương cử tham gia Ủy ban MTTQ Việt Nam nhiệm kỳ 2025 - 2030. Đại biểu tham dự Đại hội cấp tỉnh, cấp xã có cơ cấu, số lượng phù hợp với đơn vị hành chính mới sau sắp xếp, số lượng cụ thể do Ban Thường vụ cấp ủy cùng cấp xem xét quyết định.
Đối với Đại hội đại biểu MTTQ Việt Nam cấp xã: Địa phương không sáp nhập: không quá 120 đại biểu (bằng nhiệm kỳ 2024-2029). Địa phương sáp nhập 2 - 5 đơn vị cấp xã: không quá 200 đại biểu. Địa phương sáp nhập trên 6 đơn vị cấp xã: không quá 250 đại biểu.
Đại hội đại biểu MTTQ Việt Nam cấp tỉnh: Địa phương không sáp nhập không quá 300 đại biểu (bằng nhiệm kỳ 2024-2029). Địa phương sáp nhập tối đa không quá 350 đại biểu.
Căn cứ tình hình cụ thể của từng địa phương có thể tăng thêm số lượng đại biểu nhưng không vượt quá 15% số lượng đã quy định ở trên. Trong trường hợp đặc biệt, đối với những địa phương sau khi sáp nhập có số lượng đơn vị hành chính (cấp tỉnh là các đơn vị hành chính cấp xã; cấp xã là các thôn, tổ dân phố (Ban công tác Mặt trận khu dân cư) và số lượng Ủy viên Ủy ban đương nhiệm quá lớn thì Ban Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam cấp tổ chức Đại hội báo cáo cấp ủy cùng cấp xem xét, quyết định.
Thời gian tổ chức Đại hội: Đại hội đại biểu MTTQ Việt Nam cấp xã: không quá 1,5 ngày, hoàn thành trước ngày 31/10/2025. Đại hội đại biểu MTTQ Việt Nam cấp tỉnh: không quá 02 ngày, hoàn thành trước ngày 31/12/2025.
Ban Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam cấp tổ chức Đại hội căn cứ vào số lượng, cơ cấu thành phần đại biểu được phân bổ và tình hình, đặc điểm cụ thể của địa phương, lựa chọn, giới thiệu nhân sự (chính thức và dự khuyết) trình Đại hội hiệp thương cử đoàn đại biểu đi dự Đại hội đại biểu MTTQ Việt Nam cấp trên trực tiếp theo quy định. Nhân sự được cử đi dự đại hội cấp trên phải được trên 50% tổng số đại biểu dự Đại hội tán thành, số lượng đại biểu dự khuyết do Đại hội mỗi cấp xem xét quyết định.
Ban Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam cấp tỉnh căn cứ vào nội dung chương trình Đại hội tại phụ lục kèm theo để tham khảo, đồng thời làm căn cứ để hướng dẫn Ban Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam cấp xã thực hiện phù hợp với điều kiện thực tiễn của mỗi địa phương.
Đại hội MTTQ Việt Nam cấp tỉnh, cấp xã: thống nhất nhiệm kỳ 2025-2030. Về Khóa của Đại hội: xác định theo khóa của Đại hội của đảng bộ cùng cấp.
* Tổ chức Đại hội điểm ở cấp xã để rút kinh nghiệm trong tổ chức thực hiện Về cơ cấu Ủy viên Ủy ban, Ban Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam, ở cấp tỉnh gồm: Người đứng đầu của tổ chức thành viên (trong một số ít trường họp đồng chí cấp trưởng không thể tham gia được thì có thể bố trí cấp phó); Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam cấp xã (bố trí số lượng Ủy viên Ủy ban là Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam xã, phường, đặc khu không thấp hơn 50% số xã, phường, đặc khu của tỉnh, thành phố); cá nhân tiêu biểu trong các tổ chức, các giai cấp, tầng lớp xã hội, dân tộc, tôn giáo, trí thức, văn nghệ sĩ; nhà khoa học trên các lĩnh vực; doanh nhân, đại diện doanh nghiệp thuộc các thành phần kinh tế phù hợp với đặc điểm, tình hình của địa phương; người Việt Nam định cư ở nước ngoài (nếu có); một số cán bộ, công chức, viên chức ở cơ quan chuyên trách cùng cấp.
Số lượng Ủy viên Ủy ban: tối đa là 120 người, đối với các tỉnh, thành phố có từ 156 đơn vị hành chính cấp xã trở lên có thể tăng thêm không quá 30%, trong trường hợp đặc biệt, số lượng Ủy viên Ủy ban không vượt quá số lượng đơn vị hành chính cấp xã hiện có của địa phương, số lượng cụ thể do Ban Thường vụ cấp ủy cùng cấp xem xét, quyết định.
Về Ban Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam: số lượng trong Ban Thường trực từ 7 - 9 người.
Cơ cấu trong Ban Thường trực, gồm: Chủ tịch; Phó Chủ tịch Thường trực; 1 Phó Chủ tịch đồng thời làm Chủ tịch Liên đoàn Lao động; 1 Phó Chủ tịch đồng thời làm Chủ tịch Hội Nông dân; 1 Phó Chủ tịch đồng thời làm Chủ tịch Hội Phụ nữ; 1 Phó Chủ tịch đồng thời làm Bí thư Đoàn Thanh niên; 1 Phó Chủ tịch đồng thời làm Chủ tịch Hội Cựu chiến binh; các Phó Chủ tịch theo dõi, chỉ đạo theo lĩnh vực, địa bàn, công tác tập hợp các giai cấp, tầng lớp xã hội.
Lưu ý: Chủ tịch, Phó Chủ tịch Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam cấp tỉnh bố trí đúng theo Chỉ thị, quy định của Bộ Chính trị, Ban Bí thư; Trong giai đoạn thực hiện sắp xếp, có thể giữ nguyên số lượng Ban Thường trực như hiện nay, sau 5 năm thực hiện theo quy định của cấp có thẩm quyền.
Đối với cấp xã, số lượng Ủy viên Ủy ban MTTQ Việt Nam từ 50 - 70 Ủy viên.
Cơ cấu Ủy ban MTTQ Việt Nam gồm: Người đứng đầu của tổ chức thành viên (trong trường hợp đặc biệt đồng chí cấp trưởng không thể tham gia được thì có thể bố trí cấp phó); một số Trưởng ban Công tác Mặt trận (bố trí không thấp hơn 30% số Trưởng ban Công tác Mặt trận khu dân cư hiện có của xã, phường, đặc khu); cá nhân tiêu biểu dân tộc, tôn giáo; chuyên gia, nhà khoa học trên các lĩnh vực; người đứng đầu của các hội quần chúng (coi trọng cơ cấu các Tổ liên gia tự quản, người có uy tín trong đồng bào dân tộc, tôn giáo, doanh nghiệp, hộ gia đình sản xuất kinh doanh giỏi là cựu Chiến binh, cựu Công an Nhân dân, trí thức, văn nghệ sỹ, Nông dân, phụ nữ, thanh niên tiêu biểu...); một số cán bộ, công chức ở cơ quan Ủy ban MTTQ Việt Nam cấp xã.
Số lượng trong Ban Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam cấp xã từ 5-6 người.
Cơ cấu trong Ban Thường trực, gồm: Chủ tịch; 1 Phó Chủ tịch đồng thời làm Bí thư Đoàn Thanh niên; 1 Phó Chủ tịch đồng thời làm Chủ tịch Hội Phụ nữ; 1 Phó Chủ tịch đồng thời làm Chủ tịch Hội Cựu chiến binh; 1 Phó Chủ tịch đồng thời làm Chủ tịch Hội Nông dân (nếu có); 1 Phó Chủ tịch đồng thời làm Chủ tịch Công đoàn (nếu có).
Ban Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam cấp tỉnh tham mưu Ban Thường vụ cấp uỷ cùng cấp có văn bản lãnh đạo, chỉ đạo Đại hội MTTQ Việt Nam cấp tỉnh, cấp xã của địa phương; xây dựng kế hoạch, các văn bản có liên quan để chuẩn bị, tổ chức Đại hội ở cấp tỉnh, đồng thời hướng dẫn cấp xã thực hiện (Hướng dẫn về xây dựng báo cáo chính trị, Đề án nhân sự và các văn bản liên quan để triển khai, tổ chức Đại hội về nội dung, cách thức tổ chức Hội nghị Ban Công tác Mặt trận phù hợp với điều kiện cụ thể của từng địa phương cơ sở).
Đối với các tỉnh, thành phố, có thể chỉ đạo Đại hội điểm ở cấp xã để rút kinh nghiệm trong tổ chức thực hiện./.
Phúc Hằng