Ngân hàng trung ương Nhật Bản sẽ trì hoãn tăng lãi suất
Hà Nội (TTXVN 31/7)
Ngân hàng trung ương Nhật Bản (BoJ) dự kiến sẽ không tăng lãi suất, giữ nguyên lãi suất chính sách, lãi suất cho vay qua đêm không có tài sản đảm bảo ở mức 0,5%. Đây là động thái mang tính thận trọng khi tác động từ chính sách thuế quan của Mỹ đối với nền kinh tế nước này sẽ bắt đầu xuất hiện trong thời gian tới.
Truyền thông Nhật Bản đưa tin đây là kết quả của cuộc họp chính sách của BoJ kéo dài trong 2 ngày và dự kiến chiều ngày 31/7, Thống đốc BoJ Ueda Kazuo sẽ tổ chức họp báo để giải thích về các quyết định được đưa ra.
Đã nửa năm trôi qua kể từ khi lãi suất được nâng lên mức hiện tại vào tháng 1/2025, BoJ vẫn có định hướng tiếp tục tăng lãi suất tùy theo sự cải thiện của nền kinh tế và giá cả. Hiện thị trường đang chờ đợi những gợi ý về thời điểm tăng lãi suất tiếp theo.
Sau khi kết thúc cuộc họp chính sách ngày 31/7, BoJ cũng sẽ công bố Báo cáo triển vọng được cập nhật định kỳ ba tháng một lần về tình hình kinh tế và giá cả. Báo cáo sẽ đưa ra dự báo tỷ lệ tăng so với năm trước của chỉ số giá tiêu dùng (CPI) không bao gồm thực phẩm tươi sống và tốc độ tăng trưởng GDP thực tế từng năm trong giai đoạn tài khóa 2025-2027.
Do tình trạng vật giá tăng cao kể từ tài khóa 2025, CPI (không bao gồm thực phẩm tươi sống) trong năm nay được dự báo sẽ tăng so với năm trước. Trong báo cáo triển vọng trước được công bố vào tháng 5/2025, mức tăng trung bình của các thành viên Hội đồng chính sách đưa ra là 2,2% nhưng CPI lần lượt tăng 3,5% vào tháng 4/2025, 3,7% vào tháng 5/2025 và 3,3% vào tháng 6/2025, đều cao hơn mức 2,2%.
Vào thời điểm tháng 5/2025, dự báo lạm phát cho tài khóa 2026 là 1,7% và năm 2027 là 1,9% khi chính quyền Tổng thống Trump vừa công bố chính sách thuế quan đối ứng. Tuy nhiên, báo cáo lần này được điều chỉnh nhờ có tin tích cực khi Nhật-Mỹ đã đạt được thỏa thuận trong đàm phán thuế quan. Một số thành viên Hội đồng chính sách còn cho rằng “dự báo lạm phát cho năm 2026 cũng nên được điều chỉnh tăng”.
Tuy nhiên, nhiều ý kiến trong nội bộ BoJ vẫn cho rằng dự báo tổng thể là không thay đổi. Đó là các tác động từ thuế quan sẽ ảnh hưởng đến nền kinh tế thực của Nhật Bản đến hết năm 2026, dẫn đến tăng trưởng chậm lại và khiến giá cả khó tăng, sau đó mới phục hồi trở lại.
Phó Thống đốc BoJ Uchida Shinichi cũng phát biểu tại cuộc họp báo ngày 23/7 rằng, dù thỏa thuận thuế quan là bước tiến lớn, nhưng vẫn còn nhiều yếu tố bất ngờ. Ông cho rằng trong bối cảnh kinh tế toàn cầu đang chậm lại, tốc độ tăng trưởng sẽ giảm và tỷ lệ tăng giá cơ bản (loại trừ các yếu tố biến động tạm thời) cũng sẽ tạm thời chững lại. Bức tranh tổng thể sẽ không thay đổi”.
Trong báo cáo triển vọng trước, BoJ đã đưa ra dự báo rằng tỷ lệ tăng giá cơ bản sẽ đạt mức tương thích với mục tiêu ổn định giá 2% vào một thời điểm nào đó trong giai đoạn nửa cuối năm 2026 đến năm 2027. Dự báo này được cho là sẽ được giữ nguyên.
Thị trường đang kỳ vọng BoJ sẽ tăng lãi suất trong năm nay. Theo Totan Research và Totan ICAP, tính đến chiều ngày 30/7, xác suất thị trường dự đoán BoJ sẽ tăng lãi suất tại cuộc họp tháng 10 là cao nhất với 41%; cuộc họp tháng 9/2025 và tháng 12/2025 đều có xác suất 19%, tổng cộng đạt khoảng 80%.
Ông Kono Ryutaro, nhà kinh tế trưởng tại BNP Paribas Securities, dự đoán BoJ sẽ tăng lãi suất vào cuộc họp tháng 10/2025. Ông cho biết, đến tháng 10/2025 có thể vẫn chưa có đủ dữ liệu để đánh giá đầy đủ tác động của thuế quan, nhưng có thể dự đoán phần nào dựa trên kết quả khảo sát doanh nghiệp và xu hướng thị trường tài chính. Lạm phát nhiều khả năng sẽ tiếp tục có xu hướng tăng.
Trong khi đó, ông Kiuchi Nobuhide, chuyên gia kinh tế Viện Nghiên cứu Tổng hợp Nomura nhận định, BoJ sẽ thận trọng với việc tăng lãi suất sớm và dự đoán lần tăng tiếp theo sẽ là vào cuộc họp tháng 12 tới. Ngoài tác động của thuế quan, ông cũng nêu lý do là tình hình chính trị bất ổn sau bầu cử Thượng viện.
Ông Kiuchi cho rằng, sau thất bại của liên minh cầm quyền, ảnh hưởng của các đảng đối lập, vốn nhìn chung phản đối việc tăng lãi suất, đã gia tăng và điều này tạo ra hạn chế nhất định. Nếu Thủ tướng Shigeru Ishiba từ chức và một nhân vật trong nội bộ đảng Dân chủ Tự do cầm quyền có lập trường phản đối tăng lãi suất lên làm thủ tướng, đây có thể là một rào cản lớn./.
Phạm Tuân (P/v TTXVN tại Tokyo)