Phát triển công nghệ biến suy nghĩ thành lời nói
Hà Nội (TTXVN 15/8)-- Các nhà khoa học tại trường Đại học Stanford (Mỹ) ngày 15/8 đã công bố một bước tiến mang tính đột phá trong lĩnh vực giao diện não – máy tính (BCI), với khả năng chuyển những suy nghĩ thành tiếng nói. Công nghệ này mở ra hy vọng mới cho những người bị liệt nặng và mất hoàn toàn khả năng giao tiếp bằng lời nói.
Khác với các BCI trước đây vốn dựa vào tín hiệu não tạo ra khi người bệnh cố gắng cử động môi hoặc dây thanh quản, các nhà khoa học tại Đại học Stanford tập trung giải mã “độc thoại nội tâm”, tức những suy nghĩ thầm lặng.
Trưởng nhóm nghiên cứu – nhà khoc học Erin Kunz cho biết đây là lần đầu tiên các nhà khoa học hiểu được hình thái hoạt động của não bộ khi chủ thể mới chỉ nhen lên suy nghĩ và điều đó hứa hẹn mang lại khả năng giao tiếp tự nhiên hơn cho những người bị suy giảm vận động.
Nghiên cứu được tiến hành với sự tham gia của 4 tình nguyện viên bị liệt do bệnh xơ cứng teo cơ một bên (ALS) hoặc đột quỵ thân não. Các nhà khoa học đã cấy mảng vi điện cực vào vùng vỏ não vận động – khu vực điều khiển hoạt động phát âm – của họ.
Những người tham gia được yêu cầu hoặc cố gắng nói, hoặc chỉ tưởng tượng từ ngữ trong đầu. Thông qua các mô hình trí tuệ nhân tạo (AI), các nhà nghiên cứu đã giải mã các mẫu tín hiệu thần kinh gắn với từng âm vị (phoneme) rồi ghép chúng thành câu hoàn chỉnh.
Kết quả cho thấy tín hiệu thần kinh khi “nói thầm” khá giống với lúc cố gắng nói thật, dù yếu hơn, và hệ thống vẫn đạt độ chính xác nhận diện từ vựng theo thời gian thực tới 74%.
Trước lo ngại về quyền riêng tư, nhóm nghiên cứu đã phát triển cơ chế “mật khẩu ý nghĩ”, chỉ kích hoạt quá trình giải mã khi người dùng tưởng tượng ra một cụm từ đặc biệt. Cơ chế này thành công 98% trong các thử nghiệm, giúp người dùng hoàn toàn kiểm soát thời điểm suy nghĩ của mình được chuyển thành ngôn ngữ./.
Thanh Phương