Đưa nền giáo dục Việt Nam vươn tới tầm cao mới
Hà Nội (TTXVN 5/9)
Ngày 5/9 năm nay là một ngày đặc biệt – không chỉ đánh dấu sự khởi đầu của năm học mới mà còn mang nhiều ý nghĩa sâu sắc, gắn với kỷ niệm 80 năm thành lập Bộ Quốc gia Giáo dục (nay là Bộ Giáo dục và Đào tạo), lan tỏa niềm tin, khí thế và quyết tâm đưa nền giáo dục Việt Nam vươn tới những tầm cao mới.
Năm học 2025 – 2026, lần đầu tiên Bộ Giáo dục và Đào tạo tổ chức Lễ khai giảng đặc biệt từ 8 giờ - 9 giờ 30 phút ngày 5/9/2025 tại Trung tâm Hội nghị Quốc gia (Hà Nội), kết nối trực tuyến tới tất cả các cơ sở giáo dục từ mầm non đến đại học (công lập và ngoài công lập) trên cả nước, với sự hiện diện của các đồng chí lãnh đạo cao nhất của Đảng và Nhà nước. Việc thống nhất thời điểm khai giảng nhằm tăng cường tính kết nối trong toàn hệ thống giáo dục quốc dân, nâng cao ý nghĩa biểu tượng của ngày khai giảng, tạo khí thế chung cho toàn ngành thực hiện thắng lợi nhiệm vụ năm học mới.
Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn cho biết, lễ khai giảng năm học 2025-2026 diễn ra trong bối cảnh đặc biệt, cả nước kỷ niệm 80 năm Quốc khánh; tiến hành công cuộc “sắp xếp lại giang sơn” lịch sử; tổ chức đại hội đảng bộ các cấp tiến tới Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIV của Đảng… Với ngành Giáo dục, năm học mới bắt đầu cũng là dịp tổ chức kỷ niệm 80 năm truyền thống ngành Giáo dục. Đây không chỉ là cơ hội để chúng ta cùng nhau nhìn lại hành trình 80 năm giáo dục phát triển đất nước, mà còn là dịp để ý thức rõ hơn về sứ mệnh, trọng trách của giáo dục trong việc kiến tạo con người, dựng xây, phát triển đất nước, vươn mình hội nhập trong kỷ nguyên mới.
Trong quá trình phát triển đất nước, Đảng và Nhà nước ta luôn coi giáo dục và đào tạo, cùng với khoa học và công nghệ là quốc sách hàng đầu. Nhiều chủ trương, chính sách lớn đã được ban hành, thúc đẩy giáo dục và đào tạo đổi mới, phát triển mạnh mẽ, đạt được những kết quả quan trọng. Toàn xã hội có trách nhiệm chăm lo, tham gia đóng góp nguồn lực và giám sát phát triển giáo dục.
Niềm vui lớn với toàn ngành Giáo dục và Đào tạo khi bước vào năm học mới là Bộ Chính trị vừa ban hành Nghị quyết số 71-NQ/TW về đột phá phát triển giáo dục và đào tạo. Nghị quyết này được kỳ vọng trở thành cột mốc lớn trong hành trình kiến tạo tương lai, biến nguồn nhân lực chất lượng cao, nhân tài khoa học, công nghệ trở thành động lực và lợi thế cạnh tranh cốt lõi, đưa đất nước vững bước vào kỷ nguyên mới.
Có thể thấy rất rõ, đây là một cuộc cải cách lớn trong tư duy về giáo dục; là điểm mấu chốt trong đổi mới về nhận thức, vì sản phẩm của giáo dục là con người, cũng chính là nguồn nhân lực chuẩn bị cho tương lai. Như vậy, nhận thức về sự cần thiết đầu tư cho giáo dục và đào tạo cũng phải mới hơn, để chuẩn bị tốt nhất điều kiện bước vào một kỷ nguyên mới của đất nước.
Nghị quyết số 71-NQ/TW không chỉ đưa ra chủ trương, mà trong tổ chức thực hiện còn yêu cầu thời điểm phải triển khai từ năm 2026; một số nội dung phải được bắt đầu ngay từ năm học mới này. Đây là mệnh lệnh hành động, sẽ tạo được sự chuyển động mạnh mẽ của cả hệ thống chính trị chăm lo cho giáo dục và đào tạo.
Nghị quyết hướng đến năm 2030 sẽ mở rộng tiếp cận công bằng, nâng cao chất lượng giáo dục mầm non và phổ thông đạt trình độ tiên tiến trong khu vực châu Á; xây dựng, đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao đáp ứng yêu cầu Việt Nam trở thành nước đang phát triển có công nghiệp hiện đại, thu nhập trung bình cao; nâng tầm các cơ sở giáo dục đại học trở thành trung tâm nghiên cứu, đổi mới sáng tạo, khởi nghiệp của quốc gia và của các vùng…
Đến năm 2035, hệ thống giáo dục – đào tạo tiếp tục được hiện đại hóa, có bước tiến mạnh, vững chắc về tiếp cận, công bằng và chất lượng. Tầm nhìn đến năm 2045, Việt Nam có hệ thống giáo dục quốc dân hiện đại, công bằng và chất lượng, đứng vào nhóm 20 quốc gia hàng đầu thế giới. Mọi người dân có cơ hội học tập suốt đời, nâng cao trình độ, kỹ năng và phát triển tối đa tiềm năng cá nhân. Nguồn nhân lực chất lượng cao, nhân tài khoa học, công nghệ trở thành động lực và lợi thế cạnh tranh cốt lõi của đất nước, góp phần đưa Việt Nam thành nước phát triển, có thu nhập cao. Phấn đấu ít nhất 5 cơ sở giáo dục đại học thuộc nhóm 100 đại học hàng đầu thế giới trong một số lĩnh vực theo các bảng xếp hạng quốc tế uy tín.
Nhằm thực hiện hiệu quả các chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước về giáo dục và đào tạo, thực hiện thắng lợi các mục tiêu đề ra đồng thời để đảm bảo hoạt động giáo dục không bị xáo trộn trong bối cảnh chính quyền địa phương hai cấp, ngành Giáo dục xác định chủ đề năm học 2025 - 2026 là: “Kỷ cương - Sáng tạo - Đột phá - Phát triển” và thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp.
Năm học 2025 - 2026 là năm học đầu tiên triển khai thực hiện Luật Nhà giáo, có hiệu lực từ ngày 1/1/2026. Lần đầu tiên trong lịch sử, Quốc hội ban hành đạo luật riêng quy định đầy đủ về vị trí, vai trò, quyền, nghĩa vụ và các chế độ, chính sách dành cho đội ngũ nhà giáo; cụ thể hóa chủ trương lớn của Đảng và Nhà nước trong việc tôn vinh, chăm lo, bảo vệ và phát triển đội ngũ nhà giáo - lực lượng then chốt của sự nghiệp giáo dục.
Tại Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV đã biểu quyết thông qua Nghị quyết về miễn, hỗ trợ học phí đối với trẻ em mầm non, học sinh phổ thông. Đây là một chính sách quan trọng, có ý nghĩa xã hội to lớn, thể hiện sự quan tâm của Đảng và Nhà nước đối với sự nghiệp giáo dục và an sinh xã hội. Điều này không chỉ góp phần nâng cao chất lượng giáo dục mà còn giảm thiểu tình trạng bỏ học do nghèo đói, tạo cơ hội công bằng hơn cho mọi trẻ em, bất kể hoàn cảnh gia đình. Chính sách này cũng thúc đẩy việc phổ cập giáo dục, đảm bảo mọi công dân đều có quyền được học tập.
Nghị quyết của Quốc hội về phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ em từ 3 đến 5 tuổi cũng đã được thông qua tại Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV. Quốc hội đã đặt mục tiêu đến năm 2030, 100% tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương đạt chuẩn phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ em từ 3 đến 5 tuổi. Nghị quyết này có ý nghĩa to lớn, tạo ra một hành lang pháp lý vững chắc để toàn ngành giáo dục và xã hội cùng thực hiện mục tiêu phổ cập giáo dục mầm non.
Năm học 2025 - 2026 đã chính thức bắt đầu. Với những thành tựu đã đạt được, chúng ta hoàn toàn có thể tin tưởng vào một năm học mới đầy hứa hẹn. Mỗi thầy cô giáo, mỗi học sinh cùng nhau nỗ lực, đoàn kết để xây dựng một nền giáo dục "Kỷ cương - Sáng tạo - Đột phá - Phát triển", thực hiện lời căn dặn của Chủ tịch Hồ Chí Minh đã viết trong Thư gửi học sinh nhân ngày khai trường đầu tiên của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa (15/9/1945): "Non sông Việt Nam có trở nên tươi đẹp hay không, dân tộc Việt Nam có bước tới đài vinh quang để sánh vai với các cường quốc năm châu được hay không, chính là nhờ một phần lớn ở công học tập của các em"./.
Nguyễn Hồng Điệp