Mỹ chỉ giữ vai trò tối thiểu trong đảm bảo an ninh cho Ukraine
- Châu Âu hối thúc Mỹ hỗ trợ tiêm kích Hà Nội (TTXVN 21/8)-- Theo phóng viên TTXVN tại Washington, ngày 20/8, Phó Tổng thống Mỹ JD Vance cho rằng các nước châu Âu nên chịu phần lớn gánh nặng trong việc đảm bảo an ninh cho Ukraine và Mỹ sẽ chỉ giữ vai trò tối thiểu.
Trả lời phỏng vấn trên kênh truyền hình Fox News (Mỹ) ngày 20/8, Phó Tổng thống Vance nói rõ Washington không nên gánh vác trách nhiệm chính trong việc bảo đảm an ninh cho Ukraine mà chỉ hỗ trợ khi cần để chấm dứt xung đột. Theo ông, châu Âu cần đóng vai trò dẫn dắt và hướng đi này phù hợp với kỳ vọng của Tổng thống Donald Trump.
Cũng theo Phó Tổng thống Vance, Mỹ và các đồng minh đang thảo luận về các biện pháp bảo đảm an ninh cho Ukraine nhưng chưa đạt được thỏa thuận. Ông cho biết Washington sẽ chưa đưa ra cam kết cụ thể cho tới khi xác định được các điều kiện cần thiết cho việc chấm dứt xung đột.
Trong diễn biến khác, trong một cuộc trao đổi với nhóm nhỏ các đồng minh, Thứ trưởng Quốc phòng Mỹ phụ trách chính sách Elbridge Colby cũng nói Washington sẽ chỉ đóng vai trò tối thiểu trong bất kỳ đảm bảo an ninh nào cho Kiev, đồng nghĩa với việc gánh nặng duy trì hòa bình lâu dài sẽ chủ yếu do châu Âu gánh vác.
Trong khi đó, Politico dẫn nguồn tin ngoại giao cho biết các cuộc họp kín của lãnh đạo quốc phòng Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) trong hai ngày 19 - 20/8 cũng đang làm dấy lên quan ngại về khả năng Mỹ sẽ không đưa ra cam kết cụ thể trong việc bảo vệ Ukraine, mà để châu Âu đi đầu trong công tác này.
Hôm 19/8, Tổng thống Trump khẳng định Mỹ sẽ không có binh sĩ hiện diện ở Ukraine mà chỉ hỗ trợ hoạt động điều phối và ung cấp các phương tiện bảo đảm an ninh cho các đồng minh châu Âu. Trả lời phỏng vấn trên kênh Fox News, ông Trump nói Mỹ có thể đóng vai trò "hỗ trợ từ trên không" nhưng không nêu chi tiết. Ông cũng cho biết một số quốc gia châu Âu, trong đó có Pháp, Đức và Anh, sẵn sàng triển khai binh sĩ để đảm bảo một thỏa thuận hòa bình.
Bảo đảm an ninh cho Ukraine là trọng tâm trong cuộc họp mở rộng ngày 18/8 tại Nhà Trắng, với sự tham dự của Tổng thống Trump, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky và nhiều lãnh đạo châu Âu. Nội dung thảo luận xoay quanh kết quả cuộc gặp trước đó giữa Tổng thống Trump và người đồng cấp Nga Vladimir Putin tại Alaska, cũng như thảo luận để tìm kiếm các giải pháp cho xung đột hiện nay.
Theo nguồn tin của nhật báo The Times, các nước châu Âu mong muốn Mỹ sẽ triển khai tiêm kích tới Romania để tăng cường bảo đảm an ninh cho Ukraine. Hiện các lãnh đạo quân sự cấp cao của châu lục này đang thảo luận về khả năng Mỹ triển khai F-35 tới Romania, nơi NATO đang xây dựng căn cứ không quân lớn nhất của châu Âu. The Times cho biết châu Âu muốn có sự bảo đảm về việc tiếp tục sử dụng hệ thống vệ tinh GPS và an ninh của Mỹ tại Ukraine, đồng thời muốn Washington cam kết cung cấp cho Kiev các tổ hợp tên lửa phòng không Patriot và NASAMS.
Cũng trong ngày 20/8, Canada khẳng định ủng hộ mạnh mẽ Ukraine và hoan nghênh thiện chí của Mỹ trong việc hỗ trợ bảo đảm an ninh cho Kiev, coi đây là điều thiết yếu cho một thỏa thuận hòa bình lâu dài. Tham mưu trưởng Quốc phòng Canada Jennie Carignan đã tham gia cuộc thảo luận trực tuyến với 32 nước thành viên NATO nhằm tìm kiếm phương án duy trì hòa bình ở Ukraine nếu lệnh ngừng bắn có hiệu lực.
Phóng viên TTXVN tại Canada dẫn nhận định của giới phân tích cho rằng nhiều khả năng Canada sẽ đóng góp hậu cần trong việc thành lập phái bộ tại Ukraine và cân nhắc điều chuyển một số binh sĩ từ Latvia sang tham gia sứ mệnh gìn giữ hòa bình quốc tế ở Ukraine. Các nhà phân tích cho rằng khó có khả năng đạt được ngay một thỏa thuận thòa bình cho Ukraine nên việc triển khai lực lượng gìn giữ hòa bình phương Tây sẽ là giải pháp giúp đảm bảo duy trì các cam kết.
Về phía Anh, nước này cảnh báo sẽ có rủi ro lớn nếu triển khai lực lượng gìn giữ hòa bình tới Ukraine khi chưa có đủ trang bị và nhân lực. Báo The Telegraph dẫn một ý kiến phân tích cho rằng, để tham gia sứ mệnh gìn giữ hòa bình tại Ukraine, Anh sẽ cần tới 15.000 binh sĩ, tương đương 20% quân số hiện có và đây sẽ là quyết định làm suy giảm đáng kể sức mạnh chiến đấu của quân đội Anh.
Theo báo La Stampa của Italy, Pháp và Anh dự kiến sẽ cùng đảm nhận vai trò “lĩnh xướng” trong thực thi các bảo đảm an ninh cho Ukraine, đặt dưới sự giám sát một phần của NATO và sự ủng hộ của Mỹ. Hai nước sẽ phụ trách chỉ huy các hoạt động an ninh, triển khai thiết bị bay không người lái, vũ khí răn đe và hỗ trợ hậu cần, chủ yếu dưới dạng khí tài phòng thủ như pháo tầm trung, xe bọc thép và hệ thống chống tăng.
Cùng ngày, Hà Lan thông báo sẽ triển khai 2 hệ thống phòng không Patriot và khoảng 300 binh sĩ tới Ba Lan để hỗ trợ trung tâm hậu cần thuộc chương trình Hỗ trợ và Đào tạo An ninh của NATO cho Ukraine (NSATU) nhằm tăng cường hỗ trợ Kiev.
Tại khu vực Baltic, Tổng thống Lithuania Gitanas Nauseda khẳng định nước này sẵn sàng đóng góp binh sĩ và trang thiết bị cho bất kỳ phái bộ gìn giữ hòa bình nào ở Ukraine, nếu đạt được một thỏa thuận hòa bình giữa Kiev và Moskva./.
Hoàng Châu - Ngọc Quang - Thanh Hải