Châu Phi và nghịch lý du lịch hạng sang
Hà Nội (TTXVN 20/8)-- Du lịch hạng sang đang bùng nổ tại châu Phi, nhưng một nghiên cứu mới được Đại học Manchester (Anh) công bố ngày 19/8 cho thấy “miếng bánh” này gần như không mang lại lợi ích cho cộng đồng địa phương, thậm chí còn gây hại nhiều hơn lợi.
Theo phóng viên TTXVN tại châu Phi, nghiên cứu đăng trên Tạp chí Nghiên cứu châu Phi chỉ ra rằng mô hình du lịch hạng sang – vốn được các chính phủ quảng bá là “giá trị cao, tác động thấp” – thực chất thường do các tập đoàn nước ngoài chi phối. Các khu nghỉ dưỡng cao cấp thường hoạt động như những "ốc đảo" tách biệt hoàn toàn với cộng đồng lân cận, tự cung cấp mọi dịch vụ, từ ăn uống đến giải trí, khiến du khách không có lý do để chi tiêu bên ngoài.
Thậm chí, nhiều khu nghỉ dưỡng sinh thái sinh lợi cao nhất lại do nước ngoài sở hữu. Lợi nhuận khổng lồ từ du khách không ở lại châu Phi, mà chảy về túi các công ty du lịch quốc tế, dùng để nhập khẩu thực phẩm hoặc chuyển thẳng về nước chủ quản.
Trong khi đó, phần lớn lao động địa phương chỉ được trả lương thấp, còn lợi nhuận tập trung vào giới đầu tư ngoại hoặc một nhóm nhỏ tinh hoa bản địa.
Hệ quả là du lịch hạng sang đang khoét sâu thêm bất bình đẳng xã hội. Tại Kenya, bộ tộc Maasai nhiều lần cáo buộc các nhà đầu tư chiếm đất, biến đồng cỏ thành khu nghỉ dưỡng xa hoa. Chỉ tuần trước, một nhà hoạt động địa phương đã khởi kiện nhằm ngăn chặn việc khai trương một khu nghỉ dưỡng săn bắn sang trọng Ritz-Carlton mới tại khu bảo tồn Maasai Mara – nơi có hồ bơi lặn và dịch vụ quản gia riêng cao cấp. Vụ việc này phản ánh căng thẳng giữa các nhà đầu tư du lịch và bộ tộc Maasai, những người đã tố cáo rằng sự phát triển du lịch đang hủy hoại môi trường sống và truyền thống của họ Tại Tanzania, các cuộc biểu tình phản đối việc cưỡng chế hàng chục nghìn người Maasai rời bỏ đất đai để nhường chỗ cho những khu săn bắn dành cho giới siêu giàu đã dẫn đến các vụ đụng độ đẫm máu với cảnh sát.
Giữa lúc ngành du lịch hạng sang châu Phi tiếp tục tăng trưởng, báo cáo kêu gọi các chính phủ cần tính toán lại:
làm sao để “chiếc bánh du lịch” không chỉ béo bở với giới thượng lưu và nhà đầu tư ngoại, mà còn mang lại lợi ích thực sự cho người dân bản địa và bảo vệ môi trường sống lâu dài./.
Hồng Minh