Fujifilm ứng dụng AI, tăng tới 40% sản lượng dược phẩm sinh
học Hà Nội (TTXVN 10/8)
Tập đoàn Fujifilm (Nhật Bản) sẽ triển khai công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI) để tối ưu công thức dung dịch nuôi cấy trong sản xuất dược phẩm sinh học từ năm tài khóa 2026. Đây là loại thuốc được tạo ra bằng công nghệ nuôi cấy tế bào, ứng dụng rộng rãi trong điều trị ung thư và nhiều bệnh khác.
Theo Fujifilm, AI có thể xác định công thức dung dịch nuôi cấy tối ưu, giúp tăng sản lượng thuốc gần 40% ngay trên cùng dây chuyền thiết bị. Nếu công nghệ này được mở rộng từ nghiên cứu sang sản xuất và giúp giảm chi phí, các loại thuốc thế hệ mới sẽ đến tay người bệnh nhanh hơn và phổ biến hơn.
Dược phẩm sinh học chứa thành phần hoạt tính là “kháng thể” do tế bào nuôi cấy tạo ra, được sử dụng rộng rãi trong điều trị ung thư và nhiều lĩnh vực khác. Thị trường dược phẩm sinh học toàn cầu (bao gồm cả liệu pháp gen) được hãng Evaluate (Anh) dự báo đạt 888,1 tỷ USD vào năm 2030, tăng 84% so với năm 2024.
Hiện các tế bào được nuôi trong dung dịch chứa hơn 70 loại dưỡng chất, như axit amin, khoáng chất, vitamin… Trước đây, tỷ lệ pha trộn do kỹ thuật viên quyết định dựa trên kinh nghiệm. Fujifilm đã phát triển AI để chọn công thức tối ưu từ 1 triệu phương án, thu được lượng kháng thể nhiều hơn 36% so với cách làm thủ công.
Ngoài ra, thời gian xác định công thức rút từ khoảng 1 năm xuống chỉ còn 3 tháng nhờ lược bỏ nhiều bước thử nghiệm. Sản lượng kháng thể tăng đồng nghĩa với “tỷ lệ thu hồi” của nhà máy cao hơn, cải thiện hiệu quả đầu tư vốn lớn cho sản xuất.
Công nghệ mới sẽ được Fujifilm ứng dụng để cung cấp dung dịch nuôi cấy cho các loại thuốc mới hoặc trực tiếp nhận hợp đồng phát triển và sản xuất (CDMO). Năm 2018, Fujifilm đã chi khoảng 85 tỷ yen (580 triệu USD)
mua lại hai công ty sản xuất dung dịch nuôi cấy từ JXTG Holdings (nay là ENEOS Holdings), qua đó tích lũy nhiều bí quyết trong ngành.
Trong tương lai, ngoài tối ưu công thức thành phần, Fujifilm dự kiến dùng AI để dự đoán các yếu tố như nhiệt độ nuôi cấy. Đây được xem là bước đi khác biệt so với nhiều “mega pharma” (tập đoàn dược phẩm khổng lồ) và các công ty thuộc tập đoàn Google, vốn đang tập trung AI vào nghiên cứu cơ bản như giải mã cơ chế bệnh hay phân tích cấu trúc protein.
Fujifilm coi mảng CDMO dược phẩm sinh học là lĩnh vực trọng tâm, với tổng vốn đầu tư từ khi tham gia thị trường đến nay đã vượt 1.000 tỷ yen. Công ty đang cạnh tranh với Lonza (Thụy Sĩ), Samsung Biologics (Hàn Quốc) và dự kiến tiếp tục nâng cao năng lực AI để đối phó với các đối thủ này.
Việc đưa AI vào khâu sản xuất được kỳ vọng giúp giảm chi phí, rút ngắn thời gian thương mại hóa và mở rộng khả năng điều trị những bệnh chưa có thuốc.
Fujifilm xác định mảng CDMO dược phẩm sinh học là trọng tâm chiến lược, đã đầu tư hơn 1.000 tỷ yen kể từ khi tham gia thị trường. Công ty đang cạnh tranh với Lonza (Thụy Sĩ), Samsung Biologics (Hàn Quốc) và đặt mục tiêu nâng cao năng lực AI để gia tăng lợi thế trước đối thủ./.
Xuân Giao (P/v TTXVN tại Tokyo)