Chủ quyền không đơn giản chỉ là những tuyên bố...
TTXVN (Ottawa 9/9)
Mạng tin “ctvnews.ca” ngày 8/9 đăng bài phân tích của tác giả Haran Kau, nguyên Phó Chánh Văn phòng và Giám đốc Điều hành cho Bộ trưởng Tài chính Canada, chuyên gia truyền thông cấp quốc gia và là Giám đốc Navigator Ltd với nhan đề: “Thế giới đã thay đổi và Canada cũng phải thay đổi theo”. Nội dung như sau:
Thủ tướng Canada Mark Carney nhậm chức trong bối cảnh thế giới đã thay đổi, hoàn toàn khác so với những gì Justin Trudeau đã trải qua. Thời đại của Thủ tướng Trudeau, với tất cả tham vọng, bắt nguồn từ chính trị của những năm 2010: các nhiệm vụ ưu tiên khí hậu, chính sách tiến bộ và niềm tin sâu sắc vào chủ nghĩa đa phương. Nhưng vào năm 2025, cục diện toàn cầu đã thay đổi. Thuế quan đã trở lại, chính sách công nghiệp đang thịnh hành, và chủ quyền kinh tế đã trở thành khẩu hiệu mới từ Washington, Brussels đến Bắc Kinh. Nếu Canada nghiêm túc về cạnh tranh, Carney không thể chỉ đơn giản là kế thừa chiến lược của Trudeau. Ông cần phải tự viết nên chiến lược riêng.
Điều đó không có nghĩa là các chính sách thời Trudeau là vô giá trị. Một thập kỷ trước, việc thúc đẩy xe điện, áp đặt mức trần khí thải và thiết lập các khuôn khổ pháp lý nghiêm ngặt như Dự luật C-69 đã gửi đi thông điệp rằng Canada đang dẫn đầu về khí hậu. Nhưng các chính sách không hề lỗi thời. Thế giới đã thay đổi, và Canada cũng phải thay đổi theo.
Hãy lấy các quy định về xe điện làm ví dụ. Năm 2015, chúng tượng trưng cho sự đổi mới và tham vọng về khí hậu. Ngày nay, việc áp dụng đã chậm lại, người tiêu dùng còn do dự, và chuỗi cung ứng vẫn phụ thuộc vào Trung Quốc. Chủ nghĩa bảo hộ ở Mỹ và châu Âu đã khiến thị trường trở nên khó khăn hơn đối với các nhà sản xuất Canada. Những gì từng được coi là có tầm nhìn xa giờ đây lại trở nên cứng nhắc.
Chính phủ của Carney phải thể hiện sự linh hoạt nếu Canada muốn duy trì vị thế trong chính sách công nghiệp.
Điều tương tự cũng đúng với việc phát triển dự án. Nếu Canada muốn xây dựng cơ sở hạ tầng năng lượng, trung tâm công nghệ sạch hoặc các cơ sở sản xuất tiên tiến, các rào cản phải được dỡ bỏ. Các nhà đầu tư đã coi Canada là nơi các dự án bị ràng buộc bởi vô số phê duyệt và sự bất ổn. Mỗi năm trì hoãn là một lý do khác để xây dựng ở nơi khác. Việc bãi bỏ các giới hạn khí thải, nới lỏng các quy định hạn chế nhiên liệu, và việc sửa đổi hoặc hủy bỏ Dự luật C-69 sẽ gửi đi một thông điệp rõ ràng: Canada nghiêm túc trong việc xây dựng lại.
Chủ quyền không đơn giản chỉ là tuyên bố Một số người sẽ gọi đây là sự thoái lui, nhưng không phải vậy. Câu hỏi đặt ra là liệu Canada muốn trở thành một quốc gia xây dựng hay một quốc gia tự điều chỉnh đến mức tê liệt. Chủ quyền không phải là những bài phát biểu mà là về năng lực sản xuất, tuyển dụng và cạnh tranh. Nếu không có các dự án lớn, không có đầu tư, không có niềm tin của ngành công nghiệp, chủ quyền của Canada sẽ chỉ là lời nói suông.
Bối cảnh toàn cầu khiến tính cấp bách trở nên rõ ràng hơn. Mỹ đang viết lại các quy tắc thương mại và đưa chuỗi cung ứng trở về nước. Châu Âu đang kéo cầu bằng thuế quan. Các nền kinh tế châu Á đang đổ tiền trợ cấp vào các ngành công nghiệp của họ. Canada không thể tiếp tục bám víu vào các khuôn khổ lỗi thời trong khi phần còn lại của thế giới đang thích nghi. Chính phủ của Carney phải cân bằng trách nhiệm về khí hậu với chủ nghĩa hiện thực kinh tế. Điều đó có nghĩa là phải thừa nhận rằng một số biện pháp thời Trudeau là sản phẩm của thời đại. Ý định của họ là chính đáng. Nhưng quản trị không phải là bảo vệ những thành quả của ngày hôm qua, mà là dự đoán những rủi ro của ngày mai. Đối với Carney, điều đó có nghĩa là nới lỏng các chính sách khiến các nhà đầu tư e ngại và ngăn cản Canada tận dụng kỷ nguyên công nghiệp mới này.
Carney có cơ hội thiết lập lại quỹ đạo của Canada và cũng có thể khôi phục danh tiếng của Canada như một quốc gia xây dựng. Ông Carney cũng chính là người thuyết phục các nhà lãnh đạo ngành công nghiệp rằng Canada đáng để đặt cược; là người chuyển hướng từ những lý tưởng cao cả sang chiến lược thực thi. Nhưng ông không thể đạt được điều đó nếu cứ bám víu vào chương trình nghị sự chính sách của năm 2015 vào năm 2025. Chính phủ Trudeau thường tin rằng chỉ riêng các giá trị sẽ thu hút vốn và nâng tầm Canada trên trường quốc tế. Thực tế khắc nghiệt hơn. Vốn sẽ chảy vào nơi có thể xây dựng các dự án. Ngoại giao nghiêng về sức mạnh, không dựa trên tình cảm.
Người lao động muốn việc làm và an ninh, không phải những lời lẽ sáo rỗng. Carney hiểu rõ điều này. Sự nghiệp trong lĩnh vực tài chính và chính sách của ông đã cho thấy dòng chảy toàn cầu thay đổi nhanh chóng như thế nào. Thử thách hiện tại là liệu ông có đưa ra những quyết định khó khăn hay không: rút lại các chính sách mà trước đây ông cũng từng cho là quan trọng và xem xét lại các nhiệm vụ không còn phù hợp. Những động thái này sẽ không nhận được sự hoan nghênh của tất cả mọi người, nhưng chúng sẽ đưa Canada trở lại cuộc chơi.
Nếu muốn có chủ quyền và khả năng cạnh tranh, Canada cần phải ngừng chờ đợi thế giới thích nghi với mình mà hãy bắt đầu thích nghi với thế giới. Thập kỷ tới thuộc về những quốc gia có thể xây dựng, đầu tư và cạnh tranh. Với sự thay đổi đúng đắn, Canada có thể là một trong số đó./.