Quản trị dữ liệu tập trung giúp tránh lãng phí, tối ưu khai thác khi xây dựng chính phủ số
Hà Nội (TTXVN 31/7)
Hội thảo khoa học "Quản trị dữ liệu, tài liệu lưu trữ trong bối cảnh phát triển Chính phủ số ở Việt Nam", do Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn, Đại học Quốc gia Hà Nội; Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn, Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh cùng Công ty cổ phần Đầu tư Thương mại và Phát triển Công nghệ FSI phối hợp tổ chức, đã diễn ra ngày 31/7, tại Hà Nội.
Đây là diễn đàn trao đổi học thuật và chia sẻ kinh nghiệm thực tiễn giữa các nhà khoa học, chuyên gia, cán bộ quản lý trong lĩnh vực lưu trữ; đồng thời, đề xuất các giải pháp hoàn thiện thể chế, chính sách về lưu trữ số, góp phần nâng cao năng lực quản trị nhà nước.
Phát biểu tại hội thảo, Phó Giáo sư - Tiến sĩ Đặng Thị Thu Hương, Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn (Đại học Quốc gia Hà Nội) cho biết: Trong bối cảnh chuyển đổi số quốc gia đang được đẩy mạnh, yêu cầu về quản trị dữ liệu và tài liệu lưu trữ ngày càng trở nên cấp thiết, đặc biệt trong tiến trình xây dựng chính phủ số tại Việt Nam. Việc phát triển chính phủ số không chỉ là xu thế mà còn là quyết tâm hướng tới sự phát triển bền vững của đất nước. Tuy nhiên, có một điểm nghẽn quan trọng cần giải quyết là thu thập, chia sẻ, quản trị và khai thác dữ liệu để phục vụ cho các mục tiêu của chính phủ. Bên cạnh đó, còn có các vấn đề về đảm bảo an toàn thông tin, bảo đảm an ninh mạng, phát triển nguồn lực chuyển đổi số và các vấn đề liên quan.
Hội thảo đã nhận được hơn 50 bài tham luận gửi về từ các chuyên gia, nhà khoa học, nhà quản lý, cơ quan lưu trữ từ Trung ương tới địa phương, bao quát toàn diện các vấn đề lý luận tới pháp lý, từ quy trình nghiệp vụ, thực tiễn triển khai tới phát triển nguồn nhân lực số.
Nhấn mạnh vai trò của quản trị dữ liệu tập trung, Thiếu tướng Nguyễn Ngọc Cương, Giám đốc Trung tâm Dữ liệu quốc gia cho rằng, trong cuộc đời của mỗi con người, từ khi sinh ra đến cuối đời có nhiều thủ tục hành chính. Từ những chứng từ lúc khai sinh, đi học, tới khi học đại học, khám sức khỏe , kết nối, hay lấy bằng lái xe máy, chuyển nhượng tài sản... Nếu dữ liệu không liên thông với nhau thì mọi thủ tục hành chính đều gặp vướng mắc. Do đó, việc xây dựng kho cơ sở dữ liệu dùng chung là yêu cầu cấp thiết.
Là đối tác đồng hành của các cơ quan Chính phủ và doanh nghiệp Việt trong quản trị dữ liệu và tài liệu số, ông Nguyễn Hùng Sơn, Phó Chủ tịch Hội đồng Quản trị Công ty Cổ phần Đầu tư Thương mại và Phát triển Công nghệ FSI cho biết: Việc quản trị dữ liệu tại các cơ quan nhà nước hiện nay còn tồn đọng rất nhiều hạn chế. Mô hình quản trị dữ liệu, tài liệu phân tán tại mỗi xã, phường đang khiến việc truy xuất và tập trung tài liệu gặp nhiều khó khăn, chất lượng chỉnh lý và dữ liệu sau số hóa thiếu đồng nhất giữa các đơn vị... Ngoài ra, việc triển khai riêng lẻ có thể khiến cho tổng chi phí cao gấp 1,5–2 lần so với mô hình tập trung theo cấp tỉnh. Trong khi đó, số liệu từ một báo cáo của Ngân hàng Thế giới (World Bank) cho thấy, các quốc gia áp dụng dữ liệu tập trung trong quản lý công không chỉ tối ưu về mặt chi phí mà còn tăng hiệu suất xử lý hồ sơ lên tới 25–35% nhờ giảm thủ tục trung gian và truy cập tức thời.
Theo ông Nguyễn Hùng Sơn, việc quản trị dữ liệu tập trung không chỉ giúp tiết kiệm ngân sách nhà nước so với cách thức triển khai nhỏ lẻ, mà còn giúp loại bỏ dữ liệu trùng lặp, tránh lãng phí và tối ưu hiệu quả khai thác, sử dụng dữ liệu. Đây cũng là một giải pháp cấp thiết đáp ứng mục tiêu xây dựng chính phủ số, bởi nó đảm bảo về tính đồng bộ từ giải pháp, quy trình tới kết quả đầu ra. Ngoài ra, việc triển khai tập trung còn cho phép liên kết dữ liệu tạo thành cơ sở dữ liệu dùng chung theo chủ trương của Đảng và Nhà nước.
Đặc biệt, trong giai đoạn sắp xếp, tinh gọn bộ máy hành chính kéo dài từ Trung ương đến địa phương, các khối tài liệu lịch sử và hồ sơ chính trị cần được bảo quản, số hóa, quản trị chặt chẽ để tránh thất lạc, hư hỏng hoặc tiêu hủy tùy tiện. Các tài liệu này chính là nguồn sử liệu chính xác cho suy luận, hoạch định chính sách và nghiên cứu. Nếu các dữ liệu đó không được lưu trữ đúng cách, số hóa để liên thông và khai thác hiệu quả... thì sẽ ảnh hưởng đến việc vận hành chính phủ điện tử hiện tại cũng như thất thoát nguồn trí tuệ xã hội quan trọng cho chính phủ số trong tương lai./.
Việt Hà