Xiếc Việt nỗ lực khẳng định vị thế trên đấu trường quốc tế
Hà Nội (TTXVN 31/7)
Trong vòng 3 năm, từ 2022-2025, các nghệ sỹ của Liên đoàn Xiếc Việt Nam đã xuất sắc mang về 9 giải thưởng từ các cuộc thi, liên hoan xiếc nổi tiếng quốc tế. Những giải thưởng này không chỉ khẳng định tài năng và sự dấn thân của các nghệ sỹ Việt, còn khẳng định vị thế của xiếc Việt trên các “đấu trường” quốc tế.
* Xiếc Việt liên tiếp giành giải thưởng quốc tế Nghệ sỹ Nhân dân Tống Toàn Thắng, Giám đốc Liên đoàn Xiếc Việt Nam cho biết, từ ngày 17-26/7, các nghệ sỹ của Liên đoàn Xiếc Việt Nam đã xuất sắc giành 2 giải thưởng lớn khi tham gia liên hoan xiếc quốc tế tại Nga và Kazakhstan.
Cụ thể, tại Liên hoan nghệ thuật xiếc thế giới IDOL 2025 diễn ra tại Moskva (Nga), từ ngày 17-20/7, với sự tham gia của 15 quốc gia, tiết mục “Đu sen” của bốn nữ nghệ sỹ: Lô Ngọc Thúy, Phạm Hướng, Lưu Hường, Hồng Thúy đã được trao giải Đặc biệt.
Theo Nghệ sỹ Nhân dân Tống Toàn Thắng, tiết mục “Đu sen” gây ấn tượng sâu sắc không chỉ bởi kỹ thuật điêu luyện, còn nhờ hình ảnh biểu tượng hoa sen tinh khiết được dàn dựng bằng ngôn ngữ xiếc, kết hợp âm nhạc và trang phục truyền thống. Khán giả quốc tế không khỏi khâm phục trước sự uyển chuyển, quả cảm của những “đóa sen sống” – những cô gái nhỏ bé mang hồn Việt.
Sau liên hoan, tiết mục “Đu sen” đã nhận được lời mời lưu diễn tại Rạp xiếc trên đỉnh đồi Lênin – cái nôi của nghệ thuật xiếc chuyên nghiệp và hiện đại nhất nước Nga hiện nay.
Tiếp nối thành công, Liên đoàn Xiếc Việt Nam ngay sau đó đã góp mặt tại Liên hoan Xiếc quốc tế lần thứ III, diễn ra từ ngày 23-26/7 tại thành phố Almaty (Kazakhstan). Liên hoan quy tụ gần 160 nghệ sỹ đến từ 15 quốc gia, với 28 tiết mục dự thi. Sự kiện được tổ chức nhân kỷ niệm 55 năm thành lập Xiếc quốc gia Kazakhstan. Nghệ sỹ Nhân dân Tống Toàn Thắng, Giám đốc Liên đoàn Xiếc Việt Nam được mời làm thành viên Ban Giám khảo tại Liên hoan này.
Tại Liên hoan này, tiết mục đu dây đôi “Duo Love” do Nghệ sỹ Ưu tú Thanh Tuấn và Nghệ sỹ Ưu tú Thu Hương biểu diễn được đánh giá cao, bởi thể hiện được kỹ thuật xuất sắc và sự thăng hoa cảm xúc, đặc biệt ở cảnh hai nghệ sỹ dùng răng cắn treo, tạo hình như thực hiện một nụ hôn lơ lửng trên không ở độ cao gần 10 mét mà không sử dụng dây bảo hộ.
Phần kết của tiết mục còn khiến cả hội đồng giám khảo sửng sốt: Nghệ sỹ Thu Hương treo một chân trên dây và dùng tóc đỡ nghệ sỹ Thanh Tuấn xoay tròn trong tư thế treo răng. Hội đồng giám khảo đánh giá đây là kỹ thuật hiếm nghệ sỹ trên thế giới thực hiện được - một lần nữa khẳng định đẳng cấp và sự dấn thân của nghệ sỹ xiếc Việt. Tiết mục “Duo Love” đã xuất sắc giành Giải Vàng trong hệ thống giải thưởng gồm: 1 Giải Granfix, 3 Giải Vàng, 3 Giải Bạc và 3 Giải Đồng.
Sau khi đoạt giải, tiết mục của cặp đôi nghệ sỹ Việt Nam được mời ở lại tham gia biểu diễn phục vụ lễ kỷ niệm tại Kazakhstan. Nhưng do lịch trình dày đặc chuẩn bị cho chương trình đặc biệt nhân kỷ niệm 80 năm Quốc khánh 2/9, các nghệ sỹ đã xin phép không tham gia và trở về nước để phục vụ khán giả tại Rạp Xiếc Trung ương.
Trước đó, tại Liên hoan xiếc quốc tế “Công chúa xiếc” 2025 tại Nga vào đầu tháng 6, Liên đoàn Xiếc Việt Nam đã xuất sắc giành Giải Vương miện Đồng với tiết mục “Tạo hình trên dây dọc” của nghệ sỹ Lưu Thị Hường.
Nghệ sỹ Nhân dân Tống Toàn Thắng cho biết, 9 giải thưởng, huy chương xiếc Quốc tế trong ba năm qua đã minh chứng cho bước tiến hội nhập mạnh mẽ của xiếc Việt Nam, đồng thời khẳng định tài năng và sự dấn thân của các nghệ sỹ Việt.
* Nỗ lực để đưa xiếc Việt ra thế giới Những năm qua, các nghệ sỹ của Liên đoàn Xiếc Việt Nam luôn nỗ lực luyện tập, sáng tạo và luôn sẵn sàng để bước ra đấu trường quốc tế. Các giải thưởng như Vương miện Vàng tại Cuộc thi Công chúa Xiếc Nga, đến Giải Đồng tại Liên hoan “Không biên giới” (Nga), Giải Bạc tại Kazakhstan, rồi mới đây nhất là Giải Đặc biệt tại Moscow và Giải Vàng ở Almaty - Kazakhstan 7/2025… là những thành quả của sự bền bỉ, khát vọng hội nhập và tinh thần vượt giới hạn của nghệ sỹ Việt.
“Trước đây, xiếc Việt Nam đã từng chỉ là khách mời danh dự, là đoàn đến học hỏi. Nhưng hiện tại, chúng tôi được mời biểu diễn tại những sân khấu danh giá bậc nhất. Tiết mục ‘Đu sen’ không chỉ đoạt Giải Đặc biệt tại Liên hoan Xiếc Thế giới IDOL 2025, mà còn được mời lưu diễn tại Rạp xiếc trên đỉnh đồi Lê-nin – nơi hội tụ tinh hoa xiếc toàn cầu”, Nghệ sỹ Nhân dân Tống Toàn Thắng tự hào cho biết.
Một trong những yếu tố để các tiết mục xiếc Việt gây tiếng vang và thành công nhờ việc đưa yếu tố văn hóa truyền thống vào trong quá trình dàn dựng các tiết mục. Theo Nghệ sỹ Nhân dân Tống Toàn Thắng, xiếc không chỉ là biểu diễn kỹ thuật mà là nghệ thuật kể chuyện không lời. Đó là lý do các nghệ sỹ không chọn “nhái” lại tiết mục nước ngoài, mà tạo ra những chương trình đậm bản sắc văn hóa Việt.
Tiết mục “Đu sen” dùng dây lụa để tái hiện vẻ đẹp thanh cao của hoa sen – biểu tượng của người Việt. Tiết mục “Duo Love” không chỉ là một màn treo mình bằng răng đầy mạo hiểm, mà còn là thông điệp về tình yêu, lòng quả cảm và sự dâng hiến.
“Chúng tôi dùng ngôn ngữ hình thể để kể chuyện Việt Nam, vừa đủ mềm mại, vừa đủ hiện đại, nhưng không đánh mất cốt lõi văn hóa. Khi nghệ sĩ Việt bước lên sân khấu thế giới với hoa sen, áo dài, trống hội... đó không chỉ là màn biểu diễn mà là văn hóa Việt đang tỏa sáng”, Nghệ sỹ Nhân dân Tống Toàn Thắng chia sẻ.
Liên đoàn Xiếc Việt Nam đã và đang nỗ lực đổi mới tiết mục, dàn dựng các chương trình, vở diễn thử nghiệm, mời gọi các nghệ sỹ quốc tế đến biểu diễn nhằm chinh phục công chúng hiện đại. Các chương trình, vở diễn nghệ thuật đều được dàn dựng công phu, quy tụ những nghệ sỹ biểu diễn xiếc hàng đầu, trong đó có nhiều nghệ sỹ đã giành giải thưởng cao tại đấu trường quốc tế những năm qua. Đặc biệt, trong năm nay, Liên đoàn sẽ đón các nghệ sỹ từ Nhật Bản, Italy sang biểu diễn giao lưu. Liên đoàn cũng tiếp tục xây dựng các tiết mục để tham dự các festival xiếc tại Nga và châu Âu, khẳng định thương hiệu xiếc Việt trên thế giới.
Một trong những nỗ lực để đưa nghệ thuật xiếc đến gần hơn với công chúng, là việc thay đổi tư duy về cách tiếp cận khán giả Theo đó, Liên đoàn Xiếc Việt Nam không thụ động ngồi đợi khách hàng tự tìm đến, mà chủ động tổ chức hội nghị xúc tiến, quảng bá giới thiệu nghệ thuật xiếc cùng các chương trình sẽ thực hiện tới công chúng, thông qua xây dựng, giới thiệu cả một kịch mục dày dặn xuyên suốt năm, đồng thời kêu gọi nhiều tổ chức, cá nhân chung tay triển khai. Có thể nói, đây là động thái rất đáng ghi nhận đối với một đơn vị nghệ thuật công lập, nhất là trong bối cảnh sân khấu đang đối diện thực trạng thưa vắng khán giả.
“Xây dựng các chương trình xiếc trở thành sản phẩm văn hóa du lịch phục vụ du khách trong nước, đưa Xiếc Việt Nam ra thế giới, quảng bá văn hóa Việt… vừa là nhiệm vụ, vừa là mục tiêu của Liên đoàn Xiếc Việt Nam. Liên đoàn đã và đang nỗ lực đổi mới tiết mục, dàn dựng các chương trình, vở diễn thử nghiệm, mời gọi các nghệ sỹ quốc tế đến biểu diễn và tham gia các liên hoan, cuộc thi quốc tế nhằm chinh phục công chúng hiện đại, đồng thời khẳng định thương hiệu xiếc Việt trên thế giới”, Nghệ sỹ Nhân dân Tống Toàn Thắng cho biết./.
Phương Lan