Chứng khoán 25 năm vươn đỉnh lịch sử - Bài cuối: Kỳ vọng nâng hạng, đón dòng vốn mới
Hà Nội (TTXVN 26/7)
25 năm phát triển, thị trường chứng khoán Việt Nam đang bước vào giai đoạn bản lề với kỳ vọng bứt phá về chất lượng, quy mô, vươn tầm khu vực và quốc tế. Tín hiệu lạc quan từ kinh tế vĩ mô, cùng với nỗ lực nâng hạng thị trường và cải cách thể chế mạnh mẽ, đang mở ra triển vọng thu hút dòng vốn dài hạn không chỉ từ bên ngoài, mà còn từ nội lực ngày càng lớn mạnh trong nước.
Trong 6 tháng đầu năm, GDP Việt Nam tăng trưởng 7,25%, mức cao nhất khu vực; tín dụng tăng 9,9% so với cùng kỳ; giải ngân đầu tư công tăng tốc, đạt khoảng 11,7 tỷ USD.
Dưới góc nhìn tổ chức đầu tư quốc tế, bà Đặng Nguyệt Minh, Giám đốc khối thị trường vốn Dragon Capital nhận định: Quan trọng hơn cả là viễn cảnh tăng trưởng dài hạn. Việt Nam có thể dẫn đầu Đông Nam Á về hạ tầng vào thập niên 2030–2040, trở thành quốc gia đầu tiên hoàn thiện tuyến đường sắt cao tốc Bắc – Nam. Với kỳ vọng này, dòng vốn dài hạn có thể được kích hoạt mạnh mẽ, đặc biệt khi Việt Nam đang tiến gần đến các cột mốc nâng hạng thị trường.
“Chúng tôi tin rằng Việt Nam có thể được FTSE Russell nâng hạng trong tháng 9 này và tiến tới lọt vào rổ thị trường mới nổi của tổ chức xếp hạng thị trường MSCI trong 18–24 tháng tới”, bà Minh nhận định.
Tuy nhiên, để hiện thực hóa tiềm năng, cần hành động cụ thể: cơ cấu lại thành phần nhà đầu tư, đa dạng hóa dòng tiền, cải thiện định giá thị trường đang ở mức thấp và tăng chất lượng hàng hóa để tạo hấp dẫn cho cả nhà đầu tư cá nhân lẫn tổ chức.
Thực tế, nhiều chuyên gia cho rằng một lực đẩy quan trọng khác đến từ chính sách tài khóa - tiền tệ ổn định, đẩy mạnh chuyển đổi số và quá trình minh bạch hóa thông tin doanh nghiệp. Những nỗ lực từ phía cơ quan quản lý, đi kèm kiến tạo không gian phát triển bền vững cho nhà đầu tư sẽ là chất xúc tác đưa thị trường chứng khoán Việt Nam tiến xa hơn trên hành trình hội nhập.
Theo ông Phan Xuân Thủy, Phó Trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương, Nghị quyết số 68-NQ/TW của Bộ Chính trị (ngày 4/5/2025) đã xác định rõ yêu cầu “khẩn trương nâng hạng, tái cơ cấu thị trường chứng khoán”, xem đây là một trong những giải pháp trọng tâm để thúc đẩy khu vực kinh tế tư nhân phát triển mạnh mẽ.
Ông Phan Xuân Thủy cho rằng, cùng với cải cách thể chế và hạ tầng thị trường, thì việc nâng cao nhận thức của nhà đầu tư là nhiệm vụ không thể thiếu nhằm phát triển thị trường chứng khoán bền vững và lành mạnh.
Trên thực tế, thị trường chứng khoán Việt Nam đang đóng vai trò ngày càng quan trọng trong nền kinh tế, với quy mô vốn hóa cổ phiếu tính đến giữa năm 2025 tương đương hơn 65% GDP ước tính. Sự phát triển này được kỳ vọng sẽ tạo động lực góp phần vào mục tiêu tăng trưởng GDP 8% trong năm 2025 và duy trì mức hai con số trong những năm tiếp theo.
Theo Chủ tịch Ủy ban Chứng khoán Nhà nước Vũ Thị Chân Phương, quá trình nâng hạng không chỉ là yêu cầu của các tổ chức xếp hạng như FTSE Russell, mà còn là nhu cầu nội tại của thị trường để tăng tính hấp dẫn, nâng cao chất lượng dòng vốn và mở rộng không gian phát triển.
Trong 6 tháng đầu năm 2025, thị trường chứng khoán Việt Nam đã ghi nhận nhiều bước tiến quan trọng trên hành trình nâng hạng. Hạ tầng giao dịch tiếp tục được hoàn thiện, cơ chế thanh toán được cải cách đáng kể với việc chính thức triển khai chính sách cho phép giao dịch không yêu cầu ký quỹ trước (Non-Prefunding) theo Thông tư số 18/2025/TT-BTC do Bộ Tài chính ban hành. Thủ tục mở tài khoản đầu tư gián tiếp dành cho nhà đầu tư nước ngoài cũng được đơn giản hóa theo Thông tư số 03/2025/TT-NHNN của Ngân hàng Nhà nước. Song song đó, cơ quan quản lý đã tăng cường đối thoại chính sách và chủ động phản hồi tới các tổ chức xếp hạng quốc tế như FTSE Russell, MSCI, thể hiện quyết tâm mạnh mẽ trong mục tiêu nâng hạng thị trường trong năm nay.
Lãnh đạo Ủy ban Chứng khoán Nhà nước nhấn mạnh: Việc cải thiện trải nghiệm thực tế của nhà đầu tư nước ngoài là “mấu chốt” trong đánh giá nâng hạng, đồng thời khẳng định vai trò then chốt của các thành viên thị trường, nhất là công ty chứng khoán, doanh nghiệp niêm yết và tổ chức trung gian tài chính.
Đặc biệt, các công ty chứng khoán với vai trò là “cánh tay nối dài” được kỳ vọng trở thành lực đẩy quan trọng trong hành trình nâng hạng. Đây là đầu mối trực tiếp kết nối dòng vốn trong và ngoài nước, là cầu nối giữa thị trường với nhà đầu tư, và giữ vị trí tiên phong trong phổ cập tri thức tài chính.
Chủ tịch Ủy ban Chứng khoán Nhà nước Vũ Thị Chân Phương nhận định, để làm tốt vai trò này, các công ty chứng khoán cần nâng cao chất lượng dịch vụ, chuyên nghiệp hóa hoạt động tư vấn đầu tư, đảm bảo minh bạch, cung cấp thông tin song ngữ đầy đủ, kịp thời và chuẩn hóa quy trình phục vụ nhà đầu tư nước ngoài.
Bà Nguyễn Ngọc Linh, Tổng giám đốc Công ty cổ phần Chứng khoán DNSE cho biết, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước đã xây dựng một lộ trình nâng hạng bài bản, chuyên nghiệp, tiệm cận thông lệ quốc tế, tạo nền tảng thuận lợi cho các công ty chứng khoán và nhà đầu tư đồng hành thực hiện.
Song hành cùng đó, việc phát triển hệ sinh thái đầu tư chuyên nghiệp cũng được đặt ra cấp thiết. Tổng tài sản quản lý của ngành quỹ đầu tư hiện chỉ đạt khoảng 29 tỷ USD, tương đương 6% GDP - tỷ lệ thấp so với khu vực. Do đó, các công ty quản lý quỹ, tổ chức trung gian và ngân hàng lưu ký cần cải thiện năng lực quản trị, đa dạng hóa sản phẩm, mở rộng kênh phân phối hiện đại nhằm gia tăng tỷ trọng nhà đầu tư tổ chức và tạo dựng dòng vốn dài hạn.
Về truyền thông, báo chí cần lan tỏa chính sách, minh bạch thông tin, nâng cao khả năng tự bảo vệ của nhà đầu tư cá nhân trước các rủi ro thông tin giả và đầu cơ. Ông Phan Xuân Thủy Phó Trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương lưu ý, hiệu quả truyền thông đòi hỏi sự phối hợp giữa báo chí, doanh nghiệp niêm yết và thành viên thị trường, đặc biệt trong công bố thông tin minh bạch, chủ động và kịp thời.
Từ góc độ quản lý, ông Hoàng Văn Thu, Phó Chủ tịch Ủy ban Chứng khoán Nhà nước cho biết: Ủy ban Chứng khoán đang triển khai nhiều giải pháp hướng đến mục tiêu nâng hạng trong năm 2025, thu hút dòng vốn quốc tế lớn hơn và góp phần nâng cao vị thế nền kinh tế Việt Nam.
Một tiêu chí quan trọng là đảm bảo chất lượng thông tin doanh nghiệp, đặc biệt là báo cáo tài chính đã được soát xét, kiểm toán minh bạch, đáng tin cậy. Ủy ban Chứng khoán Nhà nước thời gian qua đã ưu tiên hoàn thiện cơ sở pháp lý, tăng cường giám sát công bố thông tin, đặc biệt chú trọng chất lượng báo cáo tài chính của doanh nghiệp niêm yết.
“Thời hạn lập và công bố báo cáo tài chính bán niên 2025 là thời điểm quan trọng để các doanh nghiệp cập nhật quy định mới, giảm thiểu sai sót, vi phạm, từ đó nâng cao chất lượng thông tin công bố”, ông Hoàng Văn Thu nhấn mạnh.
Góp phần vào nỗ lực đó, bà Vũ Thị Mai, Chủ tịch Hội Kiểm toán viên hành nghề Việt Nam (VACPA) cho biết, cả 27 doanh nghiệp kiểm toán được chấp thuận kiểm toán cho đơn vị có lợi ích công chúng năm 2025 đều là hội viên tổ chức của VACPA. Các doanh nghiệp này đang kiểm toán báo cáo tài chính cho toàn bộ gần 1.700 công ty đại chúng, thể hiện vai trò trọng yếu của kiểm toán độc lập trong việc nâng cao độ tin cậy thông tin tài chính trên thị trường.
Bà Mai khẳng định, VACPA coi nâng cao chất lượng kiểm toán là nhiệm vụ ưu tiên, nhất là trong bối cảnh thị trường hướng tới mục tiêu nâng hạng năm nay. VACPA đã tích cực phối hợp với Ủy ban Chứng khoán Nhà nước, Cục Quản lý giám sát kế toán, kiểm toán để đảm bảo thông tin tài chính trên thị trường đạt độ tin cậy và minh bạch cao nhất.
Sau một phần tư thế kỷ, thị trường chứng khoán Việt Nam đã “chuyển mình” từ những phiên giao dịch đầu tiên chỉ với hai mã cổ phiếu và vài nghìn tài khoản, trở thành kênh huy động vốn trung - dài hạn quan trọng bậc nhất của nền kinh tế, với quy mô giao dịch và vốn hóa liên tục lập kỷ lục mới.
25 năm là một hành trình đáng tự hào, nhưng chặng đường phía trước đòi hỏi sự đột phá mạnh mẽ hơn nữa về thể chế, công nghệ, chất lượng hàng hóa và năng lực nhà đầu tư. Với kỳ vọng nâng hạng thị trường và khát vọng hội nhập sâu rộng, chứng khoán Việt Nam đang đứng trước cơ hội vàng để bứt phá và khẳng định vị thế trên bản đồ tài chính toàn cầu./.
Văn Giáp - Hứa Chung