Trước giờ G ngày 1/8 - Bài cuối: Những ai sẽ ở lại “sân chơi Mỹ”?
TTXVN (Washington 31/7): Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 30/7 tuyên bố vẫn giữ nguyên thời hạn 1/8/2025 áp dụng thuế quan đối với các quốc gia không ký kết thỏa thuận thương mại mới với chính quyền của ông. Ông Trump viết trên mạng xã hội Truth Social vào sáng 30/7 rằng hạn chót ngày 1/8 vẫn sẽ có hiệu lực và sẽ không được gia hạn, đồng thời gọi đó là “một ngày trọng đại cho nước Mỹ”.
Ngay sau đó, Tổng thống Trump đăng tiếp một thông báo khác tuyên bố rằng Mỹ sẽ áp thuế 25% đối với hàng hóa từ Ấn Độ, cùng với một “mức phạt” vì đã mua thiết bị quân sự và năng lượng từ Nga. Không chỉ Ấn Độ, Trung Quốc, Hàn Quốc, Thái Lan, Thụy Sĩ  là những đối tác thương mại hàng đầu vẫn chưa đạt được thỏa thuận với Mỹ.
*Ấn Độ Các quan chức cấp cao của chính quyền Mỹ, bao gồm cả Tổng thống Trump, đã nhiều tháng khẳng định rằng một thỏa thuận với Ấn Độ sắp đạt được, nhưng vẫn chưa công bố chính thức.
Trong một bài đăng trên nền tảng Truth Social ngày 30/7, Tổng thống Trump tuyên bố sẽ áp đặt mức thuế quan 25% đối với hàng hóa nhập khẩu từ Ấn Độ, có hiệu lực từ ngày 1/8/2025.
Kim ngạch thương mại song phương giữa Mỹ và Ấn Độ trong năm ngoái đạt khoảng 130 tỷ USD, và Thủ tướng Narendra Modi đã có chuyến công du Mỹ vào tháng 2/2025. Phó Tổng thống JD Vance sau đó đến thăm Ấn Độ vào tháng 4/2025 và ca ngợi tiến triển trong các cuộc đàm phán thương mại với ông Modi, bày tỏ lạc quan về một thỏa thuận sắp tới.
Tổng thống Trump đã thông báo áp mức thuế 26% đối với hàng hóa Ấn Độ trong tuyên bố thuế “Ngày giải phóng” hôm 2/4/2025. Ấn Độ là đối tác thương mại lớn thứ 10 của Mỹ, với hàng hóa nhập khẩu từ Ấn Độ đạt hơn 87 tỷ USD và xuất khẩu gần 42 tỷ USD vào năm 2024.
Tổng thống Mỹ chưa gửi thư chính thức cảnh báo áp thuế mới đối với Ấn Độ như đã làm với hơn chục đối tác thương mại khác. Tổng thống Trump từng gọi mối quan hệ thương mại giữa Mỹ và Ấn Độ là “rất khó khăn”. Ông chỉ trích mức thâm hụt thương mại hàng hóa ngày càng lớn của Mỹ với Ấn Độ – con số đã tăng gấp đôi trong thập kỷ qua khi kim ngạch thương mại song phương tăng mạnh. Ông cũng nhiều lần phàn nàn về mức thuế cao của Ấn Độ.
Chính quyền Tổng thống Trump cũng đặc biệt không hài lòng với các rào cản phi thuế quan của Ấn Độ, bao gồm các loại thuế đối với dịch vụ kỹ thuật số. Mỹ còn chỉ trích các quy định nhập khẩu nghiêm ngặt của Ấn Độ, trong đó có các yêu cầu kiểm định bị đánh giá là “gây phiền hà đặc biệt”.
*Trung Quốc Bộ trưởng Tài chính Scott Bessent và các đối tác Trung Quốc đã tổ chức đàm phán trong tuần này tại Stockholm, đánh dấu vòng đàm phán thứ 3 giữa hai quốc gia. Các cuộc đàm phán dẫn đến khả năng gia hạn thỏa thuận thương mại được công bố hồi tháng 5/2025, nhưng không nêu rõ thời điểm gia hạn.
Mỹ và Trung Quốc đang đối mặt với hạn chót ngày 12/8 cho mức thuế 30% đối với hàng hóa Trung Quốc và mức thuế 10% mà Trung Quốc áp dụng đối với Mỹ. Các mức này đã giảm đáng kể so với đầu năm, khi Tổng thống Trump áp thuế 145% đối với Trung Quốc và Bắc Kinh đáp trả bằng mức thuế 125% đối với hàng Mỹ. “Chúng tôi có mối quan hệ tốt với Trung Quốc,” Tổng thống Trump nói hôm 28/7. “Trung Quốc rất cứng rắn”.
Tổng thống Trump hôm 29/7 cũng bác bỏ thông tin cho rằng các cuộc đàm phán thuế tuần này có thể tạo nền tảng cho cuộc gặp với Chủ tịch Tập Cận Bình, khẳng định ông không tìm kiếm một hội nghị thượng đỉnh với người đồng cấp Trung Quốc. Theo Văn phòng Đại diện Thương mại Mỹ (USTR), Mỹ nhập khẩu từ Trung Quốc gần 439 tỷ USD vào năm 2024 và xuất khẩu sang Trung Quốc hơn 143 tỷ USD.
Liên quan đến Vùng lãnh thổ Đài Loan (Trung Quốc), Mỹ đã tổ chức 3 vòng đàm phán với các quan chức Đài Loan, và một thỏa thuận có thể được ký kết bất cứ lúc nào, The Hill dẫn một nguồn tin thân cận cho biết. Tuy nhiên, "số phận" của thỏa thuận với Đài Loan cũng phụ thuộc vào các cuộc đàm phán Mỹ-Trung tại Thụy Điển.
Đài Loan đang lo ngại Tổng thống Trump có thể loại họ khỏi quan hệ thương mại như một phần của thỏa thuận với Trung Quốc, nguồn tin nói, và hiện đang “tích cực xem xét viễn cảnh một thời kỳ tự thân vận động mới, trong đó Đài Bắc không thể trông cậy vào sự hỗ trợ từ Nhà Trắng.” Vùng lãnh thổ Đài Loan là đối tác thương mại lớn thứ 7 của Mỹ và đã nhận thông báo về mức thuế quan 32% vào tháng 4/2025. Mỹ nhập khẩu từ Đài Loan hơn 116 tỷ USD hàng hóa trong năm 2024, và xuất khẩu hơn 42 tỷ USD.
*Thái Lan Campuchia và Thái Lan đã đạt được thỏa thuận ngừng bắn hôm 28/7, điều này được kỳ vọng sẽ khởi động lại đàm phán thương mại với Mỹ.
“Tôi đã chỉ đạo Nhóm Thương mại của mình bắt đầu lại các cuộc đàm phán thương mại,” Tổng thống Trump viết trên Truth Social sau khi ông nói chuyện với cả hai lãnh đạo của hai nước về lệnh ngừng bắn.
Tổng thống Trump từng nói rằng nếu hai quốc gia này không chấm dứt xung đột, họ sẽ không được ký thỏa thuận thương mại với Mỹ. Quyền Thủ tướng Thái Lan Phumtham Wechayachai cho biết ông kỳ vọng vào một thỏa thuận “rất tốt” sau khi đồng ý chấm dứt xung đột.
Thái Lan nằm trong Top 20 đối tác thương mại của Mỹ và đã nhận thông báo về mức áp thuế 36% vào tháng 4/2024. Mỹ nhập khẩu từ Thái Lan hơn 63 tỷ USD hàng hóa vào năm 2024 và xuất khẩu gần 18 tỷ USD.
*Thụy Sĩ Thụy Sĩ hy vọng bản dự thảo thỏa thuận thương mại mà họ đã phê duyệt sẽ được Tổng thống Trump thông qua trước hạn chót, theo Bloomberg. Tổng thống kiêm Bộ trưởng Tài chính Thụy Sĩ Karin Keller-Sutter cho biết vào tháng Bảy rằng hai nước đã gần đi đến thỏa thuận và bà hy vọng Thụy Sĩ sẽ là một trong những quốc gia đầu tiên ký kết thỏa thuận với Mỹ. Thụy Sĩ nằm trong Top 20 đối tác thương mại của Mỹ và đã nhận thông báo về mức áp thuế 31% vào tháng 4/2025. Mỹ nhập khẩu từ Thụy Sĩ hơn 63 tỷ USD hàng hóa vào năm 2024 và xuất khẩu 25 tỷ USD.
*Hàn Quốc Trong một diễn biến mới nhất, Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 30/7 thông báo Mỹ sẽ áp mức thuế 15% đối với hàng nhập khẩu từ Hàn Quốc, thay vì mức 25% như cảnh báo trước đó, trong khuôn khổ của thỏa thuận thương mại mới đạt được nhằm hạ nhiệt căng thẳng song phương.
Thông báo được đưa ra ngay sau cuộc gặp giữa ông Trump và các quan chức cấp cao Hàn Quốc tại Nhà Trắng, trước thời hạn chót 1/8 - mốc thời gian chính quyền Tổng thống Trump đặt ra để triển khai các mức thuế mới nếu không đạt được thỏa thuận. Trước đó, các mặt hàng như chip bán dẫn, ô tô và thép từ Hàn Quốc nằm trong diện có nguy cơ bị đánh thuế nặng.
Trên mạng xã hội Truth Social, ông Trump cho biết đã đạt được một thỏa thuận thương mại toàn diện với Hàn Quốc. Theo đó, Hàn Quốc đồng ý đầu tư 350 tỷ USD vào các dự án do Mỹ lựa chọn và kiểm soát, trong đó có 150 tỷ USD dành riêng cho lĩnh vực đóng tàu. Ngoài ra, Hàn Quốc sẽ mua 100 tỷ USD khí tự nhiên hóa lỏng (LNG) và các sản phẩm năng lượng khác của Mỹ.
Hàn Quốc là đối tác thương mại lớn thứ 6 của Mỹ và hồi tháng 4/2025 đã nhận thông báo về mức thuế 25% đối với hàng hóa nhập khẩu vào Mỹ. Giá trị hàng hóa mà Mỹ nhập từ Hàn Quốc đạt hơn 131 tỷ USD vào năm 2024, theo USTR, trong khi Mỹ xuất khẩu sang Hàn Quốc hơn 65 tỷ USD./.
Ngọc Quang (TTXVN tại Washington)