Kinh tế toàn cầu chờ 3 quyết định thương mại của Tổng thống Mỹ
Hà Nội (TTXVN 25/7)
"Quyết định cuối cùng thuộc về Tổng thống". Đây gần như là câu trả lời quen thuộc mà các quan chức hàng đầu của Mỹ - như Bộ trưởng Tài chính Scott Bessent và Bộ trưởng Thương mại Howard Lutnick - thường đưa ra khi được hỏi về các kế hoạch thuế quan của Tổng thống Donald Trump.
Khi thời hạn ngày 1/8 cho việc áp dụng các mức thuế cao hơn đang đến gần, Tổng thống Donald Trump chỉ còn một tuần để đưa ra một số quyết định thương mại quan trọng có thể định hình tương lai của kinh tế Mỹ và toàn cầu.
* Quyết định 1: Mức thuế quan mới là bao nhiêu?
Vào đầu tháng Tư, ông Trump đã tạm dừng hầu hết các biện pháp thuế quan đối ứng nhưng vẫn duy trì mức thuế cơ bản 10% đối với gần như toàn bộ hàng hóa nhập khẩu vào Mỹ. Trong những tuần gần đây, ông đã nhiều lần đề cập đến khả năng nâng mức thuế sàn này - có thể lên 15% hoặc thậm chí cao hơn là 20%.
Hầu hết giới quan sát thị trường dự đoán mức thuế cơ bản mới sẽ là 15%, dựa trên căn cứ rằng các thỏa thuận thương mại gần đây với Nhật Bản, Indonesia (In-đô-nê-xi-a), Philippines (Phi-líp-pin)... đều ở mức này hoặc cao hơn. Tờ Financial Times cũng đưa tin Liên minh châu Âu (EU) đang tiến gần đến một thỏa thuận với Mỹ ở mức thuế 15%.
Theo ông Peter Boockvar, Giám đốc đầu tư của công ty dịch vụ tài chính One Point BFG Wealth Partners, có thể giả định rằng mức thuế sàn mới sẽ là 15% thay vì 10% đối với tất cả hàng hóa nhập khẩu.
Các nhà kinh tế tại trung tâm nghiên cứu chính sách Yale Budget Lab cho biết những biện pháp thuế quan hiện tại của ông Trump đã nâng mức thuế suất thực tế của Mỹ (mức thuế trung bình mà các nhà nhập khẩu Mỹ phải trả cho hàng hóa nước ngoài) từ khoảng 2% lên mức cao nhất kể từ năm 1934 là 18%. Điều này tương đương với chi phí trung bình tăng thêm 2.400 USD mỗi năm cho một hộ gia đình Mỹ.
Nếu ông Trump quyết định áp dụng một mức thuế phổ thông cao hơn, chi phí này sẽ còn tăng thêm.
Chuyên gia Boockvar lưu ý rằng nước Mỹ hàng năm nhập khẩu khoảng 3.300 tỷ USD hàng hóa. Sau khi trừ đi 400 tỷ USD hàng hóa miễn thuế từ Canada (Ca-na-đa) và Mexico (Mê-hi-cô), khoảng 2.900 tỷ USD hàng hóa mỗi năm sẽ bị đánh thuế 15% - tương đương 435 tỷ USD tiền thuế mà người tiêu dùng và doanh nghiệp Mỹ phải trả. Con số này chỉ thấp hơn 90 tỷ USD so với tổng số thuế thu nhập mà tất cả các tập đoàn Mỹ phải nộp mỗi năm.
* Quyết định 2: Thuế quan đối với dược phẩm sẽ ra sao?
Ông Trump đã nhiều lần gợi ý sẽ áp đặt các mức thuế quan lớn đối với dược phẩm được sản xuất bên ngoài nước Mỹ – vốn chiếm phần lớn lượng thuốc của quốc gia này – bắt đầu từ ngày 1/8.
Câu hỏi ở đây là mức thuế đó sẽ là bao nhiêu, sẽ được triển khai như thế nào và những loại thuốc nào sẽ bị ảnh hưởng?
Vào ngày 8/7, ông Trump cho biết sẽ áp mức thuế 200% lên dược phẩm "rất sớm," nhưng lưu ý rằng chúng có thể chưa có hiệu lực ngay lập tức để cho phép các hãng dược có thời gian lên kế hoạch chuyển sản xuất về Mỹ.
Trước đây, Tổng thống Trump đã từng tạm dừng các mức thuế đối với các ngành khác, bao gồm ô tô và phụ tùng ô tô sau khi lãnh đạo các công ty phàn nàn rằng thuế quan áp dụng ngay lập tức không cho họ đủ thời gian để dịch chuyển sản xuất về Mỹ.
Giới chuyên gia và các nhà vận động vì bệnh nhân cảnh báo rằng thuế quan có thể dẫn đến giá thuốc cao hơn và làm trầm trọng thêm tình trạng thiếu hụt thuốc. Chính quyền ông Trump đã khởi động một cuộc điều tra về nhập khẩu dược phẩm vào giữa tháng Tư, tạo tiền đề để áp thuế với lý do đảm bảo an ninh quốc gia về nguồn cung thuốc men. Tuy nhiên, bất kỳ nỗ lực gia tăng sản xuất thuốc trong nước nào cũng cần mất nhiều năm để thực hiện hóa.
* Quyết định 3: Liệu ông Trump có thực sự ra tay?
Một quyết định quan trọng cuối cùng: liệu ông Trump có thực sự cho phép các mức thuế mới quy mô lớn có hiệu lực hay sẽ lại trì hoãn chúng?
Sau ngày 2/4 - thời điểm ông Trump công bố các biện pháp thuế quan, các thị trường đã lao dốc. Nhưng kể từ đó, ông đã đạt được một số thỏa thuận thương mại, mang lại cho các nhà đầu tư cảm giác nhẹ nhõm và chắc chắn hơn. Phố Wall cũng tin rằng nếu cần, họ có thể gây áp lực đáng kể để Tổng thống Mỹ không theo đuổi các chính sách thương mại quyết liệt nhất.
Với thị trường chứng khoán một lần nữa giao dịch ở mức cao kỷ lục và lợi suất trái phiếu ổn định, Tổng thống Trump có thể có ít động lực hơn để nhẹ tay lần này.
Tuy nhiên, bà Ulrike Hoffmann-Burchardi, người đứng đầu bộ phận cổ phiếu toàn cầu tại đơn vị quản lý tài sản toàn cầu của ngân hàng UBS lưu ý rằng thỏa thuận tốt hơn mong đợi với Nhật Bản được công bố hôm 22/7 cho thấy Nhà Trắng có thể không muốn gây áp lực quá mạnh lên các đối tác thương mại quan trọng.
Hiện Washington đã nhận ra nguy cơ rằng doanh nghiệp, nhà đầu tư và công chúng không chấp nhận những tổn thất kinh tế từ thuế quan cao và nguy cơ trả đũa. Do đó, một số mối đe dọa quyết liệt nhất của ông Trump, như thuế quan 50% đối với Brazil (Bra-xin) có thể sẽ được giảm bớt hoặc tạm dừng./.
Hương Thủy (Theo CNN)