Chính quyền địa phương 2 cấp: Vượt khó, tận tâm để gần dân
Khánh Hòa (TTXVN 31/7)
Từ ngày 1/7/2025, cùng với cả nước, tỉnh Khánh Hòa chính thức vận hành mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, đánh dấu một bước chuyển mình quan trọng trong công cuộc cải cách hành chính. Sau 30 ngày triển khai, mặc dù khối lượng công việc lớn, quan trọng, thời gian thực hiện ngắn nhưng với sự chỉ đạo quyết liệt của Ban Thường vụ Tỉnh ủy Khánh Hòa, các cấp, ngành, địa phương trong tỉnh, hoạt động của bộ máy chính quyền địa phương 2 cấp bước đầu đi vào ổn định; cán bộ, đảng viên và nhân dân đồng thuận, ủng hộ chủ trương sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh, cấp xã và tổ chức mô hình chính quyền địa phương 2 cấp.
Xã Tây Ninh Hòa được thành lập trên cơ sở sáp nhập xã Ninh Tây (xã miền núi) và xã Ninh Sim thuộc vùng đồng bằng, diện tích mở rộng lên 275,91 km² và dân số khoảng 17.540 người. Xã Tây Ninh Hòa có tỷ lệ đồng bào dân tộc thiểu số khá cao, với trình độ và nhận thức còn hạn chế, tạo thêm áp lực trong quá trình tiếp nhận và hướng dẫn hồ sơ hành chính cho người dân. Bối cảnh đặc thù này đòi hỏi sự linh hoạt và tận tâm của đội ngũ cán bộ địa phương.
*Những điểm sáng và trăn trở sau 30 ngày vận hành Tại một số xã như: Nam Ninh Hòa, Tây Ninh Hòa, Đoàn Thanh niên đã tích cực tham gia các hoạt động tình nguyện, giúp đỡ người dân tiếp cận, sử dụng dịch vụ công trực tuyến và thực hiện các thủ tục hành chính tại bộ phận "một cửa". Hoạt động này góp phần nâng cao hiệu quả của mô hình chính quyền địa phương 2 cấp và thúc đẩy chuyển đổi số ở cơ sở.
Bà Nguyễn Thị Lự, thôn Xóm mới, xã Tây Ninh Hòa bày tỏ, sự hài lòng khi vừa hoàn thành thủ tục hành chính về chuyển nhượng quyền sở hữu đất. Mặc dù có trục trặc về nhân thân bên người bán nhưng bà đã được cán bộ hướng dẫn nhiệt tình, Công an xã cũng hỗ trợ giải quyết nhanh chóng trong buổi sáng.
Đối với người dân, bên cạnh sự hài lòng vẫn còn những trăn trở từ việc sáp nhập xã. Ông Nguyễn Thái Nhân, người dân thôn Tân Khánh 1, xã Tây Ninh Hòa, bày tỏ suy nghĩ của mình trong khi làm thủ tục hành chính liên quan đến chuyển đổi mục đích sử dụng đất. Ông Nhân cho biết, việc xã Tây Ninh Hòa được sáp nhập từ một xã miền núi và một xã đồng bằng, đã gây ra những khó khăn trong thống nhất số liệu và chính sách. Khi giải quyết liên quan đến giấy tờ nhà đất thì vẫn chưa thống nhất được số liệu, chính sách vì xã Tây Ninh Hòa chưa biết là áp dụng theo xã miền núi hay đồng bằng. Thời gian tới, cần có các văn bản hướng dẫn cụ thể và đồng bộ hơn từ cấp trên để tháo gỡ vướng mắc cho người dân.
Sau một tháng chính thức hoạt động, Trung tâm Phục vụ hành chính công xã Nam Ninh Hòa, dưới sự điều hành của ông Nguyễn Định, Phó Chủ tịch UBND xã kiêm Giám đốc Trung tâm, đã nỗ lực tạo mọi điều kiện thuận lợi nhất cho người dân trong giải quyết các thủ tục hành chính. Tinh thần "vừa làm, vừa học hỏi, vừa tiếp cận" được phát huy mạnh mẽ trong đội ngũ cán bộ,  công chức. Tuy nhiên, giai đoạn khởi đầu này cũng bộc lộ nhiều thách thức. Một trong những vướng mắc lớn nhất là đến ngày 29/7 chưa có văn bản hướng dẫn cụ thể về thẩm quyền trong một số lĩnh vực, đặc biệt là đất đai. Nhu cầu cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (sổ đỏ) của người dân là rất lớn nhưng cán bộ gặp khó khăn trong việc xử lý triệt để do thiếu quy trình rõ ràng.
Theo ông Nguyễn Đình Sự, Trưởng phòng Kinh tế xã Nam Ninh Hòa, quy trình thực hiện các thủ tục đất đai mới được tỉnh ban hành gần đây, trước đó chưa có hướng dẫn cụ thể. Trung tâm Phục vụ hành chính công xã Tây Ninh Hòa hiện chỉ có 6 công chức, bao gồm cả Giám đốc và Phó Giám đốc. Trong khi đó, khối lượng công việc được phân quyền về cấp xã ngày càng nhiều, khiến cán bộ đối mặt với tình trạng quá tải.
Xã Nam Ninh Hòa được sáp nhập từ các xã Ninh Lộc, Ninh Ích, Ninh Hưng và Ninh Tân của thị xã Ninh Hòa cũ. Ông Nguyễn Đình Sự, Trưởng phòng Kinh tế xã Nam Ninh Hòa cho biết, tình hình thực hiện nhiệm vụ ban đầu còn gặp một số trở ngại, nổi bật là trong lĩnh vực nông nghiệp và môi trường.
Theo ông Sự, nếu xã còn giữ được cán bộ địa chính cũ thì việc tiếp cận và xử lý các hồ sơ đất đai, hay nắm bắt thông tin về điều chỉnh địa giới hành chính sẽ vô cùng thuận lợi. Những cán bộ này có kiến thức về từng mảnh đất, từng thôn, từng khu vực. Tương tự, cán bộ cũ am hiểu về lĩnh vực môi trường cũng sẽ giúp công việc trôi chảy hơn nhiều so với cán bộ mới.
Bên cạnh đó, trang thiết bị tại Trung tâm còn hạn chế. Trung tâm đang thiếu máy in các nội dung của giấy chứng nhận quyền sử dụng đất để cấp sổ đỏ cho người dân. Điều này cho thấy sự cần thiết của việc hỗ trợ từ các cơ quan cấp trên, cả về chuyên môn lẫn bổ sung nguồn lực, thiết bị.
Theo đại diện UBND xã Tây Ninh Hòa, địa phương đang “tồn đọng” khoảng 387 hồ sơ hành chính liên quan đến đất đai đã tiếp nhận trước ngày 30/6/2025 trên phần mềm cũ của tỉnh. Các hồ sơ này bao gồm hồ sơ cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất lần đầu và hồ sơ chuyển mục đích sử dụng đất đang ở các bước thẩm định hoặc chờ thông báo thuế. Xã Tây Ninh Hòa đã gửi văn bản khẩn cấp đến Văn phòng UBND tỉnh Khánh Hòa cùng Sở Nông nghiệp và Môi trường đề nghị được hướng dẫn cụ thể về các bước giải quyết tiếp theo. Đây là việc nhằm tránh kéo dài thời gian, ảnh hưởng đến quyền lợi người dân và chỉ số hài lòng của địa phương cũng như của tỉnh.
*Hướng tới nền hành chính hiệu quả và gần dân hơn Phó Chủ tịch UBND tỉnh Trần Hòa Nam khẳng định, một tháng vận hành chính quyền địa phương 2 cấp nhưng thực tế mới hơn hai tuần đầu vận hành chính thức. Bên cạnh đó, chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã không đồng đều. Một số xã, phường hiện nay còn thiếu nhân sự có trình độ, kinh nghiệm quản lý nhà nước về lĩnh vực y tế, giáo dục, khoa học, công nghệ, quản lý đất đai. Một số nhiệm vụ chuyển tiếp từ cấp huyện (cũ) về cấp xã (mới) hiện nay chưa có hướng dẫn đầy đủ nên khó khăn trong việc triển khai thực hiện; người dân vẫn quen với hình thức làm việc cũ, số lượng hồ sơ thủ tục hành chính điện tử chưa nhiều.
Trước thực trạng này, UBND tỉnh Khánh Hòa đã yêu cầu các xã báo cáo hằng ngày, hằng tuần để kịp thời nắm bắt và tháo gỡ vướng mắc phát sinh. Việc ổn định đội ngũ cán bộ, đảm bảo cán bộ nắm vững chuyên môn và có tâm thế phục vụ là ưu tiên hàng đầu.
Phó Chủ tịch UBND tỉnh Trần Hòa Nam cho rằng, cần ít nhất 3 tháng nữa để chính quyền địa phương 2 cấp có thể “chạy” thông suốt từ cấp tỉnh đến cấp xã, đảm bảo mọi hoạt động đi vào nề nếp và phục vụ người dân một cách hiệu quả nhất. Đây là một lộ trình đòi hỏi sự kiên nhẫn, nỗ lực và phối hợp đồng bộ từ các cấp.
Sau 30 ngày vận hành, mô hình chính quyền địa phương 2 cấp tại Khánh Hòa đang cho thấy những nỗ lực vượt bậc để tháo gỡ các "điểm nghẽn" trong thủ tục hành chính. Tinh thần "vừa làm, vừa học hỏi, vừa tiếp cận" được phát huy mạnh mẽ trong đội ngũ cán bộ. Tỉnh thể hiện quyết tâm cao độ theo tinh thần kiến tạo, phục vụ của Thủ tướng Chính phủ, hướng tới một nền hành chính hiệu quả và gần dân hơn./.
Đặng Tuấn