Bộ Tài chính tháo gỡ vướng mắc khi vận hành mô hình chính
quyền 2 cấp Hà Nội (TTXVN 9/9)
Ngày 9/9, phát biểu tại Hội nghị Ban Thường vụ phiên họp chuyên đề tháng 9, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng nhấn mạnh, Bộ Chính trị, Ban Bí thư đã ban hành nhiều nghị quyết, kết luận, văn bản chỉ đạo quyết liệt triển khai mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, khẩn trương đưa bộ máy mới vào vận hành để phục vụ người dân và doanh nghiệp. Trên cơ sở đó, Bộ Tài chính tập trung xây dựng các nghị định, thông tư nhằm đẩy mạnh phân cấp, phân quyền, phân định rõ thẩm quyền khi địa phương chuyển đổi từ mô hình 3 cấp sang 2 cấp.
Trong quá trình triển khai, Bộ Tài chính tổ chức hội nghị, trực tiếp làm việc tại các xã vận hành theo mô hình mới, cử cán bộ xuống cơ sở để tháo gỡ khó khăn, hướng dẫn địa Liên quan đến tình hình bố trí trụ sở làm việc, các địa phương đã ban hành quyết định phê duyệt phương án bố trí, sắp xếp trụ sở làm việc cho các xã, phường, đặc khu để đảm bảo điều kiện hoạt động thông suốt.
Ông Nguyễn Tân Thịnh, Cục trưởng Cục Quản lý công sản (Bộ Tài chính) cho biết, nguyên tắc chung khi bố trí trụ sở làm việc, các địa phương là tận dụng tối đa trụ sở hiện có, ưu tiên bố trí tập trung hoặc hoán đổi trụ sở với các đơn vị trên địa bàn. Nhiều trụ sở cơ quan cấp huyện cũ đã được sử dụng lại để bố trí cho cấp xã mới. Các địa phương đã bố trí cân đối nguồn lực cải tạo, sửa chữa trụ sở làm việc, tập trung trước mắt cho các khu vực thường xuyên tiếp và giải quyết công việc cho người dân, doanh nghiệp.
Thời gian qua, Bộ Tài chính cũng đã thành lập Tổ thường trực và thực hiện công khai số điện thoại đường dây nóng của Bộ Tài chính để tiếp nhận, hỗ trợ, giải quyết các khó khăn, vướng mắc của địa phương. Đăng tải đầy đủ bộ tài liệu hỏi đáp về sắp xếp bộ máy và tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp trên Cổng Thông tin điện tử Bộ Tài chính. Ban hành nhiều văn bản hướng dẫn, trả lời 98 lượt kiến nghị của địa phương. Tổ chức 6 đoàn công tác làm việc trực tiếp kết hợp trực tuyến với 34 địa phương, các xã, trả lời 151 lượt câu hỏi nhằm hướng dẫn, giải quyết vướng mắc liên quan đến việc triển khai thực hiện công tác sắp xếp đơn vị hành chính và tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp.
Tuy nhiên, theo báo cáo của các đơn vị, dù các bộ, ngành và địa phương có nhiều cố gắng, song vẫn còn tồn tại vướng mắc ở cấp cơ sở, đặc biệt là xã, phường.
Một số cán bộ, công chức chưa nắm bắt đầy đủ các hướng dẫn của Trung ương và chưa chủ động phối hợp chặt chẽ với các cơ quan, đơn vị có chức năng, thẩm quyền để hướng dẫn xử lý. Năng lực cán bộ cấp xã ở một số nơi, một số địa bàn chưa đáp ứng được yêu cầu của công việc, còn tình trạng lúng túng trong thực hiện. Việc áp dụng chính sách phân cấp, ủy quyền đã được quy định, tuy nhiên một số cơ quan, đơn vị còn chưa chủ động áp dụng.
Cơ sở vật chất, trụ sở, hạ tầng công nghệ thông tin của cấp xã còn khó khăn, nhất là tại các địa bàn vùng sâu, vùng xa là khó tránh khỏi và cần thời gian, kinh phí để khắc phục, hoàn thiện. Tại một số địa bàn, công chức xã có hiện tượng bị quá tải công việc trong một số thời điểm, nhất là đối với bộ phận liên quan đến giải quyết thủ tục hành chính cho người dân và doanh nghiệp.
Đáng chú ý là sự thiếu hụt nhân sự tài chính – kế toán tại cấp xã. Nhiều đơn vị cấp xã không có đủ lãnh đạo, cán bộ có chuyên môn sâu về lĩnh vực phụ trách, đặc biệt là không có cán bộ đủ tiêu chuẩn, điều kiện để bổ nhiệm kế toán, kế toán trưởng, dẫn đến nhiều đơn vị không thể mở tài khoản tại Kho bạc Nhà nước để thực hiện chi ngân sách nhà nước. Việc bàn giao hồ sơ tài chính và số liệu kế toán sau sáp nhập cũng gặp khó khăn. Việc chuyển đổi dữ liệu thu, chi ngân sách giữa cấp huyện cũ với cấp xã mới còn vướng mắc, nhất là việc xử lý số dư ngân sách cấp huyện sau ngày 30/6/2025, gây vướng mắc trong việc thực hiện chế độ tự chủ.
Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng chỉ rõ, một số địa phương có chuyển động chậm, chưa kịp thời. Theo dõi từ hệ thống Kho bạc Nhà nước cho thấy, tại nhiều địa phương, xã và một số tổ chức vẫn chưa mở tài khoản; nhiều nơi chưa thực hiện thủ tục rút tiền trả lương, tập trung chủ yếu ở một số địa phương.
Theo đó, tại nhiều địa phương khi tiến hành phân bổ lại dự toán, nguồn tiền không phát sinh thêm mà chỉ sắp xếp, điều chỉnh lại thông qua Hội đồng nhân dân, song do Hội đồng chưa họp nên chưa thể triển khai. Bên cạnh đó, nhiều đơn vị không có cán bộ đủ điều kiện để bổ nhiệm kế toán trưởng để làm thủ tục mở tài khoản và rút tiền.
Cùng với đó, trang thiết bị làm việc, hệ thống đường truyền, máy tính ở một số nơi còn thiếu hoặc chậm được trang bị. Nguyên nhân, vấn đề được đặt ra liệu do chưa có kinh phí, do quy trình thủ tục đấu thầu, đấu giá kéo dài hay do chưa chủ động triển khai.
Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng cũng chỉ đạo, trong tuần tới, Vụ Kinh tế địa phương và lãnh thổ làm đầu mối, phối hợp với Kho bạc Nhà nước, Vụ Ngân sách nhà nước và các đơn vị có liên quan lựa chọn một số địa phương đang có tồn đọng lớn, tình trạng triển khai trì trệ để tổ chức đoàn công tác trực tiếp xuống cơ sở, để nắm bắt tháo gỡ khó khăn tại chỗ và triệt để./.
Thùy Dương