Chính sách thuế quan của Mỹ: Sức ép lớn đối với dệt may Đông Nam Á
(Nikkei Shimbun)
Theo tờ Nikkei Shimbun số ra mới đây, chính sách thuế quan mới từ chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump đang gây tác động đáng kể đến ngành may mặc tại Đông Nam Á và Nam Á – hai trung tâm sản xuất hàng đầu của chuỗi cung ứng dệt may toàn cầu. Trong bối cảnh thuế quan tăng cao, nhiều doanh nghiệp quốc tế buộc phải điều chỉnh chiến lược giá, khiến khả năng tăng giá sản phẩm tại thị trường Mỹ trở nên khó tránh khỏi.
Ngày 31/7 theo giờ Mỹ, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã ký sắc lệnh hành pháp áp thuế đối ứng mới với hàng hóa nhập khẩu từ nhiều quốc gia, với mức thuế dao động từ 10% - 41%. Các mức thuế mới mà Mỹ áp lên hàng hóa từ khu vực Đông Nam Á và Nam Á hiện dao động từ 19%–20%. Trong khi đó, mức thuế trung bình mà Mỹ áp dụng cho hàng nhập khẩu tính đến tháng 3/2025 mới chỉ ở mức 8,6%, theo dữ liệu của Mizuho Research & Technologies.
Các mức thuế trên ảnh hưởng trực tiếp đến chuỗi cung ứng của nhiều tập đoàn thời trang lớn, trong đó có Fast Retailing (chủ sở hữu thương hiệu UNIQLO), Adidas, Nike, GAP và Puma – những doanh nghiệp có tỷ trọng sản xuất lớn tại khu vực.
Tập đoàn Adidas – thương hiệu đang phụ thuộc vào nguồn cung từ Việt Nam, quốc gia sản xuất lớn nhất sản phẩm Adidas bán tại Mỹ – cho biết sẽ cân nhắc tăng giá một số dòng sản phẩm tại thị trường Mỹ. Theo Giám đốc điều hành (CEO) Bjorn Gulden, trong quý II/2025, công ty đã phải chịu chi phí thuế bổ sung lên đến hàng triệu euro và con số này có thể lên tới 200 triệu euro (228,2 triệu USD) cho cả năm tài khóa hiện tại.
Tương tự, Nike – với hơn 50% sản lượng giày được sản xuất tại Việt Nam và 27% tại Indonesia – đã thông báo chi phí thuế quan có thể đội thêm 1 tỷ USD. Từ tháng 6/2025, hãng đã bắt đầu điều chỉnh tăng giá sản phẩm tại Mỹ để bù đắp tác động từ chính sách thương mại mới.
Fast Retailing (UNIQLO) hiện đang vận hành 74 cửa hàng tại Mỹ và sử dụng 380 nhà máy gia công, trong đó có tới 60 cơ sở đặt tại Việt Nam, 27 tại Bangladesh và 19 tại Campuchia. Đại diện doanh nghiệp cho biết nhiều mặt hàng tung ra vào mùa Thu – Đông sẽ không thể tránh khỏi việc tăng giá. Giám đốc Tài chính (CFO) của công ty, Okazaki Ken, nhấn mạnh, doanh nghiệp này đang cân nhắc kỹ lưỡng giữa giá cả và giá trị sản phẩm, dựa trên chi phí bao gồm cả thuế quan để điều chỉnh linh hoạt theo thị trường.
Các thương hiệu khác như GAP cũng chịu sức ép tương tự. Theo thông tin từ tháng 5/2025, nếu thuế mà Washington áp với hàng từ Trung Quốc là 30% và từ các nước khác là 10%, chi phí bổ sung của GAP sẽ tăng thêm từ 250–300 triệu USD. Tuy nhiên, kể từ tháng 8/2025, khi các mức thuế áp cho Đông Nam Á và Nam Á tăng cao hơn, áp lực chi phí sẽ càng trở nên nặng nề hơn.
Tập đoàn Puma (Đức) ngày 25/7 cũng điều chỉnh triển vọng kinh doanh, dự báo chuyển từ đạt lợi nhuận sang thua lỗ 80 triệu euro trong năm tài khóa kết thúc vào tháng 12/2025. Trước đó, hãng đặt mục tiêu lãi ròng từ 445–525 triệu euro. Hiện Puma chủ yếu mua hàng từ Trung Quốc, Việt Nam, Bangladesh, Campuchia, Indonesia và Ấn Độ.
Ngay cả H&M (Thụy Điển), một trong những tên tuổi lớn trong ngành thời trang toàn cầu, cũng đang xem xét điều chỉnh giá bán. CEO Daniel Erver cho biết, trong khi nhiều đối thủ đã bắt đầu tăng giá, H&M cũng đang đánh giá kỹ lưỡng các phương án tương tự.
Các chuyên gia cảnh báo, việc tăng giá bán nhằm bù đắp chi phí thuế có thể khiến sức mua hàng dệt may tại Mỹ giảm, đặc biệt trong bối cảnh lạm phát và bất ổn kinh tế đang làm suy yếu niềm tin tiêu dùng. Nếu tiêu thụ giảm mạnh, doanh nghiệp sẽ hứng chịu “đòn kép” từ chi phí đầu vào tăng và doanh thu sụt giảm.
Một số doanh nghiệp từng theo đuổi chiến lược "Trung Quốc +1" – tức dịch chuyển cơ sở sản xuất khỏi Trung Quốc để giảm thiểu rủi ro địa chính trị và chi phí lao động – nay lại tiếp tục đối mặt với yêu cầu tối ưu hóa chuỗi cung ứng.
Theo báo cáo của Ủy ban Thương mại Quốc tế Mỹ (USITC), tổng giá trị nhập khẩu hàng may mặc vào Mỹ năm 2023 đạt 79,3 tỷ USD, chiếm khoảng 20% lượng nhập khẩu toàn cầu. Trong đó, Việt Nam chiếm 18%, Bangladesh 9% và Indonesia 5%, cho thấy vai trò ngày càng quan trọng của các nước trong khu vực trong chuỗi cung ứng dệt may toàn cầu, cũng đồng nghĩa với việc trở thành tâm điểm chịu tác động của các rào cản thương mại./.
Phạm Tuân (TTXVN tại Tokyo)