Thủ tướng Phạm Minh Chính: Xác minh danh tính liệt sĩ là bổn phận thiêng liêng, là mệnh lệnh từ trái tim Hà Nội (TTXVN 25/7)
Chiều 25/7, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính dự Hội nghị sơ kết 1 năm thực hiện kế hoạch triển khai thu nhận mẫu AND cho thân nhân của liệt sĩ chưa xác định được danh tính trên toàn quốc do Bộ Công an tổ chức.
Hội nghị được tổ chức trực tiếp tại đầu cầu Hà Nội, trực tuyến tới điểm cầu Công an 34 tỉnh, thành phố trong cả nước. Cùng dự hội nghị có:
Lãnh đạo các bộ, ban, ngành, cơ quan Trung ương; lãnh đạo các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương.
Sau 1 năm thực hiện Kế hoạch số 356/KH-BCA-C06 (Kế hoạch 356) về việc triển khai thu nhận mẫu ADN cho thân nhân của liệt sĩ chưa xác định được danh tính, Cục cảnh sát Quản lý hành chính về trật tự xã hội (C06), Bộ Công an đã phối hợp chặt chẽ với các bộ, ngành, địa phương triển khai thu nhận 57.273 mẫu cho mẹ Việt Nam anh hùng, mẹ đẻ và thân nhân liệt sĩ trên địa bàn cả nước.
Tại các địa phương, C06 đã phối hợp với PC06 và công an các địa phương tổ chức hơn 500 buổi thu nhận lưu động đối với các thân nhân liệt sĩ già yếu, không di chuyển được và tổ chức thu mẫu tập trung tạo các địa bàn của 34 tỉnh, thành phố.
Bộ Công an đã chỉ đạo Công an các đơn vị địa phương rà soát công dân trên địa bàn cư trú, phối hợp với UBND các cấp, ngành Nội vụ tại địa phương triển khai thu thập, khảo sát và số hóa thông tin vào Cơ sở dữ liệu. Thông tin được liên kết, số hóa góp phần đảm bảo tính chính xác khi thực hiện thu nhận mẫu ADN cho đối tượng là thân nhân liệt sĩ. Ngoài ra, thông tin về liệt sĩ được thu thập còn là nguồn thông tin đặc biệt quan trọng để nâng cao công tác xác minh, đối sánh thông tin ADN hài cốt liệt sĩ và ADN thân nhân.
Tính đến ngày 20/7/2025, C06 đã hoàn thành phân tích 11.138 mẫu ADN thân nhân liệt sĩ, đồng thời cập nhật vào cơ sở dữ liệu Căn cước hơn 10.000 dữ liệu ADN của thân nhân các liệt sĩ. C06 đã chủ trì họp với Cục Chính sách, xã hội – Bộ Quốc phòng, Cục Người có công – Bộ Nội vụ và các đơn vị phòng xét nghiệm ADN hài cốt, thân nhân liệt sĩ.
Bộ Nội vụ đã tiếp nhận và chuyển mẫu hài cốt, mẫu ADN thân nhân cho các đơn vị phòng xét nghiệm phân tích, đối sánh. Các phòng xét nghiệm đã phân tích được 5.493 kết quả ADN trên tổng số 17.726 mẫu hài cốt, thân nhân được bàn giao. Các mẫu hài cốt còn lại đang tiếp tục được phân tích, xét nghiệm.
Qua đối sánh dữ liệu hài cốt liệt sĩ với dữ liệu thân nhân liệt sĩ đã xác định 16 trường hợp ADN hài cốt liệt sĩ trùng quan hệ dòng mẹ với ADN của 27 thân nhân liệt sĩ. C06 đã phối hợp với Cục Người có công- Bộ Nội vụ hoàn thành hồ sơ công nhận danh tính liệt sĩ đối với 16 anh hùng liệt sĩ.
Hội nghị đánh giá, mặc dù đạt kết quả quan trọng ban đầu, song công tác thu nhận mẫu AND cho thân nhân của liệt sĩ chưa xác định được danh tính còn những hạn chế, khó khăn do thân nhân liệt sĩ đã già yếu hoặc không còn nữa; cơ sở dữ liệu, hồ sơ về thông tin liệt sĩ và thân nhân còn thiếu; nhiều địa phương chưa triển khai quyết liệt nên kết quả đạt được thấp; công tác phối hợp giữa các bộ, ngành, cơ quan, đơn vị còn có hạn chế; công tác tuyên truyền chưa làm nổi bật được chính sách đối với người có công của Đảng và nhà nước…
Đại diện lãnh đạo các bộ, ngành, địa phương đã chia sẻ kinh nghiệm, đề xuất các giải pháp để công tác thu nhận mẫu AND cho thân nhân của liệt sĩ chưa xác định được danh tính trên toàn quốc đạt kết quả cao hơn, nhất là trong công tác phối hợp; việc ứng dụng khoa học, công nghệ; liên thông, chia sẻ dữ liệu; xã hội hoá công tác công tác thu nhận mẫu AND cho thân nhân của liệt sĩ…
Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính và lãnh đạo Bộ Công an, Bộ Nội vụ trao Quyết định về việc xác định hài cốt liệt sĩ còn thiếu thông tin cho đại diện  15 gia đình liệt sĩ.
Các tổ chức, cá nhân có nhiều đóng góp được tặng thưởng biểu trưng ghi nhận công lao góp sức, đồng hành cùng công tác xác nhận di cốt liệt sĩ.
Nhận quyết định xác định hài cốt liệt sĩ, thân nhân các liệt sĩ xúc động khi chính thức nhận biết mồ mả, di  cốt của người thân sau hàng chục năm đằng đẳng, khắc khoải chờ mong; bày tỏ cảm ơn Đảng, Nhà nước và Nhân dân luôn ghi nhớ, tri ân những người con đã hy sinh vì nền độc lập, tư do của Tổ quốc, hạnh phúc của Nhân dân.
Phát biểu tại hội nghị, thay mặt lãnh đạo Đảng, Nhà nước và thay mặt Tổng Bí thư Tô Lâm gửi lời tri ân sâu sắc nhất tới các Anh hùng liệt sĩ, Mẹ Việt Nam anh hùng, các thương binh, bệnh binh, thân nhân liệt sĩ trong cả nước, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính cho biết hội nghị này nằm trong chuỗi sự kiện nhân  78 năm Ngày Thương binh – Liệt sĩ (27/7/1947 – 27/7/2025).
Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính nhấn mạnh: Thu nhận mẫu AND cho thân nhân của liệt sĩ chưa xác định được danh tính là một chương trình đầy tính nhân văn sâu sắc; thể hiện trách nhiệm, đạo lý, là  mệnh lệnh từ trái tim đối với những người con ưu tú đã hy sinh vì độc lập, tự do của Tổ quốc, vì hạnh phúc của nhân dân.
Bày tỏ xúc động trước nghĩa cử, hành động cao cả của cán bộ, chiến sĩ Công an nhân dân, Quân đội nhân dân cũng như người dân, doanh nghiệp trong nỗ lực thu nhận mẫu AND cho thân nhân của liệt sĩ chưa xác định được danh tính, thể hiện tinh thần đoàn kết của dân tộc, Thủ tướng bày tỏ: so với những hy sinh của các liệt sĩ, cống hiến của các gia đình thì chúng ta làm bao nhiêu cũng không đủ !
Thủ tướng cho biết, trong các cuộc chiến tranh vì độc lập, tự do thống nhất Tổ quốc và nghĩa vụ quốc tế cao cả, đất nước ta có hơn 1,2 triệu liệt sĩ; trên 900 ngàn hài cốt liệt sĩ đã quy tập, nhưng trong đó còn khoảng 300 ngàn hài cốt liệt sĩ vẫn chưa xác định được danh tính. Cả nước có khoảng 652 ngàn thương binh, 198 ngàn bệnh binh, hơn 132 ngàn Mẹ Việt Nam Anh hùng, 320 ngàn người bị ảnh hưởng bởi chất độc da cam, dioxin.
Chiến tranh đã lùi xa nhưng biết bao gia đình vẫn mong chờ thông tin về phần mộ, về hài cốt của người thân. Việc tìm kiếm, xác minh danh tính liệt sĩ vì thế vẫn cần được coi là "rất cấp bách", nhất là khi phải chống chọi với quy luật thời gian và môi trường khí hậu, thời tiết càng ngày càng khó hơn...
Nhấn mạnh, việc xác định ADN không chỉ là thông tin về sinh học mà còn là chìa khóa phục hồi ký ức lịch sử cho người thân, thân nhân liệt sĩ và là còn công cụ quan trọng để kết nối quá khứ, hiện tại và tương lai và khẳng định giá trị đạo lý và bản sắc nhân nhân văn độc đáo của dân tộc ta, Thủ tướng Chính phủ cho biết, Đảng, Nhà nước xác định công tác tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ, xác minh danh tính liệt sĩ là nhiệm vụ quan trọng, thiêng liêng của cả hệ thống chính trị, toàn xã hội; cần đầu tư bằng tâm huyết, trí tuệ, công nghệ, lòng nhân ái, sự cần cù, sự cống hiến, chung tay, góp sức, hỗ trợ của người dân, doanh nghiệp.
Điểm lại kết quả 1 năm triển khai Kế hoạch 356 với những kết quả rất quan trọng; thể hiện sự cố gắng của các cơ quan có liên quan, của doanh nghiệp, của toàn xã hội, Thủ tướng Chính phủ biểu dương nỗ lực, cố gắng của lực lượng Bộ Công an, Bộ Quốc phòng, Bộ Nội vụ, các địa phương, đơn vị, sự phối hợp trách nhiệm của các bộ, ngành, cơ quan có liên quan, sự đồng hành quý báu của cộng đồng doanh nghiệp, người dân, tổ chức, cá nhân.
Thủ tướng Chính phủ nhấn mạnh, số lượng liệt sĩ chưa xác định được danh tính còn rất lớn, thời gian ngày càng trôi đi, các điều kiện khác càng khó khăn hơn. Do đó, chúng ta phải hành động với một trách nhiệm cao, phát huy cao độ “tình dân tộc, nghĩa đồng bào”, truyền thống “uống nước nhớ nguồn; ăn quả nhớ người trồng cây” để tri ân, xứng đáng với những người đã hy sinh vì độc lập, tự do của Tổ quốc, vì ấm no, hạnh phúc của nhân dân.
Thủ tướng Phạm Minh Chính chỉ đạo lãnh đạo các cấp, các ngành, các địa phương, đặc biệt là người đứng đầu , cả hệ thống chính trị, Mặt trận Tổ quốc, các ngành, đoàn thể và nhân dân cùng với lực lượng Công an cùng rà soát, vận động và thu thập mẫu thân nhân liệt sĩ; cân đối, dành ngân sách và huy động các nguồn lực xã hội hóa cho công tác thu thập, phân tích ADN cũng như giải trình gene hài cốt liệt sĩ.
Thủ tướng chỉ rõ, phải tăng cường tiếp cận đến từng hộ gia đình, thân nhân liệt sĩ, nhất là ở vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số, những nơi còn nhiều khó khăn,  hạn chế trong tiếp cận thông tin; thường xuyên rà soát, kiểm tra, đôn đốc công việc, tiến độ theo kế hoạch, kịp thời phát hiện vướng mắc và đề xuất giải pháp khắc phục, tháo gỡ; song song với đó là công tác thi đua, khen thưởng, tổng kết rút ra những cách làm hay, sáng tạo, hiệu quả để nhân rộng.
Thủ tướng Chính phủ giao Bộ Nội vụ tham mưu, ban hành kế hoạch tổng thể về việc triển khai thu thập mẫu sinh phẩm thân nhân liệt sĩ chưa xác định được danh tính hài cốt liệt sĩ; Bộ Công an tiếp tục phối hợp với các đơn vị, địa phương tăng cường ứng dụng công nghệ số, khai thác tối đa dữ liệu dân cư, kết nối dữ liệu sinh học kỹ thuật gen, tăng tốc, phấn đấu đến hết năm 2027 cơ bản tạo lập và thu thập đầy đủ thông tin của tất cả liệt sĩ chưa xác định được danh tính; thu thập và phân tích mẫu ADN cho thân nhân các liệt sĩ đủ điều kiện để tích hợp vào ngân hàng gen; xây dựng hệ thống dữ liệu tích hợp kết nối chặt chẽ với Bộ Quốc phòng, Bộ Nội vụ, UBND các địa phương để tạo mạng lưới phối hợp đồng bộ, hiệu quả.
Bộ Quốc phòng, đặc biệt là các Đoàn tìm kiếm thu thập thông tin, kết nối với Bộ Công an, Bộ Nội vụ, Ủy ban nhân dân các địa phương để xác định danh tính các liệt sĩ. Bộ Khoa học, công nghệ, Bộ Y tế, Viện Hàn lâm khoa học công nghệ Việt Nam tiếp tục nghiên cứu, ứng dụng công nghệ sinh học tiên tiến, đào tạo chuyên sâu về kỹ thuật ADN để nâng cao năng lực phân tích phục vụ công tác giám định, chế độ chính xác cao nhất có thể.
Bộ Tài chính chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành khẩn trương tháo gỡ vướng mắc, bố trí kinh phí, hướng dẫn rõ ràng, minh bạch về thanh toán chi phí xét nghiệm ADN, tránh để chậm trễ ảnh hưởng đến tiến độ chung.
Chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố, nhất là những địa phương có số lượng lớn liệt sĩ chưa rõ danh tính như Quảng Trị, Huế, Đà Nẵng, các tỉnh miền Trung… tổng rà soát, lên danh sách và xây dựng kế hoạch thu thập mẫu ADN thân nhân liệt sĩ đảm bảo hoàn thành việc thu nhận mẫu ADN trước ngày 30/6/2026; hoàn thành xét nghiệp, phân tích, cập nhật vào ngân hàng gen vào 31/12/2026.
Các doanh nghiệp, tổ chức khoa học công nghệ tiếp tục đồng hành nghiên cứu, cải tiến kỹ thuật, tối ưu hóa hệ thống dữ liệu gen liệt sĩ. Các cơ quan báo chí, truyền thông tăng cường lan tỏa tinh thần tri ân liệt sĩ, nhân lên giá trị đạo lý nhân văn cao cả của dân tộc, tương xứng với công lao, anh em, chị em bỏ ra trong quá trình thực hiện nhiệm vụ đặc biệt này.
Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các tổ chức xã hội, các đoàn thể quần chúng phát huy vai trò, phối hợp chặt chẽ với lực lượng Công an, Quân đội trong phát động các phong trào thi đua tuyên truyền sâu rộng toàn dân về ý nghĩa quan trọng của công tác này.
Thủ tướng khẳng định, việc ứng dụng công nghệ ADN trong xác định danh tính liệt sĩ, xây dựng cơ sở dữ liệu và ngân hàng gen cho liệt sĩ là bước tiến lớn về khoa học, pháp lý để thực hiện bổn phận thiêng liêng, trách nhiệm cao quý và tình cảm chân thành của Đảng, Nhà nước, toàn dân, cả hệ thống chính trị đối với những người đã hy sinh cho Tổ quốc.
Thủ tướng mong muốn và tin tưởng tới đây sẽ có nhiều liệt sĩ được trở về với tên tuổi, quê hương, gia đình; để không một liệt sĩ nào bị lãng quên, không một gia đình liệt sĩ nào phải chờ đợi, mong ngóng trong vô vọng; góp phần làm vơi đi nỗi đau chiến tranh của mỗi gia đình và toàn dân tộc; góp phần làm tròn nghĩa vụ với những người đã anh dũng chiến đấu, hy sinh để đất nước ta được hòa bình, thống nhất, nhân dân được ấm no, hạnh phúc như ngày nay./.
Phạm Tiếp