Chính quyền địa phương 2 cấp: Ứng dụng “công chức số” trong phục vụ hành chính
Thành phố Hồ Chí Minh (TTXVN 28/7)
Sau 4 tuần chính thức vận hành mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, nhiều địa phương ở Thành phố Hồ Chí Minh có những mô hình, sáng kiến hay để phục vụ và hỗ trợ người dân khi đến làm hồ sơ, thủ tục hành chính. Tại phường Thủ Đức, từ việc đưa vào thử nghiệm robot cho đến hình thành điểm tư vấn pháp luật miễn phí, hỗ trợ người cao tuổi làm thủ tục dịch vụ công trực tuyến…, cho thấy sự chuyển đổi rõ rệt của nền hành chính phục vụ, đem lại sự hài lòng cho người dân.
*Robot hành chính tạo sự hài lòng cho người dân Từ ngày 1/7, cùng với việc vận hành chính quyền mới, phường Thủ Đức đưa vào thử nghiệm hai robot phục vụ tại Trung tâm Hành chính công. Một robot làm nhiệm vụ lễ tân đón tiếp và hướng dẫn người dân các thủ tục cần thiết. Một robot làm nhiệm vụ cung cấp mẫu đơn, tờ khai, đồng thời phục vụ bánh kẹo, nước uống và thu gom rác. Theo ghi nhận, hai robot này đã hỗ trợ đáng kể cho đội ngũ công chức, đặc biệt trong bối cảnh khối lượng công việc tăng do phường đảm nhiệm thêm các đầu việc trước đây thuộc cấp huyện.
Ông Nguyễn Hữu Khánh (68 tuổi, trú tại phường Thủ Đức) lần đầu tiên đi làm thủ tục khai sinh cho cháu ngoại đã được robot “lễ tân” đón tiếp ngay từ ngoài cửa, hướng dẫn các loại giấy tờ, quy trình làm thủ tục khai sinh đầy đủ và nhanh chóng. “Lần đầu tiên tôi được tiếp xúc với một robot thông minh như thế này, tôi hỏi về những thủ tục làm giấy khai sinh cho bé, robot trả lời khá đầy đủ, chi tiết những thông tin mà tôi cần. Sau đó, robot hướng dẫn tôi tới quầy để thủ tục để khai sinh”, ông Khánh chia sẻ.
Qua sự trải nghiệm tương tác với robot, ông Khánh đánh giá cao sự linh hoạt, sáng tạo của cơ quan chính quyền trong việc ứng dụng công nghệ thông tin, sự tiến bộ của trí tuệ nhân tạo trong việc giải quyết thủ tục hành chính cho người dân. “Tôi rất ủng hộ chủ trương của Đảng và Nhà nước trong việc cải tổ bộ máy hành chính, chính quyền địa phương 2 cấp. Tôi cho rằng hệ thống chính quyền địa phương 2 cấp phục vụ rất sát với thực tế của người dân”, ông Khánh nói.
Một robot lễ tân khác làm nhiệm vụ cung cấp những mẫu đơn, tờ khai, phục vụ bánh kẹo, nước uống và thu gom rác. Điểm thú vị ở robot này chính là việc luôn có những câu nói khiến người dân cảm thấy vui vẻ, thoải mái trong khi chờ đợi làm thủ tục hành chính. Bà Cù Thoại Vy, Phó Giám đốc Trung tâm Phục vụ hành chính công phường Thủ Đức cho biết: Lượng hồ sơ về sao y, chứng thực trong lĩnh vực Tư pháp - Hộ tịch nộp trực tiếp tại phường rất nhiều, chiếm đến 70%. Lãnh đạo phường cùng một lúc đang phải giải quyết nhiều công việc sau hợp nhất, nên thời gian xử lý hồ sơ phải kéo dài, có lúc tới hơn 60 phút. Tuy nhiên, trong thời gian chờ đợi, có “bạn” robot phục vụ nước uống, bánh ngọt… cộng thêm vài câu đối thoại tự nhiên, tương tác khiến người dân cảm thấy vui vẻ, thoải mái khi phải chờ đợi lâu.
Ngoài ra Trung tâm Phục vụ hành chính công phường Thủ Đức còn tích hợp chat GPT để người dân hỏi - đáp nhiều thông tin về các bộ thủ tục hành chính. Ông Tạ Đức Trọng, một người dân địa phương chia sẻ, mỗi lần đến đây làm thủ tục hành chính, được trải nghiệm tra cứu thông tin qua các kiosk tự động mới thấy trí tuệ nhân tạo thực sự giúp ích cho cán bộ công chức trong hành chính công.
“Bản thân tôi thì tôi thấy việc tra cứu thông tin tại các kiosk tự động hỗ trợ cho tôi rất nhiều trong việc tìm hiểu các thủ tục hành chính, trích xuất thông tin, cung cấp thông tin cần thiết để tôi hoàn thành giấy tờ, thủ tục… Tôi thấy rất hài lòng. Thời gian tới cần đưa vào ứng dụng nhiều hơn nữa những công nghệ như thế này để phục vụ người dân được tốt hơn”, ông Trọng nói thêm.
*Hướng tới mô hình hành chính “phi địa giới” Không chỉ robot phục vụ mà toàn thể đội ngũ cán bộ, công chức tại các phường, xã hiện nay đều đang trong tâm thế sẵn sàng phục vụ người dân. Nếu như trước khi, người dân phải tự thực hiện các thủ tục dịch vụ công trực tuyến thì nay, ngay tại các Trung tâm Phục vụ hành chính công luôn có công chức trợ giúp. Từ việc quét mã QR cá nhân cho đến việc scan, đăng tải hồ sơ lên hệ thống đều có người hướng dẫn, hỗ trợ.
Theo bà Cù Thoại Vy, Phó Giám đốc Trung tâm Phục vụ hành chính công phường Thủ Đức, các công chức luôn sẵn sàng hỗ trợ, thao tác  giúp người dân nộp hồ sơ dịch vụ công trực tuyến, đặc biệt là đối tượng người cao tuổi, hoặc người có khó khăn.
“Phường cũng trang bị hệ thống máy tính, kiosk đánh giá, thiết bị thanh toán không dùng tiền mặt, máy quét mã căn cước công dân, nhằm mang đến trải nghiệm phục vụ nhanh chóng, chính xác, chuyên nghiệp và thân thiện. Bên cạnh đó, phường đẩy mạnh hướng dẫn, hỗ trợ người dân sử dụng dịch vụ công trực tuyến thông qua hệ thống một cửa điện tử, giúp người dân dễ dàng nộp hồ sơ, tra cứu tiến độ và nhận kết quả tại nhà, tiết kiệm thời gian và chi phí đi lại”, bà Vy cho biết thêm.
Phường Thủ Đức được hình thành trên cơ sở hợp nhất 3 phường gồm: Linh Chiểu, Trường Thọ, Bình Thọ và một phần phường Linh Tây với dân số gần 120.000 người, diện tích 88km2. Hiện nay, phường Thủ Đức đang tập trung giải quyết giải quyết khoảng 360 thủ tục thuộc 70 lĩnh vực cho người dân và doanh nghiệp trên địa bàn. Tính từ ngày 1/7 đến nay, Trung tâm Phục vụ hành chính công phường Thủ Đức đã tiếp nhận gần 2.300 hồ sơ, trong đó có gần 1.300 hồ sơ nộp trực tiếp và phường đã giải quyết hơn 2.100 hồ sơ trước hạn.
Theo ghi nhận chung, trong 4 tuần đầu vận hành chính quyền địa phương 2 cấp, thời gian giải quyết thủ tục hành chính cho người dân cơ bản được đẩy nhanh hơn. Tuy nhiên, việc sao y, chứng thực thuộc lĩnh vực Hộ tịch - Tư pháp lại kéo dài hơn so với trước đây. Bà Nguyễn Thị Mai Trinh, Chủ tịch Ủy ban nhân dân phường Thủ Đức lý giải, nguyên nhân chậm trễ là do phải chờ lãnh đạo phường ký. Trước kia, những hồ sơ này lãnh đạo phường ủy quyền cho công chức Hộ tịch - Tư pháp ký nên hồ sơ được xử lý rất nhanh. “Chúng tôi mong Thành phố sớm có chỉ đạo, hướng dẫn việc phân cấp, ủy quyền cho công chức Hộ tịch - Tư pháp ký các hồ sơ sao y, chứng thực. Như vậy mới sớm chấm dứt tình trạng để người dân chờ đợi lâu”, bà Trinh nêu kiến nghị.
Chủ tịch Ủy ban nhân dân phường Thủ Đức cũng cho biết, đề nâng cao chất lượng phục vụ người dân, phường đã phối hợp với Đoàn Luật sư Thành phố Hồ Chí Minh triển khai mô hình điểm tư vấn pháp luật miễn phí. Mục đích là để người dân, doanh nghiệp, hộ kinh doanh, khi gặp phải những vướng mắc về pháp lý trong quá trình làm hồ sơ, thủ tục hành chính, nhất là trong bối cảnh nhiều quy định đang thay đổi có thể liên hệ với điểm tư vấn để được luật sư hỗ trợ kịp thời, cung cấp thông tin pháp lý và giải đáp các thắc mắc.
Hiện nay, việc vận hành mô hình chính quyền địa phương 2 cấp ở Thành phố Hồ Chí Minh đang bước vào giai đoạn 2, giai đoạn hoàn thiện cơ cấu, tổ chức, sắp xếp và bố trí nhân sự. Sau giai đoạn này, Thành phố sẽ tiến hành đánh giá lại từng vị trí, việc làm để kịp thời có sự điều chỉnh, bổ sung nhằm hướng tới xây dựng một bộ máy hành chính tinh gọn, hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả.
Theo bà Phạm Thị Thanh Hiền, Giám đốc Sở Nội vụ Thành phố Hồ Chí Minh, đây là giai đoạn đòi hỏi các xã, phường, đặc khu cũng như các phòng, ban chuyên môn, các đơn vị sự nghiệp thuộc Ủy ban nhân dân Thành phố, đặc biệt là vai trò của người đứng đầu, phải trên tinh thần công tâm khách quan, phải quan tâm sát sao hơn nữa.
“Mục tiêu là bố trí cán bộ đúng chức năng, nhiệm vụ và sở trường công tác để có cơ sở đánh giá chính xác. Trên cơ sở đó sẽ thực hiện sắp xếp lại, xây dựng bộ máy thực sự tinh gọn, hiệu lực, hiệu năng và phục vụ tốt nhất cho người dân”, bà Hiền nhấn mạnh.
Ngoài ra, Thành phố Hồ Chí Minh hiện đang duy trì 41 điểm tiếp nhận và trả kết quả thủ tục hành chính, trong đó có 38 tổ địa bàn thuộc Trung tâm Phục vụ hành chính công Thành phố. Mỗi tổ gồm 5 cán bộ từ các sở như Xây dựng, Tài chính, Tài nguyên và Môi trường…, vừa tiếp nhận hồ sơ cấp thành phố, vừa hỗ trợ xã, phường xử lý và hướng dẫn nghiệp vụ. Mục tiêu là bảo đảm phục vụ thông suốt, không gián đoạn, hướng tới mô hình hành chính “phi địa giới” toàn diện vào cuối năm nay./.
Hữu Duyên