Chung tay làm cầu bắc qua “suối dữ” giữa đại ngàn trước mùa khai giảng
Nghệ An (TTXVN 4/9)
Trong những ngày mưa lũ vừa qua, dòng Nậm Ngân dâng cao, chảy xiết khiến 4 cầu gỗ trên con đường độc đạo dài hơn 20km nối bản Na Ngân đi qua các bản Xốp Kho, Canh, Na Ca ra trung tâm xã Nga My (tỉnh Nghệ An) bị chia cắt nhiều ngày, việc đi lại của người dân hết sức vất vả, khó khăn và nguy hiểm. Với quyết tâm, nỗ lực giúp người dân và các em nhỏ đến trường trong mùa khai giảng thuận lợi, an toàn hơn, bà con dân bản cùng lực lượng Đoàn viên thanh niên, Ban quản lý bản đã chung sức xây lắp nên những chiếc cầu tạm bằng gỗ, đá và tre nứa. Việc hoàn thành các cây cầu là minh chứng cho của tình đoàn kết, tinh thần tương trợ, nhân lên những yêu thương trong khó khăn của bà trong bản.
* Nhịp cầu mang sức dân nối bờ yêu thương Ông Lương Văn Ất, Trưởng bản Na Ngân (xã Nga My) cho biết, cơn bão số 3 và số 5 vừa qua không chỉ gây ra những thiệt hại về nhà cửa, hoa màu đối với người dân trong bản mà còn liên tiếp cuốn trôi cầu Khe Hưng và cầu Khe Ngân trên con đường huyết mạch, độc đạo nối bản vùng sâu Na Ngân giữa đại ngàn Pù Huống với các bản vùng ngoài, trung tâm xã và quốc lộ 48. Cao điểm lũ dâng cao trong đợt lũ cuối tháng 7 vừa qua, con đường đất chỉ đủ cho xe máy đi lại bị chia cắt nghiêm trọng, dân bản bị cô lập nhiều ngày do đường sạt lở, cầu bị cuốn trôi, nước suối dâng cao.
Trước tình hình đó, dân bản đã họp bàn, lên phương án, thống nhất ngày 1/9 bắt đầu khởi công làm lại 2 cây cầu ở vị trí cầu cũ đã bị cuốn trôi. Rạng sáng ngày đã định, dân bản thức dậy thật sớm nhóm lửa đồ xôi, nấu cơm lam, nước uống để mang ra nơi làm cầu phục vụ mọi người. Đàn ông trai tráng thì mang dao rựa đi vào rừng chặt tre, nứa, giang, mây, rồi hợp sức cùng nhau đi khiêng vác những thanh gỗ quý, chắc chắn, chịu được tải trọng lớn mà người dân trong bản cất giữ bao năm để sửa sang, làm nhà sàn nay ủng hộ để làm khung cầu.
Hai địa điểm dựng lắp cầu cách nhau nhiều km, dân bản và các lực lượng tham gia đã chia thành các tốp để thực hiện. Tại mỗi địa điểm, người dân tập trung khuân vác đá để xếp vào rọ sắt làm chân và mố cầu trước khi bắc những thanh gỗ lớn chắc chắn làm nhịp dẫn, khung cầu. Máy cưa xăng cũng được người dân trong bản huy động để cắt thân gỗ, xẻ ván lót sàn. Để kịp hoàn thành những cây cầu trước ngày khai giảng năm học mới 2025-2026, dân bản không chờ đợi ngày nước rút bớt mà phải làm khi nước suối còn dâng cao, dòng chảy khá mạnh. Hàng chục người, đa phần là đàn ông đã dầm mình dưới dòng nước chảy xiết, mực nước dâng cao gần 1m trong nhiều giờ đồng hồ.
Đến đầu giờ chiều cùng ngày, bằng sự quyết tâm, chung sức của mọi người, dân bản Na Ngân đã hoàn tất dựng lắp 2 cây cầu bắc qua suối Nậm Ngân. Có cầu mới thuận tiện cho việc đi lại, đưa đón con đi học nên người dân trong bản rất vui.
Ông Vi Văn Tương, bản Na Ngân, xã Nga My cho biết, có cầu mới nên việc đi lại của người dân trong bản cũng đỡ vất vả hơn. Không còn phải chờ đợi hàng giờ đồng hồ để nhờ người khiêng xe máy qua những điểm suối Nậm Ngân dâng ngập nữa. Đặc biệt, lúc trong bản có người dân ốm đau thì việc đưa ra Trạm y tế xã khám điều trị cũng thuận lợi hơn, không còn lo lắng nữa.
Anh Kha Văn Luận, bản Na Ngân, xã Nga My phấn khởi cho biết, trước ngày khai giảng, các cây cầu qua địa điểm nước sâu, dòng chảy mạnh được dựng lắp xong khiến anh rất vui mừng, yên tâm vì việc đưa, đón con gái học bán trú ngoài trung xã đã thuận lợi hơn rất nhiều. Theo anh Kha Văn Luận, năm học 2025 -2026, cả bản Na Ngân có gần 80 học sinh thuộc các bậc Tiểu học (từ lớp 3 đến lớp 5) và Trung học cơ sở (từ lớp 6 đến lớp 8) học bán trú ngoài trung tâm xã. Việc đưa các cháu ra trường bán trú được các phụ huynh thực hiện vào chiều sáng sớm thứ 2, đến chiều thứ 6 lại đón các cháu về lại nhà. Nếu không những cây cầu này thì việc đưa, đón các học sinh ra trường, về bản rất khó khăn, vất vả.
Trưởng bản Na Ngân, ông Lương Văn Ất cho biết, con đường từ bản Xốp Kho, Na Ca (xã Nga My) vào Na Ngân có ít nhất 4 điểm suối Nậm Ngân chia cắt. Trong số đó có 2 điểm mực nước suối khá sâu, luôn chảy mạnh nên dân bản chỉ làm 2 cầu gỗ ở hai vị trí này. Các điểm còn lại mực nước nông, xe máy có thể đi qua được nếu thời tiết không xảy ra mưa lớn, kéo dài.
* Mong mỏi có cầu kiên cố giữa đại ngàn Bản Na Ngân có hơn 150 hộ với hơn 750 nhân khẩu, đều là dân tộc Thái. Bản nằm giữa thung lũng, bao bọc giữa đại ngàn Pù Huống và dãy núi Pù Hiêng. Cách trung tâm xã chỉ hơn 20km nhưng để vào đến trung tâm bản phải mất nhiều giờ đồng hồ đi xe máy trên con đường đất cheo leo, hiểm trở với nhiều vách núi, vực sâu và những con dốc cao ngất. Vào mùa mưa, con đường này rất trơn trượt.
Theo nhiều thế hệ giáo viên cắm bản, dạy ở Điểm trường Tiểu học Na Ngân (Trường Tiểu học Nga My) và Điểm trường Mầm non Na Ngân (Trường Mầm non Nga My), hàng chục năm trước, nếu đi từ trung tâm xã vào bản Na Ngân để “gieo con chữ”, thầy cô phải đi bộ dọc ven suối Nậm Ngân với hơn 40 lần lội qua khe suối. Nhưng chuyến hành trình như vậy, thầy cô phải mang theo cơm đùm, muối vừng và nước để ăn, uống dọc đường lúc nghỉ ngơi. Thời gian cho từng chuyến đi phải tính bằng ngày, khởi hành lúc tờ mờ sáng, đến 3 hoặc 4 giờ chiều mới vào đến nơi.
Ông Lương Văn Tiến, nguyên Trưởng bản Na Ngân cho biết, năm 2010, con đường đất xuyên đại ngàn nối bản Na Ngân qua các bản “vùng trong” Na Ca, Canh, Xốp Kho đấu nối với quốc lộ 48C tại trung tâm xã Nga My được mở, người dân trong bản rất vui mừng vì thời gian đi lại được giảm xuống rất nhiều. Thế “ốc đảo, biệt lập” giữa rừng của bản Na Ngân đã bị phá dỡ. Tuy nhiên, sự vất vả, khó nhọc khi phải vượt dốc cao, vực sâu, nhất là vào mùa mưa thì vẫn mãi đeo bám người dân trong bản, các giáo viên, học sinh khi đi trên con đường này.
Cô Nguyễn Thị Hồng Định, nguyên giáo viên “cắm bản” dạy ở Điểm trường Mầm non Na Ngân (Trường Mầm non Nga My) và nhiều thầy cô từng công tác ở bản Na Ngân cho biết, đã không ít lần thầy cô bị ngã xe do trơn trượt trên con đường này vào mùa mưa. Có những đoạn dốc cao trên con đường, các giáo viên phải chờ nhau để hỗ trợ, giúp nhau đưa xe máy qua dốc được an toàn. Còn cô giáo Lương Thị Lợi (Trường Mầm non Nga My) từng có thời công tác ở bản Na Ngân cho biết, có lần cô và đồng nghiệp nữ ngồi khóc do lo sợ vì chứng kiến dòng nước lũ vào ngày mưa mỗi lúc một dâng cao,dòng chảy mạnh đang chia cắt con đường lúc đã chiều muộn.
Ông Lương Văn Ất, Trưởng bản Na Ngân cho biết, việc làm cầu gỗ bắc qua suối dân bản liên tục phải làm để tiện thể đi lại cho bà con dân bản. Nhưng cứ đến mùa mưa, khi nước lũ từ thượng nguồn đổ về, dòng chảy mạnh là cầu lại bị cuốn trôi. Như đợt vừa rồi, sau cơn bão số 3, dân bản làm lại cầu thì bão số 5 lại bị lũ cuốn trôi, dân bản lại tiếp tục làm, rất tốn công sức và thời gian. Việc cầu thường xuyên bị lũ cuốn trôi, giao thông mùa mưa trên tuyến đường gây trở ngại cũng làm ảnh hưởng rất lớn đến giao thương, buôn bán của người dân trong bản, làm kìm hãm việc phát triển kinh tế, xóa đói giảm nghèo của người dân.
Ông Lương Văn Ất, Trưởng bản Na Ngân cho biết thêm, trong những lần lãnh đạo xã tiếp xúc cử tri, dân bản đều kiến nghị được đầu tư làm đường, xây cầu kiên cứng hoặc cầu treo. Chính quyền địa phương ghi nhận nguyện vọng chính đáng đó của người dân.
Theo ông Lương Tuấn Dũng, Phó Chủ tịch UBND xã Nga My, với nguồn hỗ trợ 2 tỷ đồng từ Mặt trận Tổ quốc tỉnh Nghệ An, cấp ủy, chính quyền địa phương đã có nguồn kinh phí để làm cầu mới bắc qua suối Nậm Ngân cho người dân bản Na Ngân. Khi thời tiết ổn định, xe ô tô tải hạng nhẹ có thể chở vật liệu vào được các vị trí sẽ làm cầu thì chính quyền địa phương sẽ triển khai trong thời gian sớm nhất. Trước mắt là làm cầu sắt cho bà con đi lại thuận tiện, ổn định, đảm bảo an toàn./.
Xuân Tiến - Văn Tý